Пәнд-несиһәтләр 6
1 И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
Mon fils, si tu as cautionné ton prochain, si pour un autre tu as donné ta main,
2 Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
si tu es engagé par les paroles de ta bouche, lié par les paroles de ta bouche;
3 У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
ah! fais ceci, mon fils, dégage-toi, car tu es tombé entre les mains de ton prochain! Va et te jette à ses pieds, et presse instamment ton prochain!
4 Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
N'accorde ni sommeil à tes yeux, ni assoupissement à les paupières!
Dégage-toi, comme la gazelle, de la main, comme l'oiseau, de la main de l'oiseleur!
6 И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
Va vers la fourmi, paresseux! observe ses voies, et deviens sage!
7 Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
Elle n'a ni prince, ni chef, ni souverain;
8 Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
cependant elle fait en été ses provisions, et durant la moisson recueille sa nourriture.
9 И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
Jusques à quand, paresseux, seras-tu couché? quand te lèveras-tu secouant ton sommeil?
10 Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
« Un peu dormir, un peu sommeiller, un peu croiser les bras en étant couché! »
11 Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
Ainsi, la pauvreté fondra sur toi, comme un larron, et l'indigence, comme un homme portant le bouclier.
12 Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
Il est un indigne l'homme faux, dont la bouche s'écarte de la droiture,
13 У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
qui cligne les yeux, parle du pied, et fait entendre du doigt.
14 Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
Les détours sont dans son cœur, il trame le mal en tout temps, et excite les rixes.
15 Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
Aussi sa ruine arrivera tout-à-coup, soudain il sera brisé, et sans remède.
16 Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
Il y a six choses que hait l'Éternel, et sept qui sont l'abomination de son âme:
17 Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
les yeux hautains, la langue menteuse, et les mains qui répandent le sang innocent;
18 Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
un cœur qui médite des projets pernicieux, des pieds empressés à courir au mal;
19 Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
celui qui, faux témoin, profère des mensonges, et celui qui excite des querelles entre les frères.
20 И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
Garde, mon fils, le précepte de ton père, et ne néglige pas les leçons de ta mère!
21 Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
Tiens-les toujours attachés à ton cœur, et liés à ton col!
22 Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
Si tu chemines, ils te garderont; si tu es couché, ils veilleront sur toi; à ton réveil ils t'entretiendront.
23 Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
Car le précepte est un flambeau, et la leçon une lumière, et les remontrances de la sagesse sont la voie de la vie,
24 Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
pour te préserver de la femme mauvaise, du doux parler de la langue étrangère.
25 Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
Ne convoite point sa beauté dans ton cœur, et que ses paupières ne te captivent pas!
26 Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
Car pour une impudique on se réduit à un morceau de pain, mais la femme mariée tend un piège à la vie qui est chère.
27 Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
Met-on du feu dans son sein, sans que les vêtements en soient embrasés?
28 Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
Marche-t-on sur des charbons ardents, sans que les pieds en soient brûlés?
29 Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
De même pour celui qui va vers la femme de son prochain: qui la touchera, ne restera pas impuni.
30 Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
On ne néglige pas le voleur, quand il vole pour satisfaire son désir, parce qu'il a faim;
31 Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
mais surpris, il restitue sept fois, et livre tout le bien de sa maison.
32 Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
Qui commet adultère avec une femme, n'a point la raison qui veut se perdre, le fait.
33 У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
Il trouve des coups et de la honte, et son opprobre ne s'efface point.
34 Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
Car la jalousie est une fureur pour l'homme; il sera sans pitié au jour de la vengeance,
35 Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
il n'aura égard à aucune rançon, et n'acceptera pas, quand tu multiplierais les dons.
