I Các Vua 1
1 Vua Đa-vít đã già, tuổi cao; mặc dù người ta đắp bao nhiêu lớp áo, vua vẫn không thấy ấm.
David lengpa jong ateh lheh tan, pon lum ijat asilpeh vang un, ama chu alum jou mong mong tapon ahi.
2 Các cận thần vua tâu: “Xin cho phép chúng tôi đi tìm một trinh nữ để hầu hạ, săn sóc vua. Nàng sẽ nằm trong lòng vua làm cho vua ấm.”
Hijeh chun alhacha a pang hon David lengpa jah a, “Kapu, nang dingin nungah theng khat naumpi di le najen le dingin hol’u hite. Chutileh aman lum nasahna din naluppi le phate,” atiuve.
3 Vậy, người ta tìm khắp nước, và họ thấy A-bi-sác, ở Su-nem, là một trinh nữ trẻ đẹp, nên đem nàng về cho vua.
Hiti chun amahon Israel gam sung pumpia nungah melhoi tah khat ahol un ahileh Shunem’a konin Abishag kitinu chu a mudoh un Lengpa kom a chun ahin puilut tauvin ahi.
4 Nàng rất đẹp, lo săn sóc, hầu hạ vua; nhưng vua không chăn gối với nàng.
Hiche nungahnu chu ahoi lheh jengin ama chun lengpa chu ave sui jin ajen le tan ahi. Ahin lah lengpa chun aki timatpi thei tapon ahi.
5 Lúc ấy, con của Đa-vít, Hoàng tử A-đô-ni-gia, mẹ là Hà-ghi, tuyên bố: “Ta sẽ làm vua,” rồi sắm xe ngựa và tuyển năm mươi người chạy trước mở đường.
Hiche phatlai chun David leh Haggith chapa Adonijah chun “Keima leng ka chan ding ahi” tin aki phongdoh tan ahi. Hichun aman sakol kangtalai tamtah aki semdoh in chu leh achung touthem ho jong akigo uvin chuleh ama masang nga lamhong a pang dingin mi-somnga a lhaisah in ahi.
6 Bấy giờ, cha người là Vua Đa-vít, chẳng trách cứ hoặc hỏi xem con mình muốn làm gì. A-đô-ni-gia, em kế Áp-sa-lôm, là người rất đẹp trai.
Apa David Lengpan la “Ipi bol’a na him?” tin khat vei cha jong aphoh kha pon chule ahil jong ahil khapon ahi. Hiche Adonijah hi Absalom pen jouva peng’a ahin, ama jong hi mi melhoi tah khat ahi.
7 A-đô-ni-gia thuyết phục Tướng Giô-áp con bà Xê-ru-gia, Thầy Tế lễ A-bia-tha, họ bằng lòng theo giúp ông.
Lengmun alogotna a hin Adonijah in Zeruiah chapa Joab le Abiathar thempu pachu ama langa pang dingin ana kijol lut in chule amanin jong anop peh tan ahi.
8 Tuy nhiên, Thầy Tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, Tiên tri Na-than, Si-mê-i, Rê-i, và các dũng tướng của Đa-vít không theo A-đô-ni-gia.
Ahinlah Zadok thempupa leh Jehoiada chapa Benaiah, themgao Nathan, Simei, Rei chuleh David veng themma pang mihat hon vang ana panpi pouvin ahi.
9 A-đô-ni-gia đi Ên-rô-ghên dâng chiên, bò, và thú vật béo tốt làm tế lễ trên Hòn đá Xô-hê-lết. Ông mời các anh em mình, là những con trai khác của Vua Đa-vít—và tất cả quan chức Giu-đa trong triều đình đến dự.
Adonijah chun En-royal twinah komma Zoheleth song phunga chun ache in chule hilai mun ah chun kelngoiho, bongchal ho leh bongnou thaotah tah ho mangchan pumgo thilto ana boltan ahi. Hichea chun David lengpa chapate, a sopi ho chengse ho leh Judahh gamsung’a Lengpa ding’a pan mun neiho jouse jong ana koukhom in ahi.
10 Tuy nhiên, ông không mời Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, các dũng tướng, và Hoàng tử Sa-lô-môn.
Ahinlah aman Nathan themgao, Beniah chule lengpa veng tup a pang ho chujongleh a sopipa Solomon ana koupon ahi.
11 Khi ấy, Tiên tri Na-than đến nói với Bát-sê-ba, mẹ Sa-lô-môn: “Bà có nghe việc A-đô-ni-gia, con Hà-ghi, lên làm vua trong khi vua cha không biết gì không?
Hichun Nathan chu Solomon nu Bethsheba komma achen, hiti hin aga dong tan ahi, “Haggith chapa Adonijah chu ama leh ama leng in aki sem tan ahi ti na jahdoh lou ham? Chuleh lengpan jong ana jahdoh khah lou ham?”
12 Bây giờ, tôi xin hiến kế để cứu mạng bà và mạng Sa-lô-môn, con bà.
“Nang leh na chapa Solomon hinkho na hoidoh nom le keiman kaseipeh bang vang hin jui in,” atipeh tan ahi.
13 Bà đi ngay vào cung tâu với Vua Đa-vít như sau: ‘Có phải vua đã thề với tôi rằng: “Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta và sẽ ngồi trên ngôi ta” không? Thế sao bây giờ A-đô-ni-gia lại làm vua?’
Tun gang tah in Lengpa komma chen lang hitin ga seitan “Kapu Lengpa, nang in na chapa Solomon hi kei banna leng hung chang ding ahi neina tipeh lou ham? tua hi i-atileh Adonijah khu leng chang hitam?” ati.
14 Trong khi bà đang nói, tôi sẽ vào xác nhận với vua những lời bà nói là đúng.”
Chule nang in hi tia chu akomma thu na na seipeh tah leh keima hung lut in ting na thusei chu ka hung suh det ding ahi.
15 Bát-sê-ba vào phòng vua nằm. (Lúc ấy vua Đa-vít rất già yếu, và có A-bi-sác ở đó săn sóc vua.)
Hiti chun Bethsheba chu Lengpa lupna dan sunga chun alut in Lengpa chu ateh behseh tan Abishag chun ajen jing in ahi.
16 Bát-sê-ba cúi lạy vua. Vua hỏi: “Bà muốn gì?”
Bethsheba chu lengpa ang’a chun abohkhup in ahileh aman, “Ipi nadei ham?” ahin tin ahi.
17 Bà thưa: “Thưa vua, có phải vua thề trước Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của vua, rằng: ‘Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta và ngồi trên ngôi ta’ không?
Amanun adonbut in, “Kapu Lengpa nang in Pakai, Pathen masang’a na kihahsel in ka kom ah hitin nana seijin ahi: na chapa Solomon hi kei banna ka laltouna munna hi leng hung chang tei ding ahi tin nana seijin ahi.
18 Thưa vua, bây giờ hóa ra A-đô-ni-gia làm vua, trong khi chúa tôi chẳng biết gì cả.
Ahinlah tun Adonijah hi ama leh ama Lengin akisem tan ahinlah nangin na hepha pon ahi.
19 A-đô-ni-gia tổ chức tế lễ, dâng bò, thú béo, và chiên vô số, đồng thời mời các hoàng tử, Thầy Tế lễ A-bia-tha, và Tướng Giô-áp đến dự, nhưng không mời Sa-lô-môn.
Aman bongchal ho, bongnou thaotah tah ho leh kelngoi ho athat in pumgo thilto aboltan, Lengpa chate dangse akouvin kei chapa Solomon akou pon chu leh aman themgao Abiathar leh sepai lamkai Joab jong akouvin ahi.
20 Bây giờ, toàn dân đang ngóng trông, xem vua chỉ định ai lên ngôi kế vị.
Tuhin kapu Lengpa Israel mipite jousen nang banna leng chang ding hi koi pen na hisah ding ham? tia avet cheh u ahi,” ati.
21 Còn nếu cứ để thế này, đến ngày vua an giấc với tổ tiên, con tôi là Sa-lô-môn và tôi sẽ bị đối xử như tội nhân.”
“Tua hi nang in pan nalah vahlou leh nathi nung leh ka chapa Solomon toh kei ni hi themmo nanei khat bang a eikibol lhon di ahitai,” ati.
22 Khi bà đang nói chuyện với vua thì Tiên tri Na-than đến.
Amanun hitia thu ana sei sung in Nathan themgao chu akom aga lhung in ahi.
23 Cận thần của vua báo: “Tiên tri Na-than xin gặp vua.” Na-than vào, phủ phục cúi chào cung kính.
Nathan themgao ahung in na kimupi nom’e tichu Lengpa a seipeh tauvin, hichun Nathan themgao alut in Lengpa kom achun akhup boh in achun amai tol’a a sulut jeng tan ahi.
24 Na-than nói: “Muôn tâu, có phải vua đã truyền ngôi cho A-đô-ni-gia không?
Nathan in “Kapu Lengpa nangin, Adonijah hi nang banna leng changding’a nana phondoh khah em?
25 Vì hôm nay hoàng tử đã làm lễ đăng quang và dâng tế những thú vật béo tốt, cùng mời các hoàng tử, Tướng Giô-áp, và Thầy Tế lễ A-bia-tha đến dự. Hiện nay họ đang cùng nhau ăn uống với A-đô-ni-gia và tung hô: ‘Vua A-đô-ni-gia vạn tuế!’
Tu nin aman bongchal ho, bongnou thao tahtah ho leh kelngoi ho pumgo thilto abol in hiche’a chun Lengpa chate, sepai lamkai ho, Abiathar themgao pa akouvin ama hon aneuvin adon un leng Adoniah hingsot hen tin a sam un ahi.
26 Tuy nhiên, tôi cũng như Thầy Tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia, và Sa-lô-môn đều không được mời.
Aman kei leh thempupa Zadok leh Beniah chu leh na soh Solomon jong akou pon ahi.
27 Có phải vua chủ trương việc này không? Vì không thấy vua cho chúng tôi biết ai là người kế vị và ngồi trên ngôi của vua cả.”
Kapu Lengpa nang in hiche hi nang ding’a panmun neiho hetsah louva nang banna leng chang ding hi nalhen khat tou hitam?” ati.
28 Vua Đa-vít bảo: “Gọi Bát-sê-ba cho ta.” Bà trở vào đứng trước mặt vua.
David lengpan ahin donbut in ajah a, “Bethsheba chu ga kouvin,” ati. Hichun amanu ahung in Lengpa masanga ading tan ahi.
29 Vua thề: “Trước Chúa Hằng Hữu hằng sống, Đấng đã cứu ta khỏi mọi điều nguy hiểm,
Hichun Lengpan aki hahselna chu avel sei kit in, “Keiman hahsatna kato channa eina huhdoh hing jing Pakai minna kasei ahi.
30 ta xác nhận có thề với bà, nhân danh Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên rằng: ‘Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta, ngồi trên ngôi thay ta,’ và hôm nay ta thực hiện điều ấy.”
Na chapa Solomon chun keima bantah a lengmun chu Pakai Israel Pathen minna ka kitepna dungjuija tuni tah a hi alo ding ahi tai,” ati.
31 Bát-sê-ba phủ phục, cúi mặt sát đất, và tung hô: “Đức Vua Đa-vít vạn tuế.”
Hichun Bethsheba chu akun in tol ah amai a sulut in Lengpa chu salam abol in asei tai, “Kapu Lengpa David hing sot hen!” ati.
32 Vua truyền: “Gọi Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, và Bê-na-gia con Giê-hô-gia-đa vào đây.” Khi họ vào,
Hichun David lengpan thu apen “Zadok thempupa, themgao Nathan le Jehoiada chapa Bennah ga kou un” ati. Ama ho lengpa angsung’a ahung lhunphat un,
33 vua ra lệnh: “Các ông dẫn Sa-lô-môn và các bầy tôi ta xuống Ghi-hôn. Sa-lô-môn sẽ cưỡi con la của ta mà đi.
Lengpan amaho kom ah asei tan ahi, “Solomon leh kei ding’a pan mun nikho nei ho chengse chu Gihon tui putna mun’a chun pui unlang chu leh Solomon chu keima sakol pol chung’a chun tousah un.
34 Tại đó, Thầy Tế lễ Xa-đốc và Tiên tri Na-than sẽ xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua Ít-ra-ên; và thổi kèn tung hô:
Hichea chun Thempupa Zadok le Themgao pa Nathan in Israel pumpi chung a Leng chang dingin Solomon chu thao ganu lhon hen lang saki pengkul chu mut un chuleh lengpa Solomon hingsot hen tin sam un.
35 ‘Vua Sa-lô-môn vạn tuế!’ Xong rồi, các ông sẽ theo Sa-lô-môn về đây. Sa-lô-môn sẽ lên ngồi trên ngôi ta, vì được ta chỉ định làm vua Ít-ra-ên và Giu-đa.”
Chujou teng hilanga hinle puikit un ka laltouna a tousah un. Keima Lengmun lo ding leh Israel leh Judahh chung’a vaihom dinga keiman ka pansah ahi tai,” ati.
36 Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, đáp lời vua: “A-men! Cầu xin Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của chúa tôi cũng phán định như thế.
Jehoiadah chapa Benaiah chun adonbut in “Hihen, Kapu Lengpa Pakai Pathen in jong hichu guilhun sah hen” ati.
37 Cầu Chúa Hằng Hữu ở với Sa-lô-môn như đã ở với chúa tôi. Xin Ngài làm cho ngôi nước của Sa-lô-môn lớn hơn cả ngôi nước của Vua Đa-vít!”
“Kapu Lengpa nangma nana umpi jing bang in Pakaiyin Solomon jong umpi hen chuleh Solomon vaihopna gamchu nanga sang in letsah jo hen!” atiuvin ahi
38 Vậy, Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, những người Kê-rê-thít, và Phê-lết nâng Sa-lô-môn lên lưng con la của Vua Đa-vít và rước ông xuống Ghi-hôn.
Hiti chun Thempupa Zadok, Themgao pa Nathan leh Jehoiada chapa Benaiah chuleh Lengpa vesui sepai hon Gihon munlang’a chun Solomon chu apui jun apa sakolpol chunga chun a tousah un ahi.
39 Tại đó, Xa-đốc cầm cái sừng đựng dầu lấy từ lều thánh, xức cho Sa-lô-môn. Họ thổi kèn và mọi người tung hô: “Vua Sa-lô-môn vạn tuế!”
Hiche mun achun thempupa Zadok chun indan thenga kon in Olive thao atheija um chu alan Solomon chu anu peh in ahi. Hijou chun saki sumkon chu amut un “Leng Solomon hingsot hen,” tin asam un ahi.
40 Sau đó, mọi người theo Sa-lô-môn trở về. Họ thổi sáo, hân hoan reo hò vang dậy cả đất.
Hiche jou chun mipihon Solomon chu Jerusalem geijin ajui jin kuli amut’un kipahtah injong a sam un, akipanao o-gin kithong tah a a sap u chun leiset jeng jong a kithin sah leu jengin ahi.
41 A-đô-ni-gia và đoàn tân khách nghe tiếng hò reo khi vừa dự tiệc xong. Tướng Giô-áp nghe tiếng kèn liền hỏi: “Trong thành có gì xảy ra ồn ào như thế?”
Adonijah leh aloi agolho chun golvah abol chai jouvin Solomon lengchan husa thong jejun ajauvin saki pengkul kimut gin chu Joab in ajah doh phat in, “Khopi sung khubanga choh jeju khu ipi kibolna hitan tem?” atin ahi.
42 Vừa lúc đó Giô-na-than, con Thầy Tế lễ A-bia-tha đến. A-đô-ni-gia liền bảo: “Vào ngay. Anh là một dũng sĩ chắc đem tin tốt đẹp.”
Hiche thu chu asei pet tah'un, Abiather Thempupa chapa Jonathan chu ahung lhung tan ahileh Adonijah in “Hunglutnin ajeh chu nanghi mipha na hin na thu poh jong thuphahi ngei inte,” atin ahi.
43 Giô-na-than nói: “Vua Đa-vít đã truyền ngôi cho Sa-lô-môn!
Jonathan in a donbut in ahinai saipoi David Lengpan tutah chun Solomon chu leng ahitai tin aphong doh in ahi” ati.
44 Chính vua đã bảo Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, và Phê-lết đỡ Sa-lô-môn lên cưỡi con la của vua.
Lengpan ama chu Gihon geijin asol suh in, Zadok Thempu pa le Nathan Themgaopa leh Jehoiada chapa Benaiah toh Lengpa vesuija pang sepai hon ahin juijun ahi. Lengpa Sakolpol achu Solomon atousah un ahi.
45 Thầy Tế lễ Xa-đốc và Tiên tri Na-than đã xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua tại Ghi-hôn. Sau đó, họ trở về ăn mừng, làm náo động cả thành. Đó là tiếng vang các ông đã nghe.
Zadok le Nathan in Gihon ah leng dingin thao anu lhon in ahi. Amaho chu tutah chun ahung kile uvin ahileh khopi pumpi chun a kipapi uva asap u ahi. Hichu ahi achoh jeju achu,
46 Sa-lô-môn lên ngồi trên ngôi,
Hiche bana jong chu laltouna a Leng in a tou tan ahi.
47 còn các quần thần của vua đều đến mừng Vua Đa-vít rằng: ‘Cầu xin Đức Chúa Trời làm cho Sa-lô-môn nổi danh hơn cả vua, cho ngôi nước người lớn hơn ngôi nước vua.’ Vua vẫn ở trên giường đáp lễ:
Lengpa ding’a panmun nei Lamkai ho jousen jong leng David komma acheuvin Lengpa chu aga kipapi uvin, na Pathen in Solomon hi nang sangin minthang jo hen lang nang sang in jong vaihom lenjon hung kije sal jo hen atiuve. Lengpan jong alupna mun achun Pathen jana’n akun in ahi.
48 ‘Ca ngợi Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, vì ngày nay Ngài cho có một người ngồi trên ngôi ta, trong khi ta còn đây để được thấy tận mắt.’”
Chuleh hiti chun aman “Israel Pathen chu thangvah in umhen, aman tuni’n keima hinkho sung in kamit mutah in ka khel’a laltouna a touding ei lhenpeh tan ahi” atin ahi.
49 Bấy giờ, Các tân khách của A-đô-ni-gia đều sợ hãi và bỏ chạy.
Hichun Adonijah loile golho sese chu tijatah'in anehkhom na’u dokhanga kon chun aki thecheh gam jeng un ahi.
50 A-đô-ni-gia vì sợ Sa-lô-môn giết, nên chạy vào nắm lấy sừng bàn thờ.
Adonijah chun Solomon akicha lheh jengin alhai jin muntheng’a maicham saki teni chu aga tuhchah jengin ahi.
51 Người ta báo cho Sa-lô-môn hay: “A-đô-ni-gia vì sợ Vua Sa-lô-môn nên đã chạy đến nắm sừng bàn thờ và cầu xin: ‘Hôm nay vua vui lòng thề sẽ không giết tôi bằng gươm.’”
Adonijah chun kichatah in maichama saki teni chu atuh chah jeng e tithu ahung kithang in Leng Solomon in jong ajadoh tan ahi. Hichun Adonijah jong ataovin “Leng Solomon in eitha louna dingin ki hahsel hen” tin ahi.
52 Sa-lô-môn nói: “Nếu anh ta chứng tỏ là một người xứng đáng, một sợi tóc cũng không mất; nhưng nếu làm điều sai trái, anh ta sẽ chết.”
Solomon in a donbut in, “Ama kitongkha ponte, ahinla achunga a phatmona aki mudoh leh thi ding ahi,” ati.
53 Vua Sa-lô-môn sai người đem A-đô-ni-gia ra khỏi bàn thờ. Ông đến cúi lạy trước mặt Vua Sa-lô-môn rồi vua bảo: “Anh về nhà đi.”
Hiti chun Solomon in Adonijah chu akouvin ahi leh ama chu maichamma konin ama kom apui lut un, Ama jana neitah in Solomon Lengpa ang-a akun in ahileh aman na inlang’a che tan,” atin ahi.
