Matta 21
1 Ular Yerusalemƣa yeⱪinlixip, Zǝytun teƣining etikidiki Bǝyt-Fagi yezisiƣa kǝlginidǝ, Əysa ikki muhlisiƣa munularni tapilap aldin ǝwǝtti:
Gdy zbliżali się do Jerozolimy i byli już w Betfage na Górze Oliwnej, Jezus wysłał przed sobą dwóch uczniów.
2 — Silǝr udulunglardiki yeziƣa beringlar. Barsanglarla, baƣlaⱪliⱪ bir exǝk wǝ uning yenidiki bir tǝhǝyni kɵrisilǝr. Ularni yexip aldimƣa yetilǝp kelinglar.
—Idźcie do najbliższej wsi—powiedział. —Zaraz przy wejściu do niej znajdziecie uwiązaną oślicę, a przy niej osiołka. Odwiążcie je i przyprowadźcie do Mnie.
3 Əgǝr birsi silǝrgǝ bir nemǝ desǝ, «Rǝbning bularƣa ⱨajiti qüxti» dǝnglar, u dǝrⱨal ularni ⱪoyup beridu.
Gdyby ktoś zwrócił na to uwagę, powiedzcie po prostu: „Pan ich potrzebuje i zaraz odprowadzi”.
4 Bu pütün wǝⱪǝ pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ eytilƣan munu sɵzlǝrni ǝmǝlgǝ axurux üqün boldi: —
W ten sposób miały się spełnić słowa proroka:
5 «Zion ⱪiziƣa eytinglar: — Mana, Padixaⱨing keliwatidu, Kǝmtǝr-mɵmin bolup, minip bir exǝkkǝ, Boyunturuⱪluⱪ exǝkning tǝhiyigǝ, Keliwatidu yeningƣa sening».
„Powiedzcie córce Syjonu: Oto przybywa twój Król, łagodny, jadący na osiołku —źrebięciu oślicy!”.
6 Əmdi ⱨeliⱪi ikki muhlis berip Əysaning tapiliƣinidǝk ⱪildi.
Uczniowie poszli i zrobili tak, jak im polecił Jezus.
7 Exǝk bilǝn tǝhǝyni yetilǝp kelip, üstigǝ yepinqa-qapanlirini saldi wǝ u üstigǝ mindi.
Przyprowadzili zwierzęta i zarzucili na nie płaszcze, tak by Jezus mógł na nich usiąść.
8 Əmdi top-top kixilǝr yepinqa-qapanlirini yolƣa payandaz ⱪilip saldi; yǝnǝ bir ⱪismi dǝrǝh xahlirini kesip yolƣa yayatti.
Mnóstwo ludzi rozkładało zaś na ziemi swoje płaszcze, inni obcinali gałązki z drzew i rzucali je na drogę.
9 Aldida mangƣan wǝ kǝynidin ǝgǝxkǝn top-top halayiⱪ: — «Dawutning oƣliƣa ⱨosanna bolƣay! Pǝrwǝrdigarning namida kǝlgüqigǝ mubarǝk bolsun! Ərxiǝlada tǝxǝkkür-ⱨosannalar oⱪulsun!» — dǝp warⱪirixatti.
A cały tłum przed Nim i wokół Niego wołał: —Niech żyje Król, potomek Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imieniu Pana! Chwała Królowi!
10 U Yerusalemƣa kirgǝndǝ, pütkül xǝⱨǝr lǝrzigǝ kǝldi. Kixilǝr: — Bu zadi kimdu? — deyixǝtti.
Gdy wjechał do Jerozolimy, całe miasto było już poruszone. —Kto to taki?—pytali jedni.
11 Halayiⱪ: — Bu Galiliyǝ ɵlkisidiki Nasarǝtlik pǝyƣǝmbǝr Əysa, dǝp jawab berixǝtti.
—To Jezus, prorok z Nazaretu w Galilei—odpowiadali drudzy.
12 Əmdi Əysa ibadǝthana ⱨoyliliriƣa kirip, u yǝrdǝ elim-setim ⱪiliwatⱪanlarning ⱨǝmmisini ⱨǝydǝp qiⱪardi. Pul tegixküqilǝrning xirǝlirini wǝ pahtǝk-kǝptǝr satⱪuqilarning orunduⱪlirini ɵrüp,
Jezus zaś wszedł do świątyni i wypędził z niej wszystkich sprzedawców oraz kupujących. Powywracał stoły wymieniających pieniądze oraz stragany sprzedawców gołębi.
13 ularƣa: — [Muⱪǝddǝs yazmilarda] [Hudaning]: «Mening ɵyüm dua-tilawǝthana dǝp atilidu» degǝn sɵzi pütülgǝn; lekin silǝr uni bulangqilarning uwisiƣa aylanduruwapsilǝr! — dedi.
Powiedział do nich: —Pismo mówi: „Moja świątynia ma być domem modlitwy dla wszystkich narodów, a wy zrobiliście z niej kryjówkę złodziei”.
14 Ibadǝthana ⱨoylilirida bolƣanda ⱪariƣu wǝ tokurlar uning aldiƣa kǝldi, u ularni saⱪaytti.
W świątyni podchodzili do Niego niewidomi i kalecy, a On ich uzdrawiał.
15 Lekin bax kaⱨinlar bilǝn Tǝwrat ustazliri uning yaratⱪan mɵjizilirini kɵrüp wǝ balilarning ibadǝthanida: «Dawutning oƣliƣa ⱨosanna-tǝxǝkkürlǝr bolƣay!» dǝp towliƣinini anglap ƣǝzǝplǝndi.
Lecz gdy najwyżsi kapłani oraz przywódcy religijni zobaczyli te cuda i usłyszeli dzieci wykrzykujące: „Niech żyje Król, potomek Dawida!”—bardzo się oburzyli. —Czy słyszysz, co oni wykrzykują?—pytali.
16 Ular uningƣa: — Bu balilarning nemǝ dǝwatⱪanliⱪini anglawatamsǝn? — dǝp soridi. U ularƣa: — Anglawatimǝn! Silǝr [muⱪǝddǝs yazmilardin] xuni oⱪup baⱪmiƣanki, «Ɵzünggǝ kiqik balilar wǝ bowaⱪlarning tilliridin mǝdⱨiyǝ sɵzlirini mukǝmmǝl ⱪilding»» dedi.
—Słyszę—odrzekł Jezus. —A czy nie czytaliście nigdy w Piśmie słów: „Przyjąłeś chwałę z ust dzieci i niemowląt”?
17 Andin u ulardin ayrilip, xǝⱨǝrdin qiⱪip Bǝyt-Aniya yezisiƣa berip, xu yǝrdǝ ⱪondi.
I odszedł od nich. Następnie opuścił miasto i udał się na nocleg do Betanii.
18 Əmdi sǝⱨǝrdǝ, xǝⱨǝrgǝ ⱪaytip ketiwatⱪanda, uning ⱪorsiⱪi aqⱪanidi.
Rano, wracając do miasta, Jezus poczuł głód.
19 U yol boyidiki bir tüp ǝnjür dǝrihini kɵrüp, uning yeniƣa bardi. Lekin dǝrǝhtin yopurmaⱪtin baxⱪa ⱨeq nǝrsǝ tapalmay, uningƣa ⱪarap: — Ⱨazirdin baxlap sǝndin mǝnggü mewǝ bolmisun! — dewidi, ǝnjür dǝrihi xuan ⱪurup kǝtti. (aiōn g165)
Zauważył przy drodze drzewo figowe. Podszedł więc do niego, ale nie znalazł tam nic oprócz liści. Wtedy powiedział do drzewa: —Już nigdy więcej nie przyniesiesz owocu! I drzewo od razu uschło. (aiōn g165)
20 Muhlislar buni kɵrüp tǝǝjüplinip: — Ənjür dǝrihi nemanqǝ tezla ⱪurup kǝtti! — dedi.
Uczniowie zdziwili się: —Tak szybko uschło?—mówili.
21 Əysa ularƣa jawab bǝrdi: — Mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, ǝgǝr ⱨeq guman bolmay ixǝnqinglar bar bolsa, ǝnjür dǝrihidǝ bolƣan ixlar bolupla ⱪalmay, bǝlki silǝr ⱨǝtta bu taƣⱪa: «Bu yǝrdin kɵtürülüp dengizƣa taxlan!» desǝnglar, u xundaⱪ bolidu, dedi.
—Zapewniam was—odpowiedział Jezus—że jeśli będziecie mieć prawdziwą wiarę, pozbawioną zwątpień, to nie tylko z drzewem figowym tak zrobicie. Możecie nawet rozkazać tej oto górze: „Unieś się i rzuć w morze!”—a uczyni to.
22 Dua ⱪilip nemini tilisǝnglar, ixǝnqinglar bolsila, xularƣa erixisilǝr.
O cokolwiek poprosicie z wiarą, to otrzymacie.
23 U ibadǝthana ⱨoyliliriƣa kirgǝndin keyin, kixilǝrgǝ tǝlim beriwatⱪanda, bax kaⱨinlar wǝ aⱪsaⱪallar uning aldiƣa kelip: — Sǝn ⱪiliwatⱪan bu ixlarni ⱪaysi ⱨoⱪuⱪⱪa tayinip ⱪiliwatisǝn? Sanga bu ⱨoⱪuⱪni kim bǝrgǝn? — dǝp soraxti.
Gdy Jezus ponownie znalazł się w świątyni i nauczał, najwyżsi kapłani i przywódcy religijni zapytali Go: —Jakim prawem wyrzuciłeś ze świątyni sprzedawców? Kto dał ci taką władzę?
24 Əysa ularƣa jawab berip: — Mǝn awwal silǝrgǝ bir soal ⱪoyay. Əgǝr silǝr jawab bǝrsǝnglar, mǝnmu bu ixlarni ⱪaysi ⱨoⱪuⱪⱪa tayinip ⱪiliwatⱪanliⱪimni eytimǝn.
—Odpowiem wam, jeśli i wy odpowiecie na moje pytanie—odparł Jezus.
25 Yǝⱨya yürgüzgǝn qɵmüldürüx nǝdin kǝlgǝn? Ərxtinmu, yaki insanlardinmu? — dǝp soridi. Ular ɵzara mulaⱨizǝ ⱪilixip: — Əgǝr «Ərxtin kǝlgǝn» desǝk, u bizgǝ: «Undaⱪta, silǝr nemǝ üqün uningƣa ixǝnmidinglar?» dǝydu.
—Czy chrzest, do którego wzywał Jan Chrzciciel, pochodził od Boga, czy był tylko ludzkim wymysłem? Wtedy zaczęli się naradzać nad odpowiedzią: —Jeśli powiemy, że pochodził od Boga, to zapyta nas: „Czemu go nie przyjęliście?”.
26 Əgǝr: «Insanlardin kǝlgǝn» desǝk, hǝlⱪtin ⱪorⱪimiz, qünki ular ⱨǝmmisi Yǝⱨyani pǝyƣǝmbǝr dǝp bilidu — deyixti.
A jeśli powiemy, że był ludzkim wymysłem, to tłumy się oburzą, bo wszyscy wierzą, że Jan był prorokiem. W końcu rzekli:
27 Buning bilǝn, ular Əysaƣa: Bilmǝymiz, — dǝp jawab berixti. — Undaⱪta, mǝnmu bu ixlarni ⱪaysi ⱨoⱪuⱪⱪa tayinip ⱪiliwatⱪanliⱪimni eytmaymǝn, — dedi u ularƣa.
—Nie potrafimy na to odpowiedzieć. —Wobec tego i Ja nie odpowiem na wasze pytanie—odparł Jezus
28 Əmdi bu ixⱪa ⱪandaⱪ ⱪaraysilǝr? Bir adǝmning ikki oƣli bar ikǝn. U birinqi oƣlining yeniƣa kelip: «Oƣlum, bügün üzümzarliⱪimƣa berip ixligin» dǝptu.
—ale pozwólcie, że wam coś opowiem. Pewien człowiek miał dwóch synów. Udał się do jednego i poprosił: „Synu, idź dziś do pracy w winnicy”.
29 «Barmaymǝn» dǝptu u, lekin keyin puxayman ⱪilip yǝnila beriptu.
„Nie chce mi się”—powiedział syn, ale później żałował tego i udał się do pracy.
30 U ikkinqi oƣlining yeniƣa kelip uningƣimu xundaⱪ dǝptu. U: «Hop ǝpǝndim, baray» dǝptu-yu, lekin barmaptu.
Ojciec poszedł też do drugiego syna i poprosił o to samo. Ten odpowiedział: „Oczywiście, ojcze”, ale nie poszedł.
31 Bu ikkiylǝnning ⱪaysisi atisining iradisini ada ⱪilƣan bolidu? — Birinqi oƣli, — dǝp jawab bǝrdi ular. Əysa ularƣa mundaⱪ dedi: — Mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, bajgirlar bilǝn paⱨixilǝr Hudaning padixaⱨliⱪiƣa silǝrdin burun kirmǝktǝ.
Który z nich był posłuszny ojcu? —Ten pierwszy—odpowiedzieli. —Zapewniam was, że pogardzani przez wszystkich poborcy podatkowi i prostytutki prędzej niż wy wejdą do królestwa Bożego—podsumował Jezus.
32 Qünki gǝrqǝ Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] silǝrgǝ ⱨǝⱪⱪaniyǝt yolini ayan ⱪilƣili kǝlgǝn bolsimu, silǝr uningƣa ixǝnmidinglar; lekin bajgirlar bilǝn paⱨixilǝr uningƣa ixǝndi. Silǝr buni kɵrüp turup, ⱨǝtta keyinki waⱪitlarda yolunglardin puxayman ⱪilmay uningƣa ixǝnmidinglar.
—Jan Chrzciciel nawoływał do prawego życia, ale mu nie uwierzyliście. Natomiast poborcy i prostytutki uwierzyli! A wy, choć to widzieliście, nie chcieliście się opamiętać i uwierzyć.
33 Yǝnǝ bir tǝmsilni anglanglar: Bir yǝr igisi bir üzümzarliⱪ bǝrpa ⱪilip, ǝtrapini qitlaptu. U uningda bir xarab kɵlqiki ⱪeziptu wǝ bir kɵzǝt munari yasaptu. Andin u üzümzarliⱪni baƣwǝnlǝrgǝ ijarigǝ berip, ɵzi yaⱪa yurtⱪa ketiptu.
Jezus kontynuował: —Posłuchajcie jeszcze jednej przypowieści: Pewien właściciel założył winnicę. Ogrodził ją murem, zbudował tłocznię i wieżę strażniczą, po czym wynajął ją rolnikom i wyjechał.
34 Üzüm pǝsli yeⱪinlaxⱪanda, ɵzigǝ tegixlik ⱨosulni eliwelix üqün ⱪullirini baƣwǝnlǝrning yeniƣa ǝwǝtiptu.
Gdy nadszedł czas zbiorów, wysłał swoich ludzi, aby odebrali należną mu część plonów.
35 Lekin baƣwǝnlǝr ⱪullirini tutup, birini dumbalaptu, birini ɵltürüwetiptu, yǝnǝ birini qalma-kesǝk ⱪiliptu.
Lecz rolnicy rzucili się na nich: jednego pobili, drugiego zabili, a innego obrzucili kamieniami.
36 U yǝnǝ bir ⱪetim aldinⱪidinmu kɵp ⱪullirini ǝwǝtiptu, biraⱪ baƣwǝnlǝr ularƣimu ohxax muamilǝ ⱪiliptu.
Właściciel wysłał więc innych pełnomocników, jeszcze większą grupą. Lecz rolnicy zrobili z nimi to samo.
37 Ahirda, u «Oƣlumniƣu ⱨɵrmǝt ⱪilar» dǝp, oƣlini ǝwǝtiptu.
W końcu posłał do nich swojego syna, sądząc że przynajmniej jemu okażą szacunek.
38 Lekin baƣwǝnlǝr oƣulni kɵrüp, ɵzara: «Bu bolsa mirashor; kelinglar, uni ɵltürüwetip mirasini igiliwalayli» deyixiptu.
Lecz rolnicy, widząc nadchodzącego syna, powiedzieli sobie: „To ten, który ma przejąć winnicę. Zabijmy go, a winnica będzie nasza!”.
39 Xuning bilǝn ular uni tutup üzümzarliⱪning sirtiƣa taxlap ɵltürüwetiptu.
Wywlekli go poza winnicę i zabili.
40 Əmdi üzümzarliⱪning igisi kǝlgǝndǝ, xu baƣwǝnlǝrni ⱪandaⱪ ⱪilar?
Jak sądzicie, co zrobi właściciel z rolnikami, gdy powróci?
41 Ular uningƣa: — Bu rǝzil adǝmlǝrni wǝⱨxiylik bilǝn yoⱪitidu. Üzümzarliⱪni bolsa mewilirini ɵz waⱪtida ɵzigǝ tapxuridiƣan baxⱪa baƣwǝnlǝrgǝ ijarigǝ beridu, — dǝp jawab berixti.
—Ukarze ich śmiercią, a winnicę wydzierżawi innym, którzy będą się z nim rozliczać na czas—odpowiedzieli.
42 Əysa ulardin soridi: — Muⱪǝddǝs yazmilardiki munu sɵzlǝrni oⱪup baⱪmiƣanmusilǝr?: — «Tamqilar taxliwǝtkǝn tax bolsa, Burjǝk texi bolup tiklǝndi. Bu ix Pǝrwǝrdigardindur, Bu kɵzimiz aldida karamǝt bir ixtur».
—Przypomnijcie sobie następujące słowa z Pisma—odrzekł Jezus: „Kamień, odrzucony przez budujących, stał się kamieniem węgielnym, najważniejszym w całym budynku! Dokonał tego Pan i jest to zdumiewające”.
43 Xu sǝwǝbtin silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, Hudaning padixaⱨliⱪi silǝrdin tartiwelinip, uningƣa muwapiⱪ mewilǝrni beridiƣan baxⱪa bir ǝlgǝ ata ⱪilinidu.
Oświadczam wam, że królestwo Boże zostanie wam odebrane, a przekazane ludziom, którzy wydają owoc.
44 Bu «tax»ⱪa yiⱪilƣan kixi parǝ-parǝ bolup ketidu; lekin bu tax ⱨǝrkimning üstigǝ qüxsǝ, uni kukum-talⱪan ⱪiliwetidu.
Każdy, kto upadnie na ten kamień, roztrzaska się o niego, a jeśli on na kogoś spadnie, zetrze go na proch.
45 Bax kaⱨinlar wǝ Pǝrisiylǝr uning eytⱪan tǝmsillirini anglap, ularni ɵzlirigǝ ⱪaritip eytⱪanliⱪini qüxǝndi.
Najwyżsi kapłani i faryzeusze zrozumieli, że to ich Jezus miał na myśli, opowiadając przypowieść o złych rolnikach.
46 Uni tutux yolini izdigǝn bolsimu, lekin halayiⱪ uni pǝyƣǝmbǝr dǝp ⱪariƣaqⱪa, ulardin ⱪorⱪuxti.
Dlatego chcieli Go natychmiast aresztować, ale obawiali się reakcji tłumu, który uważał Jezusa za proroka.
