Пәнд-несиһәтләр 28
1 Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.
The evil man goes running away when no man is after him, but the upright are without fear, like the lion.
2 Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.
Because of the sin of the land, its troubles are increased; but by a man of wisdom and knowledge they will be put out like a fire.
3 Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.
A man of wealth who is cruel to the poor is like a violent rain causing destruction of food.
4 Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.
Those who have no respect for the law give praise to the evil-doer; but such as keep the law are against him.
5 Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.
Evil men have no knowledge of what is right; but those who go after the Lord have knowledge of all things.
6 Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.
Better is the poor man whose ways are upright, than the man of wealth whose ways are not straight.
7 Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.
He who keeps the law is a wise son, but he who keeps company with feasters puts shame on his father.
8 Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.
He who makes his wealth greater by taking interest, only gets it together for him who has pity on the poor.
9 Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.
As for the man whose ear is turned away from hearing the law, even his prayer is disgusting.
10 Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.
Anyone causing the upright to go wandering in an evil way, will himself go down into the hole he has made; but the upright will have good things for their heritage.
11 Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.
The man of wealth seems to himself to be wise, but the poor man who has sense has a low opinion of him.
12 Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.
When the upright do well, there is great glory; but when evil-doers are lifted up, men do not let themselves be seen.
13 Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.
He who keeps his sins secret will not do well; but one who is open about them, and gives them up, will get mercy.
14 [Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.
Happy is the man in whom is the fear of the Lord at all times; but he whose heart is hard will come into trouble.
15 Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.
Like a loud-voiced lion and a wandering bear, is an evil ruler over a poor people.
16 Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.
The prince who has no sense is a cruel ruler; but he who has no desire to get profit for himself will have long life.
17 Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!
One who has been the cause of a man's death will go in flight to the underworld: let no man give him help.
18 Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.
He whose ways are upright will be safe, but sudden will be the fall of him whose ways are twisted.
19 Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!
By ploughing his land a man will have bread in full measure; but he who goes after good-for-nothing persons will be poor enough.
20 Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.
A man of good faith will have great blessing, but one attempting to get wealth quickly will not go free from punishment.
21 Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.
It is not good to have respect for a man's position: for a man will do wrong for a bit of bread.
22 Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.
He who is ever desiring wealth goes running after money, and does not see that need will come on him.
23 Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.
He who says words of protest to a man will later have more approval than one who says smooth words with his tongue.
24 Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.
He who takes from his father or his mother what is theirs by right, and says, It is no sin; is the same as a taker of life.
25 Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.
He who is ever desiring profit is a cause of fighting; but he who puts his faith in the Lord will be made fat.
26 Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.
He whose faith is in himself is foolish; but everyone walking wisely will be kept safe.
27 Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.
He who gives to the poor will never be in need, but great curses will be on him who gives no attention to them.
28 Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.
When evil-doers are lifted up, men take cover; but when destruction overtakes them, the upright are increased.
