Пәнд-несиһәтләр 4
1 И оғуллар, атаңларниң несиһәтлирини аңлаңлар, Көңүл қойсаңлар, Йоруқлуққа еришисиләр.
Listen, sons, to a father's instruction; pay attention and discover what makes sense,
2 Чүнки силәргә үгитидиғанлирим яхши билимдур, Көрсәтмилиримдин ваз кәчмәңлар.
for what I am passing on to you is reliable. Don't reject my teachings.
3 Чүнки мәнму атамниң юмран балиси едим, Анамниң арзулуқ ялғуз оғли едим,
When I was a son with my father—a tender young boy, my mother's only child—
4 Атам маңа үгитип мундақ деди: — Сөзлиримни есиңдә тут; Көрсәтмилиримгә риайә қил, Шуниң билән яшнайсән.
he was the one who taught me. He told me, “Pay attention to the words I say and keep them in mind; do what I tell you and you will live.
5 Даналиқни алғин, әқил тап, Ейтқан сөзлиримни унтума, улардин чиқма.
Get wisdom, find out what makes sense. Don't forget my words or reject them.
6 [Даналиқтин] ваз кәчмә, у сени сақлайду; Уни сөйгин, у сени қоғдайду.
Don't give up on wisdom for she will keep you safe. Love wisdom and she will protect you.
7 Даналиқ һәммә ишниң бешидур; Шуңа даналиқни алғин; Барлиғиңни сәрп қилип болсаңму, әқил тапқин.
The first thing in becoming wise is to get wisdom! Whatever else you gain, gain insight.
8 [Даналиқни] әзизлигин, у сени көтириду, Уни чиң қучағлиғанда, сени һөрмәткә сазавәр қилиду.
Treasure wisdom, and she will praise you; embrace her, and she will honor you.
9 Бешиңға тақалған гүл чәмбирәктәк [саңа гөзәллик елип келиду], Саңа шөһрәтлик таҗ инъам қилиду.
She will place on your head a wreath of grace; she will present to you a crown of glory.”
10 И оғлум, қулақ салғин, сөзлиримни қобул қилғин, Шунда өмрүңниң жиллири көп болиду.
Listen, my son, if you accept what I tell you, then you will live a long life.
11 Мән саңа даналиқ йолини үгитәй, Сени дуруслуқ йоллириға башлай.
I have explained to you the way of wisdom; I have guided you along the right paths.
12 Маңғиниңда қәдәмлириң чәкләнмәйду, Жүгүрсәң жиқилип чүшмәйсән.
Nothing will block your way when you walk, you won't stumble when you run.
13 Алған тәрбийәңни чиң тут, Қолуңдин кәткүзмигин; Убдан сақлиғин уни, Чүнки у сениң һаятиңдур.
Hold on to these instructions—don't let them go. Protect them, for they are life's foundation.
14 Яман адәмләр маңған йолға кирмә, Рәзилләрниң изини басма.
Don't go the way of the wicked or follow the example of those who do evil.
15 Уларниң [йолидин] өзүңни қачур, [Йолиға] йеқин йолима; Униңдин яндап өтүп кәт, Нери кәткин.
Avoid that way completely. Don't go there! Turn away, and walk on.
16 Чүнки [яманлар] бирәр рәзиллик қилмиғичә ухлалмас, Бирәрсини жиқитмиғичә уйқиси кәлмәс.
Evil people won't rest until they've done something wrong; they can't sleep unless they've tripped someone up.
17 Яманлиқ уларниң озуғидур, Зораванлиқ уларниң шарабидур.
For they eat the bread of wickedness and drink the wine of violence.
18 Лекин һәққанийларниң йоли гоя таң нуридур, Күн чүш болғичә барғансери йоруйду.
The way of life of the good is like the light of the sunrise, glowing brighter and brighter until the full light of day shines out.
19 Яманларниң йоли зулмәт кечидәк қап қараңғу, Улар жиқилип, немигә путлишип кәткинини билмәйду.
But the way of life of the wicked is like complete darkness; they don't even know what they're tripping over.
20 И оғлум, сөзлиримни көңүл қоюб аңла, Гәплиримгә қулақ сал.
My son, pay attention to what I tell you; listen to the words I'm saying.
21 Уларни көзүңдә тутқин, Жүригиңниң қетида қәдирләп сақлиғин.
Don't lose sight of them; think about them deeply,
22 Чүнки сөзлирим тапқанлар үчүн һаяттур, Уларниң пүтүн тенигә саламәтликтур.
for they are life to anyone who finds them, and make the whole body healthy.
23 Қәлбиңни «һәммидин әзиз» дәп сап тут, Чүнки барлиқ һаят ишлири қәлбтин башлиниду.
Most of all, protect your mind, for everything in life flows from it.
24 Ағзиңни әгир гәптин жирақ тарт, Ләвлириң езитқулуқтин нери болсун.
Don't ever lie, and don't say anything dishonest.
25 Көзүңни алдиңға түз тиккин, Нәзириңни алдиңға тоғра ташла;
Focus on what's ahead of you; look at what's in front of you.
26 Маңидиған йолуңни убдан ойланғин, Шундақ қилсаң ишлириң пухта болиду.
Pay attention to the path you decide to follow, and you'll be safe wherever you go.
27 Оңға, солға қаймиғин; Қәдәмлириңни яманлиқ йолидин нери тарт.
Don't deviate to the right or the left, and turn away from evil.
