Пәнд-несиһәтләр 24
1 Яманларға рәшк қилма, Улар билән барди-кәлди қилишни арзу қилма;
Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles,
2 Чүнки уларниң көңли зораванлиқнила ойлар; Уларниң ағзи азар йәткүзүшни сөзләр.
Porque o seu coração medita a rapina, e os seus lábios falam a malícia.
3 Аилә болса даналиқ асасида бәрпа қилинар; Чүшиниш билән мустәһкәмлинәр.
Com a sabedoria se edifica a casa, e com a inteligência se estabelece:
4 Билим билән өйниң ханилири һәр хил қиммәтлик, есил гөһәрләргә толдурулар.
E pelo conhecimento se encherão as câmaras de todas as substâncias preciosas e deleitáveis.
5 Дана адәм зор күчкә егидур; Билими бар адәм қудритини ашурар.
E o varão sábio é forte, e o varão de conhecimento consolida a força.
6 Пухта несиһәтләр билән җәң қилғин; Ғәлибә болса Бирдин-бир Улуқ Мәслиһәтчи билән болар.
Porque com conselhos prudentes tu farás a guerra; e há vitória na multidão dos conselheiros.
7 Даналиқ әқилсиз адәмгә нисбәтән толиму егиз, чүшиниксиздур; [Чоңлар] шәһәр дәрвазиси алдиға жиғилғанда у зуван ачалмас.
É demasiadamente alta para o tolo toda a sabedoria; na porta não abrirá a sua boca.
8 Әскиликни нийәтлигән адәм «сүйқәстчи» атилар.
Aquele que cuida em fazer mal mestre de maus intentos o chamarão.
9 Ахмақлиқтин болған нийәт гунадур; Һакавур киши адәмләргә жиркиничликтур.
O pensamento do tolo é pecado, e é abominável aos homens o escarnecedor.
10 Бешиңға еғир күн чүшкәндә җасарәтсиз болсаң, Күчсиз һесаплинисән.
Se te mostrares frouxo no dia da angústia, a tua força será estreita.
11 [Сәвәпсиз] өлүмгә тартилғанларни қутқузғин; Боғузлиниш хәвпидә турғанлардин ярдәм қолуңни тартма;
Livra aos que estão tomados para a morte, e aos que levam para matança, se os poderes retirar.
12 Әгәр сән: «Бу иштин хәвиримиз йоқтур» десәң, Һәр адәмниң көңлини таразиға Салғучи буни көрмәсму? Җениңни һаят Сақлиғучи уни билмәсму? У һәр бир инсан балсиниң өз қилғанлири бойичә уларниң өзигә яндурмасму?
Se disseres: Eis que o não sabemos: porventura aquele que pondera os corações não o entenderá? e aquele que atenta para a tua alma não o saberá? porque pagará ao homem conforme a sua obra.
13 И оғлум, һәсәл [тапсаң] истимал қил, у яхшидур. Һәрә көнигидин алған һәсәл болса татлиқ тетийду;
Come mel, meu filho, porque é bom, e o favo de mel é doce ao teu paladar.
14 Даналиқ билән тонушсаң, уму көңлүңгә шуниңдәк болар; Уни тапқиниңда җәзмән яхши көридиған күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
Tal será o conhecimento da sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti galardão, e não será cortada a tua expectação.
15 И рәзил адәм, һәққанийниң өйигә йошурун һуҗум қилишни күтмә, Униң туралғусини булиғучи болма!
Não espies a habitação do justo, ó ímpio, nem assoles a sua câmara.
16 Чүнки һәққаний йәттә қетим жиқилип чүшәр, Бирақ ахири йәнә орнидин турар. Лекин рәзил киши күлпәт ичигә путлишип чүшәр.
Porque sete vezes cairá o justo, e se levantará; mas os ímpios tropeçarão no mal
17 Рәқибиң жиқилип кәтсә хуш болуп кәтмә, Дүшминиң путлишип чүшсә шатланма;
Quando cair o teu inimigo, não te alegres, nem quando tropeçar se regozije o teu coração.
18 Пәрвәрдигар буни көргәндә, Бу қилиғиңни яхши көрмәй, Бәлким ғәзивини рәқибиңгә чүшүрмәслиги мүмкин.
Para que o Senhor o não veja, e seja mau aos seus olhos, e desvie dele a sua ira.
19 Яманлар [раваҗ тапса], беарам болуп кәтмә; Рәзилләргә рәшк қилма.
Não te indignes acerca dos malfeitores, nem tenhas inveja dos ímpios,
20 Чүнки яманларниң келәчики йоқтур, Униң чириғиму өчүрүләр.
Porque o maligno não terá galardão, e a lâmpada dos ímpios se apagará.
21 И оғлум, Пәрвәрдигардин қорққин, падишаниму һөрмәт қил. Қутратқучилар билән арилашма.
Teme ao Senhor, filho meu, e ao rei, e não te entremetas com os que buscam mudança.
22 Бундақ кишиләргә келидиған балаю-апәт уштумтут болар, [Пәрвәрдигар билән падишаниң] уларни қандақ йоқитидиғанлиғини биләмсән?
Porque de repente se levantará a sua perdição, e a ruína deles ambos quem a sabe?
23 Буларму ақиланиләрниң сөзлиридур: — Сот қилғанда бир тәрәпкә ян бесиш қәтъий болмас.
Também estes são provérbios dos sábios: Ter respeito a pessoas no juízo não é bom.
24 Җинайәтчигә: «Әйипсиз сән» дәп һөкүм чиқарған кишигә, Хәлиқләр ләнәт ейтар; Әл-жутлар униңдин нәпрәтлинәр.
O que disser ao ímpio: Justo és: os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.
25 Бирақ улар җинайәтчиниң гунайини ечип ташлиған кишидин хурсән болар, Улар униңға бәхит-саадәт тилишәр.
Mas para os que o repreenderem haverá delícias, e sobre eles virá a benção do bem
26 Дурус җавап бәргүчи, Гояки кишиниң ләвлиригә сөйгүчидур.
Beijados serão os lábios do que responde com palavras retas.
27 Авал сиртта ишлириңниң йолини һазирлап, Етиз-ериқлириңни тәйярла, Андин өйүңни салғин.
Prepara de fora a tua obra, e aparelha-a no campo, e então edifica a tua casa.
28 Йеқиниңға қарши асассиз гувалиқ қилма; Ағзиңдин һеч ялғанчилиқ чиқарма.
Não sejas testemunha sem causa contra o teu próximo; porque enganarias com os teus beiços?
29 «У маңа қандақ қилған болса, мәнму униңға шундақ қилимән, Униң маңа қилғинини өзигә яндуримән», дегүчи болма.
Não digas: Como ele me fez a mim, assim o farei eu a ele: pagarei a cada um segundo a sua obra.
30 Мән һорунниң етизлиғидин өттим, Әқилсизниң үзүмзарлиғи йенидин маңдим,
Passei pelo campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem falto de entendimento;
31 Мана, һәр йеридин тикәнләр өсүп чиққан, Хохилар йәр йүзини бесип кәткән, Қоруқ теми өрүлүп кәткән!
E eis que toda estava cheia de cardos, e a sua superfície coberta de ortigas, e a sua parede de pedra estava derribada.
32 Уларни көргәч, убдан ойландим; Көргинимдин савақ алдим: —
O que tendo eu visto, o tomei no coração, e, vendo-o, recebi instrução.
33 Сән: «Йәнә бирдәм көзүмни жумувалай, Йәнә бирдәм ухливалай, Йәнә бирдәм пут-қолумни алмап йетивалай» — десәң,
Um pouco de sono, adormecendo um pouco; encruzando as mãos outro pouco, para estar deitado.
34 Намратлиқ булаңчидәк сени бесип келәр, Һаҗәтмәнлик қалқанлиқ әскәрдәк саңа һуҗум қилар.
Assim te sobrevirá a tua pobreza como um caminhante, e a tua necessidade como um homem armado.
