Пәнд-несиһәтләр 6
1 И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
Сине мој, кад се подјемчиш за пријатеља свог, и даш руку своју туђинцу,
2 Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
Везао си се речима уста својих, ухватио си се речима уста својих.
3 У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
Зато учини тако, сине мој, и опрости се, јер си допао у руке ближњему свом; иди, припадни, и навали на ближњег свог.
4 Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
Не дај сна очима својим, ни веђама својим дрема.
Отми се као срна из руке ловцу, и као птица из руке птичару.
6 И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
Иди к мраву, лењивче, гледај путеве његове, и омудрај.
7 Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
Нема вођу ни управитеља ни господара;
8 Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
И опет приправља лети себи храну, збира уз жетву пићу своју.
9 И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
Докле ћеш, лењивче, лежати? Кад ћеш устати од сна свог?
10 Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
Док мало проспаваш, док мало продремљеш, док мало склопиш руке да прилегнеш,
11 Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
У том ће доћи сиромаштво твоје као путник и оскудица твоја као оружан човек.
12 Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
Човек неваљао и нитков ходи са злим устима;
13 У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
Намигује очима, говори ногама, показује прстима;
14 Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
Свака му је опачина у срцу, кује зло свагда, замеће свађу.
15 Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
Зато ће уједанпут доћи погибао његова, часом ће се сатрти и неће бити лека.
16 Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
На ово шесторо мрзи Господ, и седмо је гад души његовој:
17 Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
Очи поносите, језик лажљив и руке које проливају крв праву,
18 Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
Срце које кује зле мисли, ноге које брзо трче на зло,
19 Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
Лажан сведок који говори лаж, и ко замеће свађу међу браћом.
20 И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
Чувај, сине мој, заповест оца свог, и не остављај науке матере своје.
21 Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
Привежи их себи на срце засвагда, и свежи их себи око грла.
22 Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
Куда год пођеш, водиће те; кад заспиш, чуваће те; кад се пробудиш, разговараће те;
23 Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
Јер је заповест жижак, и наука је видело, и пут је животни карање које поучава;
24 Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
Да те чувају од зле жене, од језика којим ласка жена туђа.
25 Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
Не зажели у срцу свом лепоту њену, и немој да те ухвати веђама својим.
26 Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
Јер са жене курве спада човек на комад хлеба, и жена пуста лови драгоцену душу.
27 Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
Хоће ли ко узети огња у недра, а хаљине да му се не упале?
28 Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
Хоће ли ко ходити по живом угљевљу, а ногу да не ожеже?
29 Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
Тако бива ономе који иде к жени ближњег свог; неће бити без кривице ко је се год дотакне.
30 Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
Не срамоте лупежа који украде да насити душу своју, будући гладан;
31 Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
Него кад га ухвате плати самоседмо, да све имање дома свог.
32 Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
Али ко учини прељубу са женом, безуман је, душу своју губи ко тако чини;
33 У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
Муке и руга допада, и срамота се његова не може избрисати.
34 Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
Јер је љубавна сумња жестока у мужа и не штеди на дан освете;
35 Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
Не мари ни за какав откуп, и не прима ако ћеш и много дарова давати.
