< Matta 15 >
1 Bu qaƣda, Tǝwrat ustazliridin wǝ Pǝrisiylǝrdin bǝziliri Yerusalemdin kelip Əysaning aldiƣa berip:
ᎿᎭᏉᏃ ᏥᏌ ᎬᏩᎷᏤᎸᎩ ᏗᏃᏪᎵᏍᎩ ᎠᎴ ᎠᏂᏆᎵᏏ ᏥᎷᏏᎵᎻ ᎠᏁᎯ, ᎯᎠ ᏄᏂᏪᏒᎩ;
2 — Muhlisliring nemixⱪa ata-bowilirimizning ǝn’ǝnilirigǝ hilapliⱪ ⱪilidu? Qünki ular ⱪollirini yumay tamaⱪ yǝydikǝnƣu, — dedi.
ᎦᏙᏃ ᎨᏣᏍᏓᏩᏗᏙᎯ ᎠᏂᏲᏍᏗᏍᎪ ᎡᏘ ᎠᏁᎯ ᎤᏂᏃᎮᎸᎯ? ᏝᏰᏃ ᏱᏓᏃᏑᎴᏍᎪ ᏧᏃᏰᏂ ᏨᏗᎾᎵᏍᏓᏴᏂᏐᎢ.
3 Lekin u ularƣa mundaⱪ jawab bǝrdi: — Silǝrqu, silǝr nemixⱪa ǝn’ǝnimizni saⱪlaymiz dǝp Hudaning ǝmrigǝ hilapliⱪ ⱪilisilǝr?
ᎠᏎᏃ ᎤᏁᏨ ᎯᎠ ᏂᏚᏪᏎᎸᎩ; ᎦᏙᏃ ᎾᏍᏉ ᏂᎯ ᎡᏘ ᎠᏁᎯ ᎤᏂᏃᎮᎸᎯ ᎢᏨᏗᏍᎪ ᎢᏥᏲᏍᏗᏍᎪ ᎤᏁᎳᏅᎯ ᎤᏁᏨᎯ?
4 Qünki Huda: «Ata-anangni ⱨɵrmǝt ⱪil» wǝ «Atisi yaki anisini ⱨaⱪarǝtligǝnlǝr ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun» dǝp ǝmr ⱪilƣan.
ᎤᏁᎳᏅᎯᏰᏃ ᎤᏁᏤ ᎯᎠ ᏄᏪᏎᎢ; ᎯᎸᏉᏕᏍᏗ ᏣᏙᏓ ᎠᎴ ᏣᏥ; ᎠᎴ ᎾᏍᏉ ᎯᎠ; ᎩᎶ ᏓᏍᎩᏅᏗᏍᎨᏍᏗ ᎤᏙᏓ ᎠᎴ ᎤᏥ ᎠᏎ ᎤᏲᎱᎯᏍᏗ ᎨᏎᏍᏗ.
5 Lekin silǝr: — Ⱨǝrⱪandaⱪ kixi «Atisi yaki anisiƣa: — Mǝn silǝrgǝ yardǝm bǝrgüdǝk nǝrsilǝrni alliⱪaqan [Hudaƣa] atiwǝttim — desila,
ᎠᏎᏃ ᏂᎯ ᎯᎠ ᏂᏥᏪᏍᎪᎢ; ᎢᏳᏃ ᎩᎶ ᎯᎠ ᏂᎦᏪᏎᎮᏍᏗ ᎤᏙᏓ, ᎠᎴ ᎤᏥ, ᎠᏆᎵᏍᎪᎸᏔᏅᎯ ᏰᎵ ᎨᏣᎵᏍᏕᎸᏙᏗ ᎨᏒᎢ ᏂᏣᏛᏁᎲ,
6 uning ata-anisiƣa ⱨɵrmǝt-wapadarliⱪ ⱪilix mǝjburiyiti ⱪalmaydu, — dǝysilǝr. Buning bilǝn ǝn’ǝnǝnglarni dǝp, Hudaning ǝmrini yoⱪⱪa qiⱪiriwǝttinglar.
ᏂᎦᎸᏉᏗᏍᎬᎾᏃ ᎢᎨᏎᏍᏗ ᎤᏙᏓ, ᎠᎴ ᎤᏥ, [ ᎥᏝ ᎤᏍᎦᏅᏨᎯ ᏱᎨᏎᏍᏗ, ] ᎢᏣᏗᏍᎪᎢ. ᎾᏍᎩ ᎯᎠ ᎡᏘ ᎠᏁᎯ ᎤᏂᏃᎮᎸᎯ ᎢᏨᏔᏅ ᎠᏎᏉ ᏂᏨᏁᎸ ᎤᏁᎳᏅᎯ ᎤᏁᏨᎯ.
7 Əy sahtipǝzlǝr! Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr bǝrgǝn muxu bexarǝt toptoƣra silǝr toƣruluⱪ ikǝn: —
ᎢᏣᏠᎾᏍᏗ, ᏰᎵᏉ ᎢᏌᏯ ᏧᏙᎴᎰᏎ ᏥᏥᏛᎨᎢ, ᎯᎠ ᏥᏄᏪᏎᎢ;
8 «Muxu hǝlⱪ aƣzida meni ⱨɵrmǝtligini bilǝn, Biraⱪ ⱪǝlbi mǝndin yiraⱪ.
ᎯᎠ ᏴᏫ ᎾᎥ ᎬᎩᎷᏤᎭ ᎠᏂᎰᎵ ᎠᏅᏗᎭ, ᎠᎴ ᏚᏂᎭᏁᎦᎸ ᏓᏅᏗ ᎬᎩᎸᏉᏗᎭ, ᎠᏎᏃ ᎤᏂᎾᏫ ᎢᏅᎯᏳ ᏄᏅᏅ.
9 Ular manga biⱨudǝ ibadǝt ⱪilidu. Ularning ɵgǝtkǝn tǝlimliri pǝⱪǝt insanlardin qiⱪⱪan pǝtiwalarla, halas».
ᎠᏎᏉᏍᎩᏂ ᎾᎾᏛᏁᎭ ᎬᏆᏓᏙᎵᏍᏓᏁᎭ, ᏥᏓᎾᏕᏲᎲᏍᎦ ᏓᎾᏕᏲᎲᏍᎬ ᏴᏫᏉ ᎤᏂᏁᏨᎯ.
10 Andin u halayiⱪni yeniƣa qaⱪirip, ularƣa: — Ⱪulaⱪ selinglar ⱨǝm xuni qüxininglarki,
ᏫᏚᏯᎲᏃ ᎤᏂᏣᏘ ᎯᎠ ᏂᏚᏪᏎᎸᎩ; ᎢᏣᏛᎬᎦ ᎠᎴ ᎢᏦᎵᎩ.
11 Insanni napak ⱪilidiƣini aƣzidin kiridiƣini ǝmǝs, bǝlki aƣzidin qiⱪidiƣinidur, — dedi.
ᎥᏝᏍᎩᏂ ᎾᏍᎩ Ꮎ ᎠᎰᎵ ᏭᏴᎸᎯ ᎦᏓᎭ ᏱᏄᏩᏁᎰ ᏴᏫ, ᎠᎰᎵᏍᎩᏂ ᏅᏓᏳᏄᎪᏨᎯ ᎾᏍᎩ ᎦᏓᎭ ᏄᏩᏁᎰ ᏴᏫ.
12 Keyin muhlisliri uning aldiƣa kelip: — Sening bu sɵzüngni Pǝrisiylǝr anglap, uningdin bizar bolup rǝnjigǝnlikini bildingmu? — dedi.
ᎿᎭᏉᏃ ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯ ᎤᏂᎷᏨ ᎯᎠ ᏂᎬᏩᏎᎸᎩ; ᎯᎦᏔᎭᏍᎪ ᎠᏂᏆᎵᏏ ᎤᏂᎿᎭᎸᏨᎢ ᎤᎾᏛᎦᏅ ᎾᏍᎩ ᎯᎠ ᏂᏣᏪᏒᎢ.
13 Lekin u mundaⱪ jawab ⱪayturdi: — Ərxtiki Atam tikmigǝn ⱨǝrⱪandaⱪ ɵsümlük yiltizidin yulunup taxlinidu.
ᎠᏎᏃ ᎤᏁᏨᎩ ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᏂᎦᎥ ᏚᏰᎬ ᎡᏙᏓ ᏧᏫᏒᎯ ᏂᎨᏒᎾ ᏗᏰᎯᏍᏗ ᎨᏎᏍᏗ.
14 Silǝr ularƣa pisǝnt ⱪilmanglar; ular korlarƣa yol baxlaydiƣan korlardur. Əgǝr kor korƣa yol baxlisa, ⱨǝr ikkisi oriƣa qüxüp ketidu.
ᎤᎾᏁᎳᎩ, ᏗᏂᎨᏫᏉ ᏗᏂᎨᏫ ᏗᎾᏘᏂᏙᎯ; ᎢᏳᏃ ᏗᎨᏫ ᏯᏘᏂ ᏗᎨᏫ ᎢᏧᎳ ᎠᏔᎴᏒ ᏧᏂᎸᎢᏍᏗ.
15 Lekin Petrus uningƣa: — Baya eytⱪan tǝmsilni bizgǝ qüxǝndürüp bǝrgǝysǝn, — dedi.
ᏈᏓᏃ ᎤᏁᏨ ᎯᎠ ᏄᏪᏎᎸᎩ; ᏗᏍᎩᏲᏏᏌᏏ ᎯᎠ ᎾᏍᎩ ᏓᏟᎶᏍᏛᎢ.
16 Lekin u: — Silǝrmu tehiqǝ qüxǝnqigǝ eriximidinglar?! — dedi.
ᏥᏌᏃ ᎯᎠ ᏄᏪᏎᎸᎩ; ᎠᏏᏍᎪ ᎾᏍᏉ ᏂᎯ ᏂᏦᎵᎬᎾᏉ ᎢᎩ?
17 Eƣizƣa kirgǝn barliⱪ nǝrsilǝrning axⱪazan arⱪiliⱪ tǝrǝt bolup qiⱪip ketidiƣanliⱪini tehi qüxǝnmǝmsilǝr?
ᏝᏍᎪ ᎠᏏ ᏱᏦᎵᎦ ᎾᏍᎩ ᏂᎦᎥ ᎪᎱᏍᏗ ᎥᎰᎵ ᎤᏴᏍᏔᏅᎯ ᎨᏒ ᎣᏍᏉᎵᏱ ᏫᎦᎷᎬᎢ, ᎾᏍᎩᏃ ᏫᎦᎶᎯᏍᏗᏍᎬᏉ?
18 Lekin eƣizdin qiⱪidiƣini ⱪǝlbtin qiⱪidu, insanni napak ⱪilidiƣinimu xudur.
ᎾᏍᎩᏂ ᎥᎰᎵ ᏅᏓᏳᏄᎪᏨᎯ ᎣᎾᏫᏱ ᏗᏓᎴᎲᏍᎪᎢ, ᎾᏍᎩᏃ ᎦᏓᎭ ᏄᏩᏁᎰ ᏴᏫ.
19 Qünki yaman oylar, ⱪatilliⱪ, zinahorluⱪ, buzuⱪqiliⱪ, oƣriliⱪ, yalƣan guwaⱨliⱪ wǝ tɵⱨmǝt ⱪatarliⱪlar ⱪǝlbtin qiⱪidu.
ᎣᎾᏫᏱᏰᏃ ᏗᏓᎴᎲᏍᎪ ᎤᏐᏅ ᎠᏓᏅᏖᏗ ᎨᏒᎢ, ᎠᎴ ᎠᏓᎯᏍᏗᏱ ᎨᏒᎢ, ᎠᎴ ᎠᏓᏲᏁᏗᏱ ᎨᏒᎢ, ᎠᎴ ᎤᏕᎵᏛ ᏗᏂᏏᏗᏱ ᎨᏒᎢ, ᎠᎴ ᎦᏃᏍᎩᏍᏗᏱ ᎨᏒᎢ, ᎠᎴ ᎠᏥᎪᏗᏱ ᏓᎾᏓᏱᎵᏙᎲᎢ, ᎠᎴ ᎠᏐᏢᎢᏍᏙᏗᏱ ᎨᏒᎢ.
20 Insanni napak ⱪilidiƣanlar mana xulardur; yuyulmiƣan ⱪollar bilǝn tamaⱪ yeyix insanni napak ⱪilmaydu.
ᎾᏍᎩᏍᎩᏂ ᎯᎠ ᎦᏓᎭ ᎢᏳᏩᏁᎯ ᏴᏫ; ᏂᏓᏑᎴᎲᎾᏍᎩᏂ ᎠᎵᏍᏓᏴᏗᏱ ᎥᏝ ᎦᏓᎭ ᏱᏄᏩᏁᎰ ᏴᏫ.
21 Əysa u yǝrdin qiⱪip, Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrlirining ǝtrapidiki yurtlarƣa bardi.
ᏥᏌᏃ ᎾᎿᎭᎤᏂᎩᏒ ᏔᏲᎢ ᎠᎴ ᏌᏙᏂᏱ ᏭᎶᏒᎩ.
22 Mana, u qǝt yǝrlǝrdin kǝlgǝn ⱪananiy bir ayal uning aldiƣa kelip: — I Rǝb! Dawutning oƣli, ⱨalimƣa rǝⱨim ⱪilƣaysiz! Ⱪizimƣa jin qaplixiwalƣanikǝn, ⱪiynilip ketiwatidu! — dǝp uningƣa nida ⱪilip zarlidi.
ᎬᏂᏳᏉᏃ ᎨᎾᏂ ᎡᎯ ᎠᎨᏴ ᎾᎿᎭᎾᎥ ᏅᏓᏳᎶᏒᎯ ᎤᏪᎷᏅᎩ, ᎯᎠ ᏄᏪᏎᎸᎩ; ᏍᎩᏙᎵᎩ, ᏣᎬᏫᏳᎯ ᏕᏫ ᎤᏪᏥ, ᎠᏇᏥ ᎠᎨᏴ ᎤᏣᏔᏅᎯ ᎤᏕᏯᏙᏗᎭ ᎠᏍᎩᎾ.
23 Lekin u u ayalƣa bir eƣizmu jawab bǝrmidi. Muhlisliri uning yeniƣa kelip: — Bu ayalni yolƣa salsang! Qünki u kǝynimizdin ǝgixip yalwurup nida ⱪiliwatidu, — dedi.
ᎠᏎᏃ ᏄᏁᏤᎸᎾᏉ ᎥᎨᏒᎩ. ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯᏃ ᎬᏩᎷᏤᎸᎩ, ᎬᏩᏔᏲᏎᎸᎩ, ᎯᎠ ᏄᏂᏪᏒᎩ; ᏫᎡᎾ, ᎢᎩᏍᎪᏂᎭᏰᏃ.
24 Əmdi u jawab berip: — Mǝn pǝⱪǝt yoldin tenigǝn ⱪoy padiliri bolƣan Israil jǝmǝtidikilǝrgǝ ǝwǝtilgǝnmǝn, — dedi.
ᎤᏁᏨᏃ ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᎥᏝ ᎩᎶ ᏗᏥᏩᏛᏗᏱ ᏴᎩᏁᏤᎸ, ᎠᏫ ᎤᏂᏃᏕᎾ ᎤᎾᎴᎾᎸᎯ ᎤᏅᏒ ᎢᏏᎵ ᏏᏓᏁᎸᎯ ᎬᏒᎢ.
25 Əmma ⱨeliⱪi ayal uning aldiƣa kelip sǝjdǝ ⱪilip: — Rǝb, manga yardǝm ⱪilƣaysǝn! — dǝp yalwurdi.
ᎿᎭᏉᏃ ᎠᎨᏴ ᎤᎷᏨ ᎤᏓᏙᎵᏍᏓᏁᎸᎩ ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᏣᎬᏫᏳᎯ, ᏍᎩᏍᏕᎸ.
26 U uningƣa: — Balilarning nenini kiqik itlarƣa taxlap berix yahxi ǝmǝs, — dedi.
ᎤᏁᏨᏃ ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᎥᏝ ᏱᏚᏳᎪᏗ ᏗᎩᎡᏗᏱ ᏗᏂᏲᎵ ᎤᎾᏤᎵ ᎦᏚ, ᎩᎵᏃ ᏫᏓᏗᏁᏗᏱ.
27 Lekin ⱨeliⱪi ayal: — Durus, i Rǝb, biraⱪ ⱨǝtta itlarmu hojayinining dastihinidin qüxkǝn uwaⱪlarni yǝydiƣu, — dedi.
ᎠᎨᏴᏃ ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᎤᏙᎯᏳᎯ, ᏣᎬᏫᏳᎯ, ᎠᏎᏃ ᎩᎵ ᎠᎾᎵᏍᏓᏴᏗᏍᎪ ᎤᏅᎪᎣᏒᎯ ᏗᎬᏩᏂᎾᏝᎢ ᏚᏂᏍᎩᎸᎢ.
28 Xuning bilǝn Əysa uningƣa: — Əy hanim, ixǝnqing küqlük ikǝn! Tiliginingdǝk bolsun! — dedi. U ayalning ⱪizi xuan saⱪiyip kǝtti.
ᎿᎭᏉᏃ ᏥᏌ ᎤᏁᏨ ᎯᎠ ᏄᏪᏎᎸᎩ; ᎯᎨᏴ ᎤᏣᏘ ᏦᎯᏳᎭ; ᏄᏍᏛ ᏣᏚᎵᏍᎬ ᏫᏂᏣᎵᏍᏓᏏ. ᎾᎯᏳᏉᏃ ᎤᏪᏥ ᎤᏗᏩᏎᎢ.
29 Əysa u yǝrdin qiⱪip, Galiliyǝ dengizining boyidin ɵtüp, taƣⱪa qiⱪip olturdi.
ᏥᏌᏃ ᎾᎿᎭᎤᏂᎩᏒ ᎨᎵᎵ ᎥᏓᎷᎶᏗ ᎤᎷᏨᎩ, ᎤᎿᎭᎷᏒᏃ ᎤᏌᎯᎸ ᎾᎿᎭᎤᏪᏅᎩ.
30 Uning aldiƣa top-top halayiⱪ yiƣildi. Ular tokur, ⱪariƣu, gaqa, qolaⱪ wǝ nurƣun baxⱪa hil kesǝllǝrnimu elip kelip, uning ayiƣi aldiƣa ⱪoyuxti; u ularni saⱪaytti.
ᎤᏂᏣᏘᏃ ᏴᏫ ᎬᏩᎷᏤᎸᎩ, ᏓᎾᏘᏁᎲ ᏗᏂᏲᎤᎵ, ᎠᎴ ᏗᏂᎨᏫ, ᎠᎴ ᏧᏅᎨᏫ, ᎠᎴ ᎪᎱᏍᏗ ᎤᏍᏛ ᏗᏂᏰᎸ ᏧᏂᏲᎱᏎᎸᎯ, ᎠᎴ ᎤᏂᏣᏘ ᏅᏩᎾᏓᎴᎢ, ᎠᎴ ᏥᏌ ᏚᎳᏍᎬ ᎾᎥ ᏚᏂᏅᏅᎩ, ᏚᏅᏩᏅᎩᏃ.
31 Xuning bilǝn halayiⱪ gaqilarning sɵzliyǝlǝydiƣan bolƣanliⱪini, qolaⱪlarning saⱪayƣinini, tokurlarning mangƣanliⱪini wǝ ⱪariƣularning kɵridiƣan bolƣanliⱪini kɵrüp, ⱨǝyran boldi wǝ Israilning Hudasini uluƣlidi.
ᎾᏍᎩ ᎢᏳᏍᏗ ᎤᏂᏣᏘ ᎨᏒ ᎤᏂᏍᏆᏂᎪᏒᎩ, ᏚᏂᎪᎲ ᏧᏅᎨᏫ ᎠᏂᏬᏂᏍᎪᎢ, ᎠᎴ ᎠᎱᏍᏗ ᎤᏍᏛ ᏗᏂᏰᎸ ᏧᏂᏲᎱᏎᎸᎯ ᎤᏂᏃᏍᏛ ᏄᎾᎵᏍᏔᏅᎢ, ᎠᎴ ᏗᏗᏲᎤᎵ, ᎬᏩᏁᏓᏍᏗ ᏄᎵᏍᏔᏅᎢ ᎠᎴ ᏗᏂᎨᏫ ᎬᏩᏂᎪᏩᏛᏗ ᏄᎵᏍᏔᏅᎢ; ᎤᏂᎸᏉᏔᏅᎩᏃ ᎤᏁᎳᏅᎯ ᎢᏏᎵ ᎤᎾᏤᎵᎦ.
32 Andin Əysa muhlislirini yeniƣa qaⱪirip: — Bu halayiⱪⱪa iqim aƣriydu; qünki ular üq kündin beri yenimda boldi, yegüdǝk bir nǝrsisimu ⱪalmidi. Ularni ɵylirigǝ aq ⱪayturuxni halimaymǝn, yolda ⱨalidin ketixi mumkin, — dedi.
ᏥᏌᏃ ᏫᏚᏯᏅᎲ ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯ, ᎯᎠ ᏄᏪᏒᎩ; ᎦᏥᏯᏙᎵᎦ ᎯᎠ ᎤᏂᏣᏘ ᎨᏒᎢ, ᏦᎢᏰᏃ ᎾᏙᏓᏆ ᎠᏂ ᎨᏙᎲ ᎠᏁᏙᎭ, ᎠᎴ ᎥᏝ ᏱᏂᏰᎭ ᎤᎾᎵᏍᏓᏴᏗ. ᎠᎴ ᎢᏝ ᏯᏆᏚᎵᎭ ᏙᎤᏁᏅᏍᏗᏱ ᏗᎬᏩᏂᏲᏏᏍᎩ, ᏩᎾᏰᏃ ᏱᏓᏂᏩᏂᎦᎶᎩ ᏩᎾᎢᏒᎢ.
33 Muhlislar uningƣa: — Bu qɵldǝ bunqiwala adǝmni toyƣuzƣudǝk kɵp nanni nǝdin tapimiz? — deyixti.
ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯᏃ ᎯᎠ ᏅᎬᏩᏪᏎᎸᎩ; ᎭᏢᏃ ᏲᏥᎩ ᎾᏍᎩ ᎢᎦᎢ ᎠᎵᏍᏓᏴᏗ ᎢᎾᎨᎢ, ᎾᏍᎩ ᎢᏳᏂᏣᏘ ᏰᎵ ᏧᏃᎸᎯᏍᏗ?
34 Əysa ulardin: Ⱪanqǝ neninglar bar? — dǝp soridi. — Yǝttǝ nan bilǝn birnǝqqǝ tal kiqik beliⱪ bar, — deyixti ular.
ᏥᏌᏃ ᎯᎠ ᏂᏚᏪᏎᎸᎩ; ᎢᎳᎪ ᎦᏚ ᏕᏥᏰᎭ? ᎦᎵᏉᎩ, ᎢᎸᏍᎩᏃ ᏧᎾᏍᏗ ᎠᏣᏗ, ᎤᎾᏛᏅᎩ.
35 Buning bilǝn u halayiⱪni yǝrdǝ olturuxⱪa buyrudi.
ᎤᏂᏣᏘᏃ ᏚᏁᏤᎸᎩ ᎦᏙᎯ ᎤᎾᏅᏗᏱ.
36 Andin, yǝttǝ nan bilǝn beliⱪlarni ⱪoliƣa elip [Hudaƣa] tǝxǝkkür eytip, ularni oxtup muhlisliriƣa bǝrdi, muhlislar halayiⱪⱪa ülǝxtürdi.
ᎦᎵᏉᎩᏃ ᎦᏚ ᏚᎩᏒᎩ ᎠᎴ ᏚᏁᏒ ᎠᏣᏗ, ᎤᎵᎮᎵᏨᏃ, ᏚᎬᎭᎷᏴᎩ, ᎠᎴ ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯ ᏫᏚᏁᎸᎩ, ᎬᏩᏍᏓᏩᏗᏙᎯᏃ ᎤᏂᏣᏘ ᏫᏚᏂᏁᎸᎩ.
37 Ⱨǝmmǝylǝn toyƣuqǝ yedi; andin [muhlislar] exip ⱪalƣan parqilarni yiƣip yǝttǝ qong sewǝtni toxⱪuzdi.
ᎠᎴ ᏂᎦᏛ ᎤᎾᎵᏍᏓᏴᏅᎩ, ᎠᎴ ᏚᏃᎸᏒᎩ. ᎠᎴ ᎤᏄᏖᏒᎩ ᎤᎵᎬᎭᎷᏴᎯ ᎦᎵᏉᎩ ᎢᏯᎧᎵᎢ ᏔᎷᏣ.
38 Tamaⱪ yegǝnlǝrning sani balilar wǝ ayallardin baxⱪa tɵt ming kixi idi.
ᎤᎾᎵᏍᏓᏴᎯᏃ ᏅᎩᎭ ᎢᏯᎦᏴᎵ ᎾᏂᎥᎩ ᎠᏂᏍᎦᏯ, ᏂᏓᏁᏢᏛᎾ ᎠᏂᎨᏴ ᎠᎴ ᏗᏂᏲᎵ.
39 U halayiⱪni yolƣa salƣandin keyin, kemigǝ qüxüp, Magadan yurtining qǝt yǝrlirigǝ bardi.
ᎠᎴ ᎤᏂᏣᏘ ᏚᏰᎵᎯᏍᏔᏅᎩ, ᎠᎴ ᏥᏳᎯ ᏭᏣᏅᎩ, ᎠᎴ ᎹᎩᏕᎵ ᏭᎾᏄᎪᏨᎩ.