Пәнд-несиһәтләр 27
1 Әтики күнүң тоғрилиқ махтанма, Чүнки бир күни немә болидиғиниңниму билмәйсән.
Don't boast about what you're going to do tomorrow, because you don't know what the day may bring.
2 Сени башқилар махтисун, өз ағзиң мундақ қилмисун, Ят адәм сени махтисун, өз ләвлириң ундақ қилмисун.
Let others praise you, not you yourself; someone else, not you personally.
3 Таш еғир, қум хелә җиң басар, Бирақ ахмақ кәлтүридиған хапичилиқ иккисидин техиму еғирдур.
Stone may be heavy, and sand may weigh a lot, but the annoyance caused by stupid people is the biggest burden of all.
4 Ғәзәп рәһимсиздур, Қәһр болса кәлкүндәк адәмни еқитип кетәр, Бирақ ким һәсәтхорлуқ алдида тақабил туралисун?
Fury may be fierce and cruel, anger may be a destructive flood, but who can withstand jealousy?
5 Ашкарә әйипләш йошурун муһәббәттин әладур.
Open criticism is better than hidden love.
6 Достниң қолидин йегән зәхимләр садиқлиқтин болиду; Бирақ дүшмәнниң сөйүшлири һейлигәрликтур.
A friend's honest comments may hurt you, but an enemy's kisses are over the top.
7 Тоқ киши һәсәл көнигидинму бизардур, Ач кишигә һәр қандақ аччиқ нәрсиму татлиқ билинәр.
If you're full up, you can't face honey; but if you're starving, even bitter food tastes sweet.
8 Жут маканидин айрилған киши, Угисидин айрилип жүргән қушқа охшар.
Having to leave home is like a bird having to leave its nest.
9 Әтир вә хушбуй көңүлни ачар, Җан көйәр достниң сәмимий мәслиһәти кишини риғбәтләндүрәр. Җан көйәр достниң сәмимий, хушхуй мәслиһәти кишини хуш қилур.
Perfume and scented oils make you feel happy, but good advice from a friend is even better.
10 Өз достуңни, атаңниң достиниму унтума; Бешиңға күн чүшкәндә қериндишиңниң өйигә кирип йелинма; Йеқиндики дост, жирақтики қериндаштин әла.
Don't give up on your friends or your family's friends. Don't go to a relative's house when you've got trouble. A friend nearby is more useful than a relative far away.
11 И оғлум, дана бол, көңлүмни хуш қил, Шундақ қилғиниңда мени мәсқирә қилидиғанларға җавап берәләймән.
My son, make me happy by being wise, so I can respond to anyone who criticizes me.
12 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
If you're sensible you see danger coming and get out of the way; but stupid people just keep going and suffer the consequences.
13 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
If someone guarantees a stranger's debt with their cloak, be sure to take it! Make sure you have whatever is pledged to an immoral woman!
14 Қақ сәһәрдә туруп, жуқури авазда достиға бәхит тилигәнлик, Өзини қарғаш һесаплинар.
If when you get up every morning you shout a loud hello to your neighbors, they will see that as a curse!
15 Ямғурлуқ күндики тохтимай чүшкән тамчә-тамчә йеғин, Вә соқушқақ хотун бир-биригә охшаштур.
An argumentative wife is as irritating as constant dripping on a rainy day.
16 Уни тизгәнләш боранни тосқанға, Яки яғни оң қол билән чаңгаллиғанға охшаштур.
Trying to stop her is like trying to make the wind stop or trying to hold olive oil in your hand.
17 Төмүрни төмүргә билисә өткүрләшкәндәк, Достларму бир-бирини өткүрләштүрәр.
An iron blade is sharpened with an iron tool, and one person's mind is sharpened by another's.
18 Әнҗир көчитини пәрвиш қилғучи униңдин әнҗир йәйду; Ғоҗайинини асрап күткән қул иззәт тапиду.
Those who care for a fig tree eat its fruit, and those who care for their master are rewarded.
19 Суда адәмниң йүзи әкс әткәндәк, Инсанниң қәлбиниң қандақлиғи өз йенидики киши арқилиқ билинәр.
Just as water reflects your face, your mind reflects who you really are.
In the same way that the grave and destruction are never satisfied, human desire is never satisfied. (Sheol h7585)
21 Сапал қазан күмүчни, чанақ алтунни тавлар, Адәм болса махталғанда синилар.
Just as a crucible tests silver, and a furnace tests gold, people are tested by the praise they receive.
22 Ахмақни буғдай билән биргә сәндәлдә талқан қилип соқсаңму, Ахмақлиғи йәнила униңда турар.
Even if you ground stupid people in a mortar, crushing them like grain with the pestle, you can't get rid of stupidity from them.
23 Падилириңниң әһвалини убдан билип тур, Мал-варанлириңдин яхши хәвәр ал;
You should know the condition of your flocks really well and take good care of your herds,
24 Чүнки байлиқниң мәңгү капалити болмас, Таҗ-тәхтму дәвирдин-дәвиргичә турамду?
for wealth doesn't last forever—is a crown passed down through all generations?
25 Қуруған чөпләр орулғандин кейин, Юмран чөпләр өсүп чиққанда, Тағ бағридинму явайи чөпләр жиғилғанда,
Once the hay is cut, and the new growth begins, and fodder from the mountains is gathered,
26 Шу чағда қозиларниң жуңлири қирқилип кийимиң болар; Өшкиләрни сатқан пулға бир етиз келәр,
and the lambs have provided you wool to make clothing, and the sale of goats have paid for a field,
27 Һәмдә өшкиләрниң сүтлири сениң һәм аилидикилириңниң озуқлуғини, Дедәклириңниң қосиғини тәминләшкиму йетәр.
there'll be enough milk from your goats to feed you, your family, and your servant girls.
