Пәнд-несиһәтләр 25
1 Төвәндә баян қилинидиғанлириму Сулайманниң пәнд-несиһәтлири; буларни Йәһуданиң падишаси Һәзәкияниң ордисидикиләр көчүрүп хатирилигән: —
Estes também são provérbios de Salomão, que os homens de Ezequias, rei de Judá, copiaram.
2 Пәрвәрдигарниң улуқлуғи — Өзиниң қилған ишини ашкарилимиғинида; Падишаһларниң улуқлуғи — бир ишниң сирини йешәлигинидә.
It é a glória de Deus para esconder uma coisa, mas a glória dos reis é a de procurar um assunto.
3 Әршниң егизлигини, Зиминниң чоңқурлуғини, Вә падишаларниң көңлидикини мөлчәрләп билгили болмас.
Como os céus para a altura, e a terra para a profundidade, Assim, os corações dos reis são insondáveis.
4 Авал күмүчниң поқи айрилип тавланса, Андин зәргәр нәпис бир қача ясап чиқар.
Tirar a escória da prata, e o material sai para a refinaria.
5 Авал падишаниң алдидики рәзил хизмәткарлири қоғливетилсә, Андин униң тәхти адаләт үстигә қурулар.
Tirar os ímpios da presença do rei, e seu trono será estabelecido em retidão.
6 Падишаһниң алдида өзүңни һәмминиң алди қилип көрсәтмә, [Униң алдидики] әрбабларниң орнида турувалма;
Não se exalte na presença do rei, ou reivindicar um lugar entre os grandes homens;
7 Орнуңни өзүңдин жуқури җанабқа берип, униң алдида пәгаһқа чүшүрүлгиниңдин көрә, Өзгиләрниң сени төргә тәклип қилғини яхшидур.
pois é melhor que lhe digam: “Venha até aqui”. do que ser colocado mais baixo na presença do príncipe, que seus olhos já viram.
8 Алдирап дәваға бармиғин, Мабада берип, йеқиниң [үстүн чиқип] сени ләт қилса, қандақ қилисән?
Não seja apressado em apresentar queixa em tribunal. O que você vai fazer no final quando seu vizinho o envergonhar?
9 Йеқиниң билән муназириләшсәң, Башқиларниң сирини ачма.
Debate seu caso com seu vizinho, e não traia a confiança de outro,
10 Болмиса, буни билгүчиләр сени әйипләйду, Сесиқ намдин қутулалмайсән.
para que quem o ouvir não o envergonhe, e sua má reputação nunca sai.
11 Вақти-җайида қилинған сөз, Күмүч рамкиларға тизилған алтун алмилардур.
Uma palavra bem falada é como as maçãs de ouro em cenários de prata.
12 [Қулаққа] алтун һалқа, нәпис алтундин ясалған зиннәт буюми ярашқандәк, Ақиланиниң агаһландуруши көңүл қойғанниң қулиқиға яришар.
Como um brinco de ouro e um ornamento de ouro fino, é um sábio reprovador para um ouvido obediente.
13 Худди орма вақтидики томузда [ичкән] қар сүйидәк, Ишәшлик әлчи өзини әвәткүчиләргә шундақ болар; У ғоҗайинлириниң көкси-қарнини яшартар.
Como o frio da neve na época da colheita, assim é um mensageiro fiel para aqueles que o enviam; pois ele refresca a alma de seus mestres.
14 Ямғури йоқ булут-шамал, Ялған соғатни вәдә қилип махтанғучиға охшаштур.
Como nuvens e vento sem chuva, assim é aquele que se vangloria de presentes de forma enganosa.
15 Узунғичә сәвир-тақәт қилинса, һөкүмдарму қайил қилинар, Жумшақ тил сүйәкләрдинму өтәр.
Pela paciência, um governante é persuadido. Uma língua macia quebra o osso.
16 Сән һәсәл тепивалдиңму? Уни пәқәт тойғучила йә, Көп йесәң яндуруветисән.
Você já encontrou mel? Coma o quanto for suficiente para você, para não comer demais e vomitá-lo.
17 Хошнаңниң босуғисиға аз дәссә, Улар сәндин тоюп, өч болуп қалмисун.
Let seu pé raramente está na casa de seu vizinho, para que ele não se canse de você, e o odeie.
18 Ялған гувалиқ билән йеқиниға қара чаплиғучи, Худди гүрзә, қилич вә өткүр оққа охшаштур.
Um homem que dá falso testemunho contra seu próximo é como um taco, uma espada ou uma flecha afiada.
19 Сунуқ чиш билән чайнаш, Токур пут [билән меңиш], Күлпәт күнидә вапасиз кишигә үмүт бағлиғандәктур.
Confiança em alguém infiel em tempo de problemas é como um dente ruim ou um pé coxo.
20 Қиш күнидә кишиләрниң кийимини салдуруветиш, Яки суда үстигә аччиқ су қуюш, Қайғулуқ кишиниң алдида нахша ейтқандәктур.
Como alguém que tira uma peça de vestuário em tempo frio, ou vinagre em refrigerante, assim é aquele que canta canções com o coração pesado.
21 Дүшминиңниң қосиғи ач болса, Нан бәр; Уссиған болса су бәр;
Se seu inimigo estiver com fome, dê-lhe comida para comer. Se ele estiver com sede, dê-lhe água para beber;
22 Шундақ қилсаң, бешиға көмүр чоғини топлап салған болисән, Вә Пәрвәрдигар бу ишни саңа яндуриду.
para você amontoará brasas de fogo em sua cabeça, e Yahweh irá recompensá-lo.
23 Шимал тәрәптин чиққан шамал қаттиқ ямғур елип кәлгәндәк, Чеқимчи шум чирайни кәлтүрәр.
O vento do norte produz chuva; por isso, uma língua de trás traz uma cara de raiva.
24 Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип-қопқан яхши.
É melhor morar no canto do topo da casa do que compartilhar uma casa com uma mulher contenciosa.
25 Уссап кәткән кишигә муздәк су берилгәндәк, Жирақ жуттин кәлгән хуш хәвәрму әнә шундақ болар.
Como água fria para uma alma sedenta, Assim são as boas notícias de um país distante.
26 Петиқдилип сүйи лейип кәткән булақ, Сүйи булғиветилгән қудуқ, Рәзилләргә йол қойған һәққаний адәмгә охшаштур.
Como uma fonte de lama e um poço poluído, assim é um homem justo que cede diante dos ímpios.
27 Һәсәлни һәддидин зиядә йейиш яхши болмас; Бирақ улуқлуқни издәшниң өзи улуқ иштур.
Não é bom comer muito mel, nem é uma honra buscar a própria honra.
28 Өзини туталмайдиған киши, Вәйран болған, сепилсиз қалған шәһәргә охшайду.
Como uma cidade quebrada e sem muros é um homem cujo espírito é sem restrições.
