Пәнд-несиһәтләр 25
1 Төвәндә баян қилинидиғанлириму Сулайманниң пәнд-несиһәтлири; буларни Йәһуданиң падишаси Һәзәкияниң ордисидикиләр көчүрүп хатирилигән: —
These are more wise sayings of Solomon, copied out by the men of Hezekiah, king of Judah.
2 Пәрвәрдигарниң улуқлуғи — Өзиниң қилған ишини ашкарилимиғинида; Падишаһларниң улуқлуғи — бир ишниң сирини йешәлигинидә.
It is the glory of God to keep a thing secret: but the glory of kings is to have it searched out.
3 Әршниң егизлигини, Зиминниң чоңқурлуғини, Вә падишаларниң көңлидикини мөлчәрләп билгили болмас.
The heaven is high and the earth is deep, and the hearts of kings may not be searched out.
4 Авал күмүчниң поқи айрилип тавланса, Андин зәргәр нәпис бир қача ясап чиқар.
Take away the waste from silver, and a vessel will come out for the silver-worker.
5 Авал падишаниң алдидики рәзил хизмәткарлири қоғливетилсә, Андин униң тәхти адаләт үстигә қурулар.
Take away evil-doers from before the king, and the seat of his power will be made strong in righteousness.
6 Падишаһниң алдида өзүңни һәмминиң алди қилип көрсәтмә, [Униң алдидики] әрбабларниң орнида турувалма;
Do not take glory for yourself before the king, and do not put yourself in the place of the great:
7 Орнуңни өзүңдин жуқури җанабқа берип, униң алдида пәгаһқа чүшүрүлгиниңдин көрә, Өзгиләрниң сени төргә тәклип қилғини яхшидур.
For it is better to have it said to you, Come up here; than for you to be put down in a lower place before the ruler.
8 Алдирап дәваға бармиғин, Мабада берип, йеқиниң [үстүн чиқип] сени ләт қилса, қандақ қилисән?
Do not be quick to go to law about what you have seen, for what will you do in the end, when your neighbour has put you to shame?
9 Йеқиниң билән муназириләшсәң, Башқиларниң сирини ачма.
Have a talk with your neighbour himself about your cause, but do not give away the secret of another:
10 Болмиса, буни билгүчиләр сени әйипләйду, Сесиқ намдин қутулалмайсән.
Or your hearer may say evil of you, and your shame will not be turned away.
11 Вақти-җайида қилинған сөз, Күмүч рамкиларға тизилған алтун алмилардур.
A word at the right time is like apples of gold in a network of silver.
12 [Қулаққа] алтун һалқа, нәпис алтундин ясалған зиннәт буюми ярашқандәк, Ақиланиниң агаһландуруши көңүл қойғанниң қулиқиға яришар.
Like a nose-ring of gold and an ornament of the best gold, is a wise man who says sharp words to an ear ready to give attention.
13 Худди орма вақтидики томузда [ичкән] қар сүйидәк, Ишәшлик әлчи өзини әвәткүчиләргә шундақ болар; У ғоҗайинлириниң көкси-қарнини яшартар.
As the cold of snow in the time of grain-cutting, so is a true servant to those who send him; for he gives new life to the soul of his master.
14 Ямғури йоқ булут-шамал, Ялған соғатни вәдә қилип махтанғучиға охшаштур.
As clouds and wind without rain, so is one who takes credit for an offering he has not given.
15 Узунғичә сәвир-тақәт қилинса, һөкүмдарму қайил қилинар, Жумшақ тил сүйәкләрдинму өтәр.
A judge is moved by one who for a long time undergoes wrongs without protest, and by a soft tongue even bone is broken.
16 Сән һәсәл тепивалдиңму? Уни пәқәт тойғучила йә, Көп йесәң яндуруветисән.
If you have honey, take only as much as is enough for you; for fear that, being full of it, you may not be able to keep it down.
17 Хошнаңниң босуғисиға аз дәссә, Улар сәндин тоюп, өч болуп қалмисун.
Let not your foot be frequently in your neighbour's house, or he may get tired of you, and his feeling be turned to hate.
18 Ялған гувалиқ билән йеқиниға қара чаплиғучи, Худди гүрзә, қилич вә өткүр оққа охшаштур.
One who gives false witness against his neighbour is a hammer and a sword and a sharp arrow.
19 Сунуқ чиш билән чайнаш, Токур пут [билән меңиш], Күлпәт күнидә вапасиз кишигә үмүт бағлиғандәктур.
Putting one's faith in a false man in time of trouble is like a broken tooth and a shaking foot.
20 Қиш күнидә кишиләрниң кийимини салдуруветиш, Яки суда үстигә аччиқ су қуюш, Қайғулуқ кишиниң алдида нахша ейтқандәктур.
Like one who takes off clothing in cold weather and like acid on a wound, is he who makes melody to a sad heart.
21 Дүшминиңниң қосиғи ач болса, Нан бәр; Уссиған болса су бәр;
If your hater is in need of food, give him bread; and if he is in need of drink, give him water:
22 Шундақ қилсаң, бешиға көмүр чоғини топлап салған болисән, Вә Пәрвәрдигар бу ишни саңа яндуриду.
For so you will put coals of fire on his head, and the Lord will give you your reward.
23 Шимал тәрәптин чиққан шамал қаттиқ ямғур елип кәлгәндәк, Чеқимчи шум чирайни кәлтүрәр.
As the north wind gives birth to rain, so is an angry face caused by a tongue saying evil secretly.
24 Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип-қопқан яхши.
It is better to be living in an angle of the house-top, than with a bitter-tongued woman in a wide house.
25 Уссап кәткән кишигә муздәк су берилгәндәк, Жирақ жуттин кәлгән хуш хәвәрму әнә шундақ болар.
As cold water to a tired soul, so is good news from a far country.
26 Петиқдилип сүйи лейип кәткән булақ, Сүйи булғиветилгән қудуқ, Рәзилләргә йол қойған һәққаний адәмгә охшаштур.
Like a troubled fountain and a dirty spring, is an upright man who has to give way before evil-doers.
27 Һәсәлни һәддидин зиядә йейиш яхши болмас; Бирақ улуқлуқни издәшниң өзи улуқ иштур.
It is not good to take much honey: so he who is not looking for honour will be honoured.
28 Өзини туталмайдиған киши, Вәйран болған, сепилсиз қалған шәһәргә охшайду.
He whose spirit is uncontrolled is like an unwalled town which has been broken into.
