Пәнд-несиһәтләр 28
1 Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.
The wicked flee when no one pursueth; But the righteous is as bold as a lion.
2 Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.
Through the transgression of a land many are its rulers; But through men of prudence and understanding the prince shall live long.
3 Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.
A poor man who oppresseth the needy Is a sweeping rain which leaveth no food.
4 Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.
They who forsake the law praise the wicked; But they who keep the law contend with them.
5 Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.
Wicked men understand not equity; But they who seek the LORD understand all things.
6 Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.
Better is a poor man who walketh in uprightness, Than he who is perverse in his ways, though he be rich.
7 Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.
He that keepeth the law is a wise son; But he that is the companion of prodigals bringeth shame on his father.
8 Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.
He that increaseth his substance by usurious gain Gathereth it for him who will pity the poor.
9 Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.
He that turneth away his ear from hearing the law, Even his prayer shall be an abomination.
10 Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.
He that causeth the righteous to go astray in an evil way Shall himself fall into his own pit; But the upright shall have good things in possession.
11 Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.
The rich man is wise in his own conceit; But the poor man, who hath understanding, will search him through.
12 Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.
When the righteous rejoice, there is great glorying; But, when the wicked are exalted, men hide themselves.
13 Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.
He that covereth his sins shall not prosper; But he that confesseth and forsaketh them shall have mercy.
14 [Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.
Happy the man who feareth always! But he who hardeneth his heart shall fall into mischief.
15 Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.
As a roaring lion and a hungry bear, So is a wicked ruler over a needy people.
16 Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.
The prince who is weak in understanding is great in oppression; But he who hateth unjust gain shall prolong his days.
17 Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!
A man who is burdened with life-blood—Let him flee to the pit! let no man stay him!
18 Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.
He who walketh uprightly shall be safe; But he who is perverse in his ways shall fall at once.
19 Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!
He who tilleth his land shall have bread enough; And he that followeth after worthless persons shall have poverty enough.
20 Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.
A faithful man shall abound with blessings; But he that maketh haste to be rich shall not go unpunished.
21 Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.
To have respect to persons is not good; Since for a piece of bread that man will transgress.
22 Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.
He who hath an evil eye hasteth after wealth, And considereth not that poverty will come upon him.
23 Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.
He who rebuketh a man shall afterwards find favor More than he who flattereth with his tongue.
24 Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.
Whoso stealeth from his father or his mother, And saith, “It is no transgression,” The same is the companion of a robber.
25 Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.
He who is of a proud heart stirreth up strife; But he that trusteth in the LORD shall be rich.
26 Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.
He who trusteth in his own understanding is a fool; But he who walketh wisely shall be delivered.
27 Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.
He who giveth to the poor shall not want; But he that hideth his eyes shall have many a curse.
28 Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.
When the wicked are exalted, men hide themselves; But, when they perish, the righteous increase.
