Пәнд-несиһәтләр 22
1 Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
A good name is better than great riches: and good favour is above silver and gold.
2 Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
The rich and poor have met one another: the Lord is the maker of them both.
3 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
The prudent man saw the evil, and hid himself: the simple passed on, and suffered loss.
4 Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
The fruit of humility is the fear of the Lord, riches and glory and life.
5 Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
Arms and swords are in the way of the perverse: but he that keepeth his own soul departeth far from them.
6 Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
It is a proverb: A young man according to his way, even when he is old he will not depart from it.
7 Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
The rich ruleth over the poor: and the borrower is servant to him that lendeth.
8 Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
He that soweth iniquity shall reap evils, and with the rod of his anger he shall be consumed.
9 Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
He that is inclined to mercy shall be blessed: for of his bread he hath given to the poor. He that maketh presents shall purchase victory and honour: but he carrieth away the souls of the receivers.
10 Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
Cast out the scoffer, and contention shall go out with him, and quarrels and reproaches shall cease.
11 Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
He that loveth cleanness of heart, for the grace of his lips shall have the king for his friend.
12 Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
The eyes of the Lord preserve knowledge: and the words of the unjust are overthrown.
13 Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
The slothful man saith: There is a lion without, I shall be slain in the midst of the streets.
14 Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
The mouth of a strange woman is a deep pit: he whom the Lord is angry with, shall fall into it.
15 Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
Folly is bound up in the heart of a child, and the rod of correction shall drive it away.
16 Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
He that oppresseth the poor, to increase his own riches, shall himself give to one that is richer, and shall be in need.
17 Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
Incline thy ear, and hear the words of the wise: and apply thy heart to my doctrine:
18 Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
Which shall be beautiful for thee, if thou keep it in thy bowels, and it shall flow in thy lips:
19 Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
That thy trust may be in the Lord, wherefore I have also shewn it to thee this day.
20 Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
Behold I have described it to thee three manner of ways, in thoughts and knowledge:
21 Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
That I might shew thee the certainty, and the words of truth, to answer out of these to them that sent thee.
22 Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
Do no violence to the poor, because he is poor: and do not oppress the needy in the gate:
23 Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
Because the Lord will judge his cause, and will afflict them that have afflicted his soul.
24 Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
Be not a friend to an angry man, and do not walk with a furious man:
25 Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
Lest perhaps thou learn his ways, and take scandal to thy soul.
26 Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
Be not with them that fasten down their hands, and that offer themselves sureties for debts:
27 Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
For if thou have not wherewith to restore, what cause is there, that he should take the covering from thy bed?
28 Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
Pass not beyond the ancient bounds which thy fathers have set.
29 Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
Hast thou seen a man swift in his work? he shall stand before kings, and shall not be before those that are obscure.
