Пәнд-несиһәтләр 26
1 Язда қар йеғиш, Орма вақтида ямғур йеғиш қамлашмиғандәк, Иззәт-һөрмәт ахмаққа лайиқ әмәстур.
Como la nieve en verano, y como la lluvia en la cosecha, por lo que el honor no es propio de un tonto.
2 Ләйләп учуп жүргән қучқачтәк, Учқан қарлиғач йәргә қонмиғандәк, Сәвәпсиз қарғиш кишигә зиян кәлтүрәлмәс.
Como un gorrión que revolotea, como una golondrina, para que la maldición inmerecida no llegue a su fin.
3 Атқа қамча, ешәккә нохта лазим болғинидәк, Ахмақниң дүмбисигә таяқ лайиқтур.
El látigo es para el caballo, una brida para el burro, ¡y una vara para la espalda de los tontos!
4 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәрмигин, Җавап бәрсәң өзүң униңға охшап қелишиң мүмкин.
No respondas al necio según su necedad, para que no seáis también como él.
5 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәргин, Җавап бәрмисәң у өзиниң ахмақлиғини әқиллиқ дәп чағлар.
Responde al necio según su necedad, para no ser sabio en sus propios ojos.
6 Өз путини кесивәткәндәк, Өз бешиға зулмәт тилигәндәк, Ахмақтин хәвәр йоллашму шундақ бир иштур.
El que envía un mensaje de la mano de un tonto es cortar los pies y beber con violencia.
7 Токурниң карға кәлмигән путлиридәк, Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәтму бекар болур.
Como las piernas de los cojos que cuelgan sueltas, así es una parábola en boca de los tontos.
8 Салғиға ташни бағлап атқандәк, Ахмаққа һөрмәт билдүрүшму әхмиқанә иштур.
Como quien ata una piedra en una honda, así es el que da honor a un tonto.
9 Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәт, Мәсниң қолиға санҗилған тикәндәктур.
Como un arbusto de espinas que va a la mano de un borracho, así es una parábola en boca de los tontos.
10 Өз йеқинлирини қарисиға зәхимләндүргән оқячидәк, Ахмақни яки удул кәлгән адәмни яллап ишләткән ғоҗайинму охшашла зәхимләндүргүчидур.
Como un arquero que hiere a todos, así es el que contrata a un tonto o el que contrata a los que pasan.
11 Ишт айлинип келип өз қусуғини ялиғандәк, Ахмақ ахмақлиғини қайтилар.
Como un perro que vuelve a su vómito, así es un tonto que repite su locura.
12 Өзини дана чағлап мәмнун болған кишини көрдүңму? Униңға үмүт бағлимақтин ахмаққа үмүт бағлимақ әвзәлдур.
¿Ves a un hombre sabio en sus propios ojos? Hay más esperanza para un tonto que para él.
13 Һорун адәм: — «Ташқирида дәһшәтлик бир шир туриду, Кочида бир шир жүриду!» — дәп [өйдин чиқмас].
El perezoso dice: “¡Hay un león en el camino! Un león feroz recorre las calles”.
14 Өз муҗуқида ечилип-йепилип турған ишиккә охшаш, Һорун кариватта йетип у яқ-бу яққа өрүлмәктә.
Mientras la puerta gira sobre sus goznes, también lo hace el perezoso en su cama.
15 Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селиштинму еринәр.
El perezoso entierra su mano en el plato. Es demasiado perezoso para llevárselo a la boca.
16 Һорун өзини пәм билән җавап бәргүчи йәттә кишидинму дана санар.
El perezoso es más sabio a sus propios ojos que siete hombres que responden con discreción.
17 Кочида келиветип, өзигә мунасивәтсиз маҗираға арилашқан киши, Иштниң қулиқини тутуп созғанға охшаш хәтәргә дучар болар.
Como quien agarra las orejas de un perro es el que pasa y se entromete en una disputa que no es la suya.
18 Өз йеқинлирини алдап «Пәқәт чақчақ қилип қойдум!» дәйдиған киши, Отқашларни, оқларни, һәр хил әҗәллик қуралларни атқан тәлвигә охшайду.
Como un loco que dispara antorchas, flechas y muerte,
es el hombre que engaña a su prójimo y dice: “¿No estoy bromeando?”
20 Отун болмиса от өчәр; Ғәйвәт болмиса, җедәл бесилар.
Por falta de leña se apaga el fuego. Sin chismes, una pelea se apaga.
21 Чоғлар үстигә чачқан көмүрдәк, От үстигә қойған отундәк, җедәлчи җедәлни улғайтар.
Como los carbones a las brasas, y leña al fuego, así que es un hombre contencioso para encender el conflicto.
22 Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
Las palabras de un susurrador son como bocados delicados, bajan a las partes más internas.
23 Ялқунлуқ ләвләр рәзил көңүлләргә қошулғанда, Сапал қачиға күмүч һәл бәргәнгә охшаштур.
Como escoria de plata en una vasija de barro son los labios de un ferviente con un corazón malvado.
24 Адавәт сақлайдиған адәм өчини гәплири билән япсиму, Көңлидә қат-қат сүйқәст сақлайду.
El hombre malicioso se disfraza con sus labios, pero alberga el mal en su corazón.
25 Униң сөзи чирайлиқ болсиму, ишинип кәтмигин; Қәлбидә йәттә қат ипласлиқ бардур.
Cuando su discurso es encantador, no le creas, porque hay siete abominaciones en su corazón.
26 У өчмәнлигини чирайлиқ гәп билән япсиму, Лекин рәзиллиги җамаәтниң алдида ашкарилинар.
Su malicia puede ser ocultada por el engaño, pero su maldad será expuesta en la asamblea.
27 Кишигә ора колиған өзи чүшәр; Ташни домилатқан кишини таш думилап қайтип келип уни янҗар.
El que cava una fosa caerá en ella. Quien hace rodar una piedra, se vuelve contra él.
28 Сахта тил өзи зиянкәшлик қилған кишиләргә нәпрәтлинәр; Хушамәт қилғучи еғиз адәмни һалакәткә иштирәр.
La lengua mentirosa odia a los que hiere; y una boca halagadora trabaja la ruina.
