Пәнд-несиһәтләр 22
1 Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
Vale más el buen nombre que grandes riquezas, y más que la plata y el oro, la buena estima.
2 Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
El rico y el pobre viven en mutua oposición; sin embargo, a entrambos los hizo Yahvé.
3 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
El prudente ve venir el mal, y se precave, el necio pasa adelante y sufre el daño.
4 Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
Frutos de la humildad son: el temor de Dios, riqueza, honra y vida.
5 Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
Espinas y lazos hay en el camino del perverso; guarda su alma quien se aleja de ellos.
6 Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
Enseña al niño el camino que debe seguir, y llegado a la vejez no se apartará de él.
7 Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
El rico domina a los pobres, y el que toma prestado sirve al que le presta.
8 Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
Quien siembra iniquidad cosecha desdicha, y será quebrada la vara de su furor.
9 Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
El ojo compasivo será bendito, porque parte su pan con el pobre.
10 Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
Echa fuera al altivo, y se irá la discordia, cesarán las contiendas y las afrentas.
11 Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
Quien ama la pureza de corazón y tiene la gracia del bien hablar, es amigo del rey.
12 Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
Los ojos de Yahvé protegen a los sabios, pues Él desbarata los planes de los pérfidos.
13 Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
Dice el perezoso: “Un león anda por la calle; seré devorado en medio de la plaza.”
14 Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
Fosa profunda es la boca de la extraña; quien es objeto de la ira de Yahvé cae en ella.
15 Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
La necedad se pega al corazón del joven, mas la vara de corrección la arroja fuera.
16 Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
Quien oprime al pobre, lo enriquece; quien da al rico, lo empobrece.
17 Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
Inclina tu oído y escucha las palabras de los sabios; aplica tu corazón a mis enseñanzas;
18 Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
porque es cosa dulce conservarlas en tu corazón, y tenerlas siempre prontas en tus labios.
19 Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
Para que tu confianza se apoye en Yahvé, quiero hoy darte esta instrucción.
20 Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
¿No te he escrito cosas excelentes en forma de consejos y enseñanzas,
21 Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
para mostrarte la certeza de las palabras de verdad, a fin de que sepas dar claras respuestas a tus mandantes?
22 Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
No despojes al pobre, porque es pobre, ni oprimas en juicio al desvalido;
23 Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
pues Yahvé defenderá su causa y quitará la vida a los que lo despojan.
24 Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
No seas de aquellos que se obligan con aquel que no puede dominar su furor,
25 Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
no sea que aprendas sus caminos, y prepares un lazo para tu alma.
26 Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
No seas de aquellos que se obligan con apretón de manos, y por deudas ajenas prestan caución.
27 Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
Porque si no tienes con qué pagar, te quitarán la cama de debajo de tu cabeza.
28 Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
No trasplantes los hitos antiguos, los que plantaron tus padres.
29 Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
Mira al hombre hábil en su trabajo; ante los reyes estará y no quedará entre la plebe.
