< Matta 5 >

1 Muxu top-top adǝmlǝrni kɵrüp u bir taƣⱪa qiⱪti; u u yǝrdǝ olturƣinida, muhlisliri uning yeniƣa kǝldi.
Y VIENDO las gentes, subió al monte; y sentándose, se llegaron á él sus discípulos.
2 U aƣzini eqip ularƣa tǝlim berixkǝ baxlidi: —
Y abriendo su boca, les enseñaba, diciendo:
3 Mubarǝk, roⱨta namrat bolƣanlar! Qünki ǝrx padixaⱨliⱪi ularƣa tǝwǝdur.
Bienaventurados los pobres en espíritu: porque de ellos es el reino de los cielos.
4 Mubarǝk, piƣan qǝkkǝnlǝr! Qünki ular tǝsǝlli tapidu.
Bienaventurados los que lloran: porque ellos recibirán consolación.
5 Mubarǝk, yawax-mɵminlǝr! Qünki ular yǝr yüzigǝ mirashordur.
Bienaventurados los mansos: porque ellos recibirán la tierra por heredad.
6 Mubarǝk, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa aq wǝ tǝxnalar! Qünki ular toluⱪ toyunidu.
Bienaventurados los que tienen hambre y sed de justicia: porque ellos serán hartos.
7 Mubarǝk, rǝⱨimdillar! Qünki ular rǝⱨim kɵridu.
Bienaventurados los misericordiosos: porque ellos alcanzarán misericordia.
8 Mubarǝk, ⱪǝlbi pak bolƣanlar! Qünki ular Hudani kɵridu.
Bienaventurados los de limpio corazón: porque ellos verán á Dios.
9 Mubarǝk, tinqliⱪ tǝrǝpdarliri! Qünki ular Hudaning pǝrzǝntliri dǝp atilidu.
Bienaventurados los pacificadores: porque ellos serán llamados hijos de Dios.
10 Mubarǝk, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ yolida ziyankǝxlikkǝ uqriƣanlar! Qünki ǝrx padixaⱨliⱪi ularƣa tǝwǝdur.
Bienaventurados los que padecen persecución por causa de la justicia: porque de ellos es el reino de los cielos.
11 Mubarǝk, mǝn üqün baxⱪilarning ⱨaⱪarǝt, ziyankǝxlik wǝ ⱨǝrtürlük tɵⱨmitigǝ uqrisanglar;
Bienaventurados sois cuando os vituperaren y os persiguieren, y dijeren de vosotros todo mal por mi causa, mintiendo.
12 xad-huram bolup yayranglar! Qünki ǝrxlǝrdǝ katta in’am silǝr üqün saⱪlanmaⱪta; qünki silǝrdin ilgiriki pǝyƣǝmbǝrlǝrgimu ular muxundaⱪ ziyankǝxliklǝrni ⱪilƣan.
Gozaos y alegraos; porque vuestra merced es grande en los cielos: que así persiguieron á los profetas que fueron antes de vosotros.
13 Silǝr yǝr yüzidiki tuzdursilǝr. Ⱨalbuki, ǝgǝr tuz ɵz tǝmini yoⱪatsa, uningƣa ⱪaytidin tuz tǝmini ⱪandaⱪmu kirgüzgili bolidu? U qaƣda, u ⱨeqnemigǝ yarimas bolup, taxlinip kixilǝrning ayiƣi astida dǝssilixtin baxⱪa ⱨeq ixⱪa yarimaydu.
Vosotros sois la sal de la tierra: y si la sal se desvaneciere ¿con qué será salada? no vale más para nada, sino para ser echada fuera y hollada de los hombres.
14 Silǝr dunyaning nuridursilǝr. Taƣ üstigǝ selinƣan xǝⱨǝr yoxurunalmaydu.
Vosotros sois la luz del mundo: una ciudad asentada sobre un monte no se puede esconder.
15 Ⱨeqkim qiraƣni yeⱪip ⱪoyup, üstigǝ sewǝtni kɵmtürüp ⱪoymas, bǝlki qiraƣdanning üstigǝ ⱪoyidu; buning bilǝn, u ɵy iqidiki ⱨǝmmǝ adǝmlǝrgǝ yoruⱪluⱪ beridu.
Ni se enciende una lámpara y se pone debajo de un almud, mas sobre el candelero, y alumbra á todos los que están en casa.
16 Xu tǝriⱪidǝ, silǝr nurunglarni insanlar aldida xundaⱪ qaⱪnitinglarki, ular yahxi ǝmǝlliringlarni kɵrüp, ǝrxtiki atanglarni uluƣlisun.
Así alumbre vuestra luz delante de los hombres, para que vean vuestras obras buenas, y glorifiquen á vuestro Padre que está en los cielos.
17 Meni Tǝwrat ⱪanunini yaki pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazƣanlirini bikar ⱪilƣili kǝldi, dǝp oylap ⱪalmanglar. Mǝn ularni bikar ⱪilƣili ǝmǝs, bǝlki ǝmǝlgǝ axurƣili kǝldim.
No penséis que he venido para abrogar la ley ó los profetas: no he venido para abrogar, sino á cumplir.
18 Qünki mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, asman-zemin yoⱪimiƣuqǝ, uningda pütülgǝnlǝr ǝmǝlgǝ axurulmiƣuqǝ Tǝwrattiki «yod» bir ⱨǝrp, ⱨǝtta birǝr qekitmu bikar ⱪilinmaydu.
Porque de cierto os digo, [que] hasta que perezca el cielo y la tierra, ni una jota ni un tilde perecerá de la ley, hasta que todas las cosas sean hechas.
19 Xu sǝwǝbtin, Tǝwrat ⱪanunining ǝⱪidilirigǝ, ⱨǝtta uning ǝng kiqikliridin birini bikar ⱪilip, wǝ baxⱪilarƣa xundaⱪ ⱪilixni ɵgitidiƣan ⱨǝrkim ǝrx padixaⱨliⱪida ǝng kiqik ⱨesablinidu. Əmma ǝksiqǝ, Tǝwrat ⱪanuni ǝⱪidilirigǝ ǝmǝl ⱪilƣanlar wǝ baxⱪilarƣa xundaⱪ ⱪilixni ɵgǝtküqilǝr bolsa ǝrx padixaⱨliⱪida uluƣ ⱨesablinidu.
De manera que cualquiera que infringiere uno de estos mandamientos muy pequeños, y así enseñare á los hombres, muy pequeño será llamado en el reino de los cielos: mas cualquiera que hiciere y enseñare, éste será llamado grande en el reino de los cielos.
20 Qünki mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪinglar Tǝwrat ustazliri wǝ Pǝrisiylǝrningkidin axmisa, ǝrx padixaⱨliⱪiƣa ⱨeqⱪaqan kirǝlmǝysilǝr.
Porque os digo, que si vuestra justicia no fuere mayor que [la] de los escribas y de los Fariseos, no entraréis en el reino de los cielos.
21 Burunⱪilarƣa «Ⱪatilliⱪ ⱪilma, ⱪatilliⱪ ⱪilƣan ⱨǝrⱪandaⱪ adǝm soraⱪⱪa tartilidu» dǝp buyrulƣanliⱪini angliƣansilǝr.
Oísteis que fué dicho á los antiguos: No matarás; mas cualquiera que matare, será culpado del juicio.
22 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, ɵz ⱪerindixiƣa bikardin-bikar aqqiⱪlanƣanlarning ⱨǝrbirimu soraⱪⱪa tartilidu. Ɵz ⱪerindixini «ǝhmǝⱪ» dǝp tilliƣan ⱨǝrkim aliy kengǝxmidǝ soraⱪⱪa tartilidu; ǝmma ⱪerindaxlirini «tǝlwǝ» dǝp ⱨaⱪarǝtligǝn ⱨǝrkim dozahning otiƣa layiⱪ bolidu. (Geenna g1067)
Mas yo os digo, que cualquiera que se enojare locamente con su hermano, será culpado del juicio; y cualquiera que dijere á su hermano, Raca, será culpado del concejo; y cualquiera que dijere, Fatuo, será culpado del infierno del fuego. (Geenna g1067)
23 Xuning üqün, sǝn ⱪurbangaⱨ aldiƣa kelip [Hudaƣa] ⱨǝdiyǝ atimaⱪqi bolƣiningda, ⱪerindixingning seningdin aƣrinƣan yeri barliⱪi yadingƣa kǝlsǝ,
Por tanto, si trajeres tu presente al altar, y allí te acordares de que tu hermano tiene algo contra ti,
24 ⱨǝdiyǝngni ⱪurbangaⱨ aldiƣa ⱪoyup turup, awwal ⱪerindixing bilǝn yarixiwal, andin kelip ⱨǝdiyǝngni ata.
Deja allí tu presente delante del altar, y vete, vuelve primero en amistad con tu hermano, y entonces ven y ofrece tu presente.
25 Əgǝr üstüngdin dǝwa ⱪilmaⱪqi bolƣan birsi bolsa, uning bilǝn birgǝ yolda bolƣiningda uning bilǝn tezdin yarixip, dost bolƣin. Bolmisa, u seni soraⱪqiƣa, soraⱪqi bolsa gundipayƣa tapxuridu, sǝn zindanƣa solitiwetilisǝn.
Concíliate con tu adversario presto, entre tanto que estás con él en el camino; porque no acontezca que el adversario te entregue al juez, y el juez te entregue al alguacil, y seas echado en prisión.
26 Mǝn sanga xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, [ⱪǝrzingning] ǝng ahirⱪi bir tiyininimu ⱪoymay tɵlimigüqǝ, xu yǝrdin qiⱪalmaysǝn.
De cierto te digo, que no saldrás de allí, hasta que pagues el último cuadrante.
27 Silǝr «Zina ⱪilmanglar» dǝp buyrulƣanliⱪini angliƣansilǝr.
Oísteis que fué dicho: No adulterarás:
28 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, birǝr ayalƣa xǝⱨwaniy niyǝt bilǝn ⱪariƣan kixi kɵnglidǝ u ayal bilǝn alliⱪaqan zina ⱪilƣan bolidu.
Mas yo os digo, que cualquiera que mira á una mujer para codiciarla, ya adulteró con ella en su corazón.
29 Əgǝr ǝmdi ong kɵzüng seni gunaⱨⱪa azdursa, uni oyup taxliwǝt. Qünki pütün bǝdiningning dozahⱪa taxlanƣinidin kɵrǝ, bǝdiningdiki bir ǝzaying yoⱪ ⱪilinƣini kɵp ǝwzǝl. (Geenna g1067)
Por tanto, si tu ojo derecho te fuere ocasión de caer, sácalo, y échalo de ti: que mejor te es que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna g1067)
30 Əgǝr ong ⱪolung seni gunaⱨⱪa azdursa, uni kesip taxliwǝt. Qünki pütün bǝdiningning dozahⱪa taxlanƣinidin kɵrǝ, bǝdiningdiki bir ǝzaying yoⱪ ⱪilinƣini kɵp ǝwzǝl. (Geenna g1067)
Y si tu mano derecha te fuere ocasión de caer, córtala, y échala de ti: que mejor te es que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna g1067)
31 Yǝnǝ: — «Kimdikim ayalini talaⱪ ⱪilsa, uningƣa talaⱪ hetini bǝrsun» dǝpmu buyrulƣan.
También fué dicho: Cualquiera que repudiare á su mujer, déle carta de divorcio:
32 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, kimdikim ɵz ayalining buzuⱪluⱪ ⱪilmixidin baxⱪa [ⱨǝrⱪandaⱪ ixni baⱨanǝ ⱪilip] uni talaⱪ ⱪilsa, ǝmdi uni zinaƣa tutup bǝrgǝn bolidu; talaⱪ ⱪilinƣan ayalni ǝmrigǝ alƣan kiximu zina ⱪilƣan bolidu.
Mas yo os digo, que el que repudiare á su mujer, fuera de causa de fornicación, hace que ella adultere; y el que se casare con la repudiada, comete adulterio.
33 Silǝr yǝnǝ burunⱪilarƣa «Ⱪǝsimingdin yanma, Pǝrwǝrdigarƣa ⱪilƣan ⱪǝsiminggǝ ǝmǝl ⱪil» dǝp buyrulƣanliⱪini angliƣansilǝr.
Además habéis oído que fué dicho á los antiguos: No te perjurarás; mas pagarás al Señor tus juramentos.
34 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, ⱪǝt’iy ⱪǝsǝm ⱪilmanglar; ǝrxni tilƣa elip ⱪǝsǝm ⱪilmanglar, qünki ǝrx Hudaning tǝhtidur;
Mas yo os digo: No juréis en ninguna manera: ni por el cielo, porque es el trono de Dios;
35 yaki yǝrni tilƣa elip ⱪǝsǝm ⱪilmanglar, qünki yǝr yüzi Hudaning tǝhtipǝridur. Yerusalemni tilƣa elipmu ⱪǝsǝm ⱪilmanglar, qünki u yǝr uluƣ padixaⱨning xǝⱨiridur.
Ni por la tierra, porque es el estrado de sus pies; ni por Jerusalem, porque es la ciudad del gran Rey.
36 Ⱨǝtta ɵz bexinglarni tilƣa elipmu ⱪǝsǝm ⱪilmanglar, qünki silǝrning qeqinglarning bir telinimu aⱪ yaki ⱪara rǝnggǝ ɵzgǝrtix ⱪolunglardin kǝlmǝydu.
Ni por tu cabeza jurarás, porque no puedes hacer un cabello blanco ó negro.
37 Pǝⱪǝt degininglar «Bolidu», «bolidu», yaki «Yaⱪ, yaⱪ, bolmaydu» bolsun. Buningdin ziyadisi rǝzil bolƣuqidin kelidu.
Mas sea vuestro hablar: Sí, sí; No, no; porque lo que es más de esto, de mal procede.
38 Silǝr «Kɵzgǝ kɵz, qixⱪa qix» dǝp buyrulƣinini angliƣansilǝr.
Oísteis que fué dicho á los antiguos: Ojo por ojo, y diente por diente.
39 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, ǝski bilǝn tǝng bolmanglar. Kimdǝkim ong mǝngzinggǝ ursa, sol mǝngzingnimu tutup bǝr;
Mas yo os digo: No resistáis al mal; antes á cualquiera que te hiriere en tu mejilla diestra, vuélvele también la otra;
40 wǝ birsi üstüngdin dǝwa ⱪilip, kɵnglikingni almaⱪqi bolsa, qapiningnimu bǝr.
Y al que quisiere ponerte á pleito y tomarte tu ropa, déjale también la capa;
41 Birsi sanga [yük-taⱪini yüdküzüp] ming ⱪǝdǝm yol yürüxkǝ zorlisa, uning bilǝn ikki ming ⱪǝdǝm mang.
Y á cualquiera que te cargare por una milla, ve con él dos.
42 Birsi sǝndin tilisǝ, uningƣa bǝr. Birsi sǝndin ɵtnǝ-yerim ⱪilmaⱪqi bolsa, uningƣa boynungni tolƣima.
Al que te pidiere, dale; y al que quisiere tomar de ti prestado, no se lo rehuses.
43 Silǝr «Ⱪoxnangni sɵygin, düxmininggǝ nǝprǝtlǝn» dǝp eytilƣanni angliƣan.
Oísteis que fué dicho: Amarás á tu prójimo, y aborrecerás á tu enemigo.
44 Biraⱪ mǝn ɵzüm xuni silǝrgǝ eytip ⱪoyayki, silǝrgǝ düxmǝnlik bolƣanlarƣa meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsitinglar, silǝrdin nǝprǝtlǝngǝnlǝrgǝ yahxiliⱪ ⱪilinglar, silǝrgǝ ziyankǝxlik ⱪilƣanlarƣa dua ⱪilinglar.
Mas yo os digo: Amad á vuestros enemigos, bendecid á los que os maldicen, haced bien á los que os aborrecen, y orad por los que os ultrajan y os persiguen;
45 Xundaⱪ ⱪilƣanda, ǝrxtiki Atanglarning pǝrzǝntliridin bolisilǝr. Qünki U ⱪuyaxining nurini yahxilarƣimu wǝ yamanlarƣimu qüxüridu, yamƣurnimu ⱨǝⱪⱪaniylarƣimu, ⱨǝⱪⱪaniyǝtsizlǝrgimu yaƣduridu.
Para que seáis hijos de vuestro Padre que está en los cielos: que hace que su sol salga sobre malos y buenos, y llueve sobre justos é injustos.
46 Əgǝr silǝr ɵzünglarƣa muⱨǝbbǝt kɵrsǝtkǝnlǝrgila meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsǝtsǝnglar, buning ⱪandaⱪmu in’amƣa erixküqiliki bolsun? Ⱨǝtta bajgirlarmu xundaⱪ ⱪiliwatmamdu?
Porque si amareis á los que os aman, ¿qué recompensa tendréis? ¿no hacen también lo mismo los publicanos?
47 Əgǝr silǝr pǝⱪǝt ⱪerindaxliringlar bilǝnla salam-sǝⱨǝt ⱪilixsanglar, buning nemǝ pǝziliti bar? Ⱨǝtta yat ǝlliklǝrmu xundaⱪ ⱪilidiƣu!
Y si abrazareis á vuestros hermanos solamente, ¿qué hacéis de más? ¿no hacen también así los Gentiles?
48 Xunga, ǝrxtiki Atanglar mukǝmmǝl bolƣinidǝk, silǝrmu mukǝmmǝl bolunglar.
Sed, pues, vosotros perfectos, como vuestro Padre que está en los cielos es perfecto.

< Matta 5 >