Пәнд-несиһәтләр 22
1 Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
Melius est nomen bonum, quam divitiae multae: super argentum et aurum, gratia bona.
2 Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
3 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
Callidus videt malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
4 Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
Finis modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.
5 Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
Arma et gladii in via perversi: custos autem animae suae longe recedit ab eis.
6 Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
7 Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est foenerantis.
8 Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga irae suae consummabitur.
9 Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
10 Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causae et contumeliae.
11 Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
12 Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
13 Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
14 Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
Fovea profunda, os alienae: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
15 Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.
16 Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
17 Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
Fili mi! Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
18 Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
quae pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
19 Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
20 Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
21 Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
22 Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
23 Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
24 Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
25 Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animae tuae.
26 Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
27 Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo?
28 Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
29 Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
