Pend-nesihetler 6
1 I oghlum, eger dostunggha borun bolghan bolsang, Yat kishining qerzini töleshke qol bériship wede bergen bolsang,
Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
2 Eger öz sözüngdin ilin’ghan bolsang, Öz wedeng bilen baghlinip qalsang,
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 U yéqiningning qoligha chüshkenliking üchün, Amal qilip özüngni uningdin qutquz — Derhal yéqiningning yénigha bérip, özüngni kemter tutup [shu ishtin] xaliy qilishini ötünüp sora.
Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
4 Jeren shikarchining qolidin qutulushqa tirishqandek, Qush owchining qolidin chiqishqa tirishqandek, Qutulmighuche uxlap yatma, Hetta ügdep arammu alma.
ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebrae tuae.
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
6 I hurun, chömülining yénigha bérip [uningdin ögen], Uning tirikchilik yollirigha qarap dana bol.
Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
7 Ularning bashliqi, emeldari, hökümdari yoq bolsimu,
quae cum non habeat ducem, nec praeceptorem, nec principem,
8 Lékin ular yazda yilning éhtiyaji üchün ash topliwalidu, Hosul peslide ozuq teyyarliwalidu.
parat in aestate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 I hurun, qachan’ghiche uxlap yatisen? Qachan ornungdin turisen?
Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Sen: — Birdem köz yumuwalay, birdem uxliwalay, Birdem qolumni qoshturup yétiwalay, — deysen.
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
11 Lékin uxlap yatqanda, miskinlik qaraqchidek kélip séni basidu, Yoqsulluq xuddi qoralliq bulangchidek hujumgha ötidu.
et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
12 Erzimes, peyli buzuq adem hemmila yerde yalghan éytip, peslikni sözleydu.
Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
13 U köz qisip, Putliri bilen ishare qilip, Barmaqliri bilen körsitidu;
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 Könglide aldamchiliqla yatidu, U daim rezillikning koyida bolidu, Hemmila yerde jédel-majira tériydu.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
15 Shunga uninggha békitilgen balayi’qaza uni tuyuqsiz basidu, U biraqla dawalighusiz yanjilidu.
huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
16 Perwerdigar nepretlinidighan alte nerse bar, Berheq, yette nerse Uninggha yirginchliktur.
Sex sunt, quae odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
17 Ular bolsa, Tekebburluq bilen qaraydighan köz, Yalghan sözleydighan til, Bigunahlarning qénini töküzidighan qol,
Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 Suyiqest oylaydighan köngül, Yamanliq qilishqa téz yügüreydighan putlar,
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 Yalghan sözleydighan saxta guwahchi, Burader-qérindashliri arisigha bölgünchilik salghuchi kishidur.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
20 I oghlum, atangning emrige emel qil; Anangning körsetmisidin chiqma.
Conserva fili mi praecepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuae.
21 Ularning sözini qelbingge téngip, Ularni boynunggha marjandek qilip ésiwal.
Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Yolgha chiqqiningda ular séni yétekleydu, Uxlighiningda ular séni saqlaydu, Uyqudin oyghan’ghiningda ular séni xewerlendüridu.
Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
23 Chünki [Xudaning] permani yoruq chiragh, Uning muqeddes qanuni nurdur; Terbiyening tenbihliri bolsa hayatliq yolidur.
quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitae increpatio disciplinae:
24 Ular séni buzuq xotundin saqlighuchi, Yat xotunning shérin sözliridin yiraq qilghuchidur.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneae.
25 Uning guzellikige könglüngni baghlimighin, Uning qash-köz oynitishi séni esirge almisun.
Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 Chünki buzuq ayallar tüpeylidin ademler bir parche nan’ghimu zar bolidu, Yat ademning [zinaxor] ayali bolsa kishining qimmetlik jénini özige ow qiliwalidu.
pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 Otni qoynunggha salsang, Öz kiyimingni köydürmemsen?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 Choghning üstide dessep mangsang putungni köydürmemsen?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantae eius?
29 Bashqilarning ayali bilen bir orunda yatidighan kishi shundaq bolidu; Kim uninggha tégip ketse aqiwitidin qutulalmaydu.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 Ach qalghanda qorsiqini toyghuzush üchün oghriliq qilghan kishini bashqilar kemsitmeydu;
Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: ut esurientem impleat animam:
31 Shundaq turuqluq u tutulup qalsa, Igisige yettini töleshke toghra kélidu; U öz öyidiki hemme nersisini tapshuridu.
deprehensus tamen reddet septuplum, et omnem substantiam domus suae tradet.
32 Halbuki, bashqilarning xotuni bilen zina qilghuchi uningdinmu [better bolup], tolimu ghepletliktur; Undaq qilghuchi öz-özini halak qilidu.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
33 U zexmet yeydu, shermende bolidu, Uning reswasi héch öchürülmeydu.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
34 Chünki künlesh oti erni derghezepke keltüridu, Intiqam alghan künide u héch rehim qilmaydu.
quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae,
35 Tölem puli bérey désengmu u qobul qilmaydu, Herqanche sowgha-salam bersengmu uni bésiqturghili bolmaydu.
nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
