I Các Vua 11
1 Ngoài con gái Pha-ra-ôn, Sa-lô-môn còn thương yêu nhiều cô gái ngoại quốc từ Mô-áp, Am-môn, Ê-đôm, Si-đôn, và Hê-tít.
所罗门王在法老的女儿之外，又宠爱许多外邦女子，就是摩押女子、亚扪女子、以东女子、西顿女子、赫人女子。
2 Chúa Hằng Hữu đã nghiêm cấm người Ít-ra-ên không được kết thông gia với người các nước ấy, vì họ sẽ quyến rũ Ít-ra-ên thờ thần của họ. Tuy nhiên, Sa-lô-môn vẫn say mê các mỹ nữ này.
论到这些国的人，耶和华曾晓谕以色列人说：“你们不可与她们往来相通，因为她们必诱惑你们的心去随从她们的神。”所罗门却恋爱这些女子。
3 Vua có 700 hoàng hậu và 300 cung phi. Các vợ của vua đã khiến lòng vua rời xa Chúa Hằng Hữu.
所罗门有妃七百，都是公主；还有嫔三百。这些妃嫔诱惑他的心。
4 Các bà quyến rũ vua thờ thần của họ, nhất là lúc Sa-lô-môn về già. Lòng vua không trung thành với Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của vua, như Đa-vít, cha vua, trước kia.
所罗门年老的时候，他的妃嫔诱惑他的心去随从别神，不效法他父亲大卫诚诚实实地顺服耶和华—他的 神。
5 Sa-lô-môn thờ nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn và thần Minh-côm, một thần đáng ghê tởm của người Am-môn.
因为所罗门随从西顿人的女神亚斯她录和亚扪人可憎的神米勒公。
6 Như thế, Sa-lô-môn đã làm điều ác trước mặt Chúa Hằng Hữu, không hết lòng theo Chúa Hằng Hữu như Đa-vít, cha vua.
所罗门行耶和华眼中看为恶的事，不效法他父亲大卫专心顺从耶和华。
7 Sa-lô-môn còn cất miếu thờ Kê-mốt, thần đáng ghê tởm của người Mô-áp và một cái miếu nữa để thờ thần Mô-lóc đáng ghê tởm của người Am-môn trên ngọn đồi phía đông Giê-ru-sa-lem.
所罗门为摩押可憎的神基抹和亚扪人可憎的神摩洛，在耶路撒冷对面的山上建筑邱坛。
8 Như thế, Sa-lô-môn đã tiếp tay với các bà vợ ngoại quốc, để họ đốt hương dâng sinh tế cho thần của họ.
他为那些向自己的神烧香献祭的外邦女子，就是他娶来的妃嫔也是这样行。
9 Chúa Hằng Hữu rất giận Sa-lô-môn, vì lòng vua chối bỏ Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, mặc dù đã hai lần Ngài hiện ra cho vua thấy,
耶和华向所罗门发怒，因为他的心偏离向他两次显现的耶和华—以色列的 神。
10 bảo vua không được thờ thần khác, nhưng vua vẫn không vâng lời Chúa Hằng Hữu.
耶和华曾吩咐他不可随从别神，他却没有遵守耶和华所吩咐的。
11 Vì thế Chúa Hằng Hữu phán: “Vì con đã hành động như thế, không giữ lời ước, không tuân hành luật Ta, Ta sẽ tước quyền trị nước khỏi tay con, đem giao cho đầy tớ con.
所以耶和华对他说：“你既行了这事，不遵守我所吩咐你守的约和律例，我必将你的国夺回，赐给你的臣子。
12 Tuy nhiên, vì Đa-vít cha con, Ta sẽ không làm việc này trong đời con, nhưng Ta sẽ tước quyền khỏi tay con của con.
然而，因你父亲大卫的缘故，我不在你活着的日子行这事，必从你儿子的手中将国夺回。
13 Dù vậy, Ta vẫn không tước đoạt hết, và Ta sẽ để lại một đại tộc cho con của con, vì Đa-vít, đầy tớ Ta, và vì Giê-ru-sa-lem, thành Ta đã chọn.”
只是我不将全国夺回，要因我仆人大卫和我所选择的耶路撒冷，还留一支派给你的儿子。”
14 Chúa Hằng Hữu khiến Ha-đát, một người thuộc hoàng gia Ê-đôm, trở thành đối thủ của Sa-lô-môn.
耶和华使以东人哈达兴起，作所罗门的敌人；他是以东王的后裔。
15 Vào thời Đa-vít chinh phục Ê-đôm, trong dịp Tướng Giô-áp đi lo việc chôn cất những người bị giết,
先前大卫攻击以东，元帅约押上去葬埋阵亡的人，将以东的男丁都杀了。
16 Giô-áp đã đóng quân tại Ê-đôm sáu tháng và giết sạch đàn ông trong nước này.
约押和以色列众人在以东住了六个月，直到将以东的男丁尽都剪除。
17 Lúc đó Ha-đát còn nhỏ, cùng với mấy người đầy tớ cha mình sống sót, chạy trốn qua Ai Cập.
那时哈达还是幼童；他和他父亲的臣仆，几个以东人逃往埃及。
18 Họ chạy từ Ma-đi-an đến Pha-ran; tại đó, có một số người theo. Đến Ai Cập, Pha-ra-ôn cho họ nhà cửa, thực phẩm, và đất đai.
他们从米甸起行，到了巴兰；从巴兰带着几个人来到埃及见埃及王法老；法老为他派定粮食，又给他房屋田地。
19 Ha-đát chiếm được cảm tình của Pha-ra-ôn, nên Pha-ra-ôn gả em vợ mình cho ông, tức em Hoàng hậu Tác-bê-ne.
哈达在法老面前大蒙恩惠，以致法老将王后答比匿的妹子赐他为妻。
20 Vợ ông sinh con trai, tên Giê-nu-bát. Cậu này được Hoàng hậu Tác-bê-ne nuôi dưỡng trong cung cùng với các hoàng tử, con của Pha-ra-ôn.
答比匿的妹子给哈达生了一个儿子，名叫基努拔。答比匿使基努拔在法老的宫里断奶，基努拔就与法老的众子一同住在法老的宫里。
21 Khi đang ở Ai Cập, Ha-đát nghe tin Đa-vít và Giô-áp đã qua đời, liền xin Pha-ra-ôn cho phép về nước.
哈达在埃及听见大卫与他列祖同睡，元帅约押也死了，就对法老说：“求王容我回本国去。”
22 Pha-ra-ôn hỏi: “Ở đây có gì thiếu thốn đâu mà ngươi muốn trở về nước?” Ông đáp: “Không thiếu gì, nhưng xin cứ cho tôi đi.”
法老对他说：“你在我这里有什么缺乏，你竟要回你本国去呢？”他回答说：“我没有缺乏什么，只是求王容我回去。”
23 Đức Chúa Trời cũng bắt Sa-lô-môn đương đầu với một đối thủ thứ hai là Rê-xôn, con Ê-li-a-đa. Khi Đa-vít đánh giết người Xô-ba, Rê-xôn bỏ chủ là Ha-đa-đê-xe, vua Xô-ba và chạy trốn.
神又使以利亚大的儿子利逊兴起，作所罗门的敌人。他先前逃避主人琐巴王哈大底谢。
24 Rê-xôn chiêu tập thuộc hạ, cầm đầu đảng cướp, kéo sang Đa-mách và trở thành vua Đa-mách.
大卫击杀琐巴人的时候，利逊招聚了一群人，自己作他们的头目，往大马士革居住，在那里作王。
25 Suốt đời Sa-lô-môn, Rê-xôn chống lại Ít-ra-ên, gây bao thảm họa chẳng kém gì Ha-đát. Khi đã làm vua A-ram, Rê-xôn lại càng ghét Ít-ra-ên cách cay đắng.
所罗门活着的时候，哈达为患之外，利逊也作以色列的敌人。他恨恶以色列人，且作了亚兰人的王。
26 Ngoài ra cũng có một người Ít-ra-ên đã từng phục vụ Sa-lô-môn nổi lên chống vua. Đó là Giê-rô-bô-am, con của Nê-bát, người ở Xê-rê-đa, thuộc đất Ép-ra-im. Mẹ ông là một góa phụ tên Xê-ru-a.
所罗门的臣仆、尼八的儿子耶罗波安也举手攻击王。他是以法莲支派的洗利达人，他母亲是寡妇，名叫洗鲁阿。
27 Đây là lý do khiến Giê-rô-bô-am làm phản: Sa-lô-môn xây dựng các công sự phòng thủ và tu bổ thành Đa-vít mà cha vua đã xây.
他举手攻击王的缘故，乃由先前所罗门建造米罗，修补他父亲大卫城的破口。
28 Khi thấy Giê-rô-bô-am là một người trẻ tuổi, vừa có khả năng, vừa làm việc cần mẫn, vua giao cho ông trông coi đoàn nhân công của đại tộc Giô-sép.
耶罗波安是大有才能的人。所罗门见这少年人殷勤，就派他监管约瑟家的一切工程。
29 Một hôm Giê-rô-bô-am từ trong thành Giê-ru-sa-lem đi ra, giữa đường gặp Tiên tri A-hi-gia, người Si-lô. A-hi-gia đang mặc một cái áo mới—lúc ấy chỉ có hai người ở ngoài đồng.
一日，耶罗波安出了耶路撒冷，示罗人先知亚希雅在路上遇见他；亚希雅身上穿着一件新衣。他们二人在田野，以外并无别人。
30 A-hi-gia nắm chiếc áo mới đang mặc, xé ra làm mười hai mảnh.
亚希雅将自己穿的那件新衣撕成十二片，
31 Rồi người bảo Giê-rô-bô-am: “Ông lấy mười mảnh, vì Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên có phán: ‘Ta sẽ xé nước trong tay Sa-lô-môn, cho ngươi mười đại tộc,
对耶罗波安说：“你可以拿十片。耶和华—以色列的 神如此说：‘我必将国从所罗门手里夺回，将十个支派赐给你。（
32 nhưng Ta sẽ để lại cho con của Sa-lô-môn một đại tộc, vì Đa-vít, đầy tớ Ta, và Giê-ru-sa-lem, thành Ta chọn trong khắp Ít-ra-ên,
我因仆人大卫和我在以色列众支派中所选择的耶路撒冷城的缘故，仍给所罗门留一个支派。）
33 vì Sa-lô-môn đã chối bỏ Ta, đi thờ nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn, thần Kê-mốt của người Mô-áp, và thần Minh-côm của người Am-môn. Nó không theo đường lối Ta, không làm điều phải trước mặt Ta, và không tuân giữ luật lệ và quy tắc Ta như Đa-vít, cha nó, trước kia.
因为他离弃我，敬拜西顿人的女神亚斯她录、摩押的神基抹，和亚扪人的神米勒公，没有遵从我的道，行我眼中看为正的事，守我的律例典章，像他父亲大卫一样。
34 Dù thế, Ta cho nó cứ làm vua suốt đời, vì Đa-vít, đầy tớ Ta đã chọn, là người đã tuân theo mọi điều răn và luật lệ Ta. Ta sẽ không tước quyền khỏi tay nó ngay bây giờ
但我不从他手里将全国夺回；使他终身为君，是因我所拣选的仆人大卫谨守我的诫命律例。
35 nhưng đợi đến đời con nó, và Ta sẽ cho ngươi mười đại tộc.
我必从他儿子的手里将国夺回，以十个支派赐给你，
36 Ta chỉ cho con của Sa-lô-môn được giữ lại một đại tộc, để Đa-vít có người nối ngôi mãi mãi trước mặt Ta tại Giê-ru-sa-lem, thành Ta chọn để mang tên Ta.
还留一个支派给他的儿子，使我仆人大卫在我所选择立我名的耶路撒冷城里，在我面前长有灯光。
37 Ta sẽ cho ngươi làm vua Ít-ra-ên, ngươi sẽ cai trị như lòng mình mong muốn.
我必拣选你，使你照心里一切所愿的，作王治理以色列。
38 Nếu ngươi nghe lệnh Ta, đi theo lối Ta, làm điều phải trước mắt Ta, giữ điều răn, luật lệ Ta như đầy tớ Đa-vít Ta trước kia, Ta sẽ ở cùng ngươi, lập triều đại ngươi vững chắc như triều đại Đa-vít, vì Ta cho ngươi nước Ít-ra-ên.
你若听从我一切所吩咐你的，遵行我的道，行我眼中看为正的事，谨守我的律例诫命，像我仆人大卫所行的，我就与你同在，为你立坚固的家，像我为大卫所立的一样，将以色列人赐给你。
39 Vì tội của Sa-lô-môn, Ta hình phạt con cháu Đa-vít, nhưng hình phạt này không kéo dài mãi.’”
我必因所罗门所行的使大卫后裔受患难，但不至于永远。’”
40 Sa-lô-môn định giết Giê-rô-bô-am, nhưng ông chạy trốn sang Ai Cập, ở với Vua Si-sắc cho đến ngày Sa-lô-môn qua đời.
所罗门因此想要杀耶罗波安。耶罗波安却起身逃往埃及；到了埃及王示撒那里，就住在埃及，直到所罗门死了。
41 Các công việc khác của Sa-lô-môn và những lời khôn ngoan của vua đều được chép trong sách Công Việc của Sa-lô-môn.
所罗门其余的事，凡他所行的和他的智慧都写在所罗门记上。
42 Sa-lô-môn cai trị Ít-ra-ên bốn mươi năm tại Giê-ru-sa-lem
所罗门在耶路撒冷作以色列众人的王共四十年。
43 và an nghỉ cùng tổ tiên, được chôn trong Thành Đa-vít là thành của cha mình. Con trai người là Rô-bô-am lên ngôi kế vị.
所罗门与他列祖同睡，葬在他父亲大卫的城里。他儿子罗波安接续他作王。
