Пәнд-несиһәтләр 26
1 Язда қар йеғиш, Орма вақтида ямғур йеғиш қамлашмиғандәк, Иззәт-һөрмәт ахмаққа лайиқ әмәстур.
Como la nieve en el verano, y la lluvia en la siega, así conviene al loco la honra.
2 Ләйләп учуп жүргән қучқачтәк, Учқан қарлиғач йәргә қонмиғандәк, Сәвәпсиз қарғиш кишигә зиян кәлтүрәлмәс.
Como el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, así la maldición sin causa nunca vendrá.
3 Атқа қамча, ешәккә нохта лазим болғинидәк, Ахмақниң дүмбисигә таяқ лайиқтур.
El látigo para el caballo, y el cabestro para el asno, y la vara para el cuerpo del loco.
4 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәрмигин, Җавап бәрсәң өзүң униңға охшап қелишиң мүмкин.
Nunca respondas al loco en conformidad a su locura, para que no seas tú también como él.
5 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәргин, Җавап бәрмисәң у өзиниң ахмақлиғини әқиллиқ дәп чағлар.
Responde al loco mostrándole su locura, para que no se estime sabio en su opinión.
6 Өз путини кесивәткәндәк, Өз бешиға зулмәт тилигәндәк, Ахмақтин хәвәр йоллашму шундақ бир иштур.
El que da un cargo al que no tiene facultad para ejercitarlo, es el que envía algo por mano del loco; y beberá el daño.
7 Токурниң карға кәлмигән путлиридәк, Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәтму бекар болур.
Así como camina el cojo; es el proverbio en la boca del loco.
8 Салғиға ташни бағлап атқандәк, Ахмаққа һөрмәт билдүрүшму әхмиқанә иштур.
Como quien liga la piedra en la honda, así es el que da honra al loco.
9 Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәт, Мәсниң қолиға санҗилған тикәндәктур.
Espinas hincadas en mano del embriagado, tal es el proverbio en la boca de los locos.
10 Өз йеқинлирини қарисиға зәхимләндүргән оқячидәк, Ахмақни яки удул кәлгән адәмни яллап ишләткән ғоҗайинму охшашла зәхимләндүргүчидур.
El gran Dios cría todas las cosas; y al loco da la paga, y a los transgresores da el salario.
11 Ишт айлинип келип өз қусуғини ялиғандәк, Ахмақ ахмақлиғини қайтилар.
Como perro que vuelve a su vómito, así el loco que repite su locura.
12 Өзини дана чағлап мәмнун болған кишини көрдүңму? Униңға үмүт бағлимақтин ахмаққа үмүт бағлимақ әвзәлдур.
¿Has visto hombre sabio en su propia opinión? Más esperanza hay del loco que de él.
13 Һорун адәм: — «Ташқирида дәһшәтлик бир шир туриду, Кочида бир шир жүриду!» — дәп [өйдин чиқмас].
Dice el perezoso: El león está en el camino; el león está en las calles.
14 Өз муҗуқида ечилип-йепилип турған ишиккә охшаш, Һорун кариватта йетип у яқ-бу яққа өрүлмәктә.
Las puertas se revuelven en sus quicios; así el perezoso en su cama.
15 Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селиштинму еринәр.
Esconde el perezoso su mano en el seno; se cansa de volverla a su boca.
16 Һорун өзини пәм билән җавап бәргүчи йәттә кишидинму дана санар.
Más sabio es el perezoso en su propia opinión que siete que le den consejo.
17 Кочида келиветип, өзигә мунасивәтсиз маҗираға арилашқан киши, Иштниң қулиқини тутуп созғанға охшаш хәтәргә дучар болар.
El que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno, es como el que toma al perro por las orejas.
18 Өз йеқинлирини алдап «Пәқәт чақчақ қилип қойдум!» дәйдиған киши, Отқашларни, оқларни, һәр хил әҗәллик қуралларни атқан тәлвигә охшайду.
Como el que enloquece, y echa llamas, y saetas, y muerte,
tal es el hombre que daña a su amigo, y dice: Ciertamente lo hice por broma.
20 Отун болмиса от өчәр; Ғәйвәт болмиса, җедәл бесилар.
Sin leña se apaga el fuego; y donde no hay chismoso, cesa la contienda.
21 Чоғлар үстигә чачқан көмүрдәк, От үстигә қойған отундәк, җедәлчи җедәлни улғайтар.
El carbón para brasas, y la leña para el fuego; y el hombre rencilloso para encender contienda.
22 Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
Las palabras del chismoso parecen blandas; mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.
23 Ялқунлуқ ләвләр рәзил көңүлләргә қошулғанда, Сапал қачиға күмүч һәл бәргәнгә охшаштур.
Como escoria de plata echada sobre el tiesto, son los labios enardecidos y el corazón malo.
24 Адавәт сақлайдиған адәм өчини гәплири билән япсиму, Көңлидә қат-қат сүйқәст сақлайду.
El que odia disimula con sus labios; mas en su interior maquina engaño.
25 Униң сөзи чирайлиқ болсиму, ишинип кәтмигин; Қәлбидә йәттә қат ипласлиқ бардур.
Cuando hablare amigablemente, no le creas; porque siete abominaciones hay en su corazón.
26 У өчмәнлигини чирайлиқ гәп билән япсиму, Лекин рәзиллиги җамаәтниң алдида ашкарилинар.
Aunque su odio se encubre en el desierto; su malicia será descubierta en la congregación.
27 Кишигә ора колиған өзи чүшәр; Ташни домилатқан кишини таш думилап қайтип келип уни янҗар.
El que cavare sima, caerá en ella; y el que revuelva la piedra, a él volverá.
28 Сахта тил өзи зиянкәшлик қилған кишиләргә нәпрәтлинәр; Хушамәт қилғучи еғиз адәмни һалакәткә иштирәр.
La falsa lengua aborrece al que atormenta; y la boca lisonjera hace resbaladero.
