Пәнд-несиһәтләр 22
1 Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
A good name is to be chosen aboue great riches, and louing fauour is aboue siluer and aboue golde.
2 Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
The rich and poore meete together: the Lord is the maker of them all.
3 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.
4 Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
The rewarde of humilitie, and the feare of God is riches, and glory, and life.
5 Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
Thornes and snares are in the way of the frowarde: but he that regardeth his soule, will depart farre from them.
6 Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
Teache a childe in the trade of his way, and when he is olde, he shall not depart from it.
7 Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
The rich ruleth the poore, and the borower is seruant to the man that lendeth.
8 Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
He that soweth iniquitie, shall reape affliction, and the rodde of his anger shall faile.
9 Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
He that hath a good eye, he shalbe blessed: for he giueth of his bread vnto the poore.
10 Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
Cast out the scorner, and strife shall go out: so contention and reproche shall cease.
11 Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
Hee that loueth purenesse of heart for the grace of his lippes, the King shalbe his friend.
12 Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
The eyes of the Lord preserue knowledge: but hee ouerthroweth the wordes of the transgressour.
13 Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
The slouthfull man saith, A lyon is without, I shall be slaine in the streete.
14 Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
The mouth of strage women is as a deepe pit: he with whom the Lord is angry, shall fall therein.
15 Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
Foolishnesse is bounde in the heart of a childe: but the rodde of correction shall driue it away from him.
16 Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
Hee that oppresseth the poore to increase him selfe, and giueth vnto the riche, shall surely come to pouertie.
17 Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
Incline thine eare, and heare the wordes of the wise, and apply thine heart vnto my knowledge.
18 Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
For it shalbe pleasant, if thou keepe them in thy bellie, and if they be directed together in thy lippes.
19 Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
That thy confidence may be in the Lord, I haue shewed thee this day: thou therefore take heede.
20 Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
Haue not I written vnto thee three times in counsels and knowledge,
21 Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
That I might shewe thee the assurance of the wordes of trueth to answere the wordes of trueth to them that sende to thee?
22 Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
Robbe not the poore, because hee is poore, neither oppresse the afflicted in iudgement.
23 Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
For the Lord will defende their cause, and spoyle the soule of those that spoyle them.
24 Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
Make no friendship with an angrie man, neither goe with the furious man,
25 Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
Least thou learne his wayes, and receiue destruction to thy soule.
26 Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
Be not thou of them that touch the hand, nor among them that are suretie for debts.
27 Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
If thou hast nothing to paye, why causest thou that he should take thy bed from vnder thee?
28 Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
Thou shalt not remooue the ancient bounds which thy fathers haue made.
29 Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
Thou seest that a diligent man in his businesse standeth before Kings, and standeth not before the base sort.
