Пәнд-несиһәтләр 20
1 Шарап кишини рәсва қилар, Һарақ кишини ғалҗирлаштурар; Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.
Wine is a mocker, strong drink a brawler, And he that reeleth with it is not wise.
2 Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур; Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр.
The terror of a king is like the roaring of a lion; He who provoketh him sinneth against himself.
3 Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур; Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас.
It is an honor to a man to cease from strife; Bur every fool rusheth into it.
4 Һорун адәм қишта йәр һайдимәс; Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр.
The sluggard will not plough by reason of the cold; Therefore shall he beg in harvest, and have nothing.
5 Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур; Йорутулған адәм уларни тартип алалайду.
A design in the heart of a man is like deep waters; But a man of understanding draweth it out.
6 Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур; Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?
Many will proclaim their own kindness; But a faithful man who can find?
7 Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар; Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!
He who walketh in his integrity is a righteous man; Happy will be his children after him!
8 Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда, Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду.
The king, sitting upon the throne of judgment, Scattereth with his eyes all the wicked like chaff.
9 Ким өзини гунадин тазиландим, Виҗданим пакланди, дейәләйду?
Who can say, “I have kept my heart clean; I am free from my sin?”
10 Икки хил тараза теши, Икки хил күрә ишлитиш, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Divers weights and divers measures, —Both of them are an abomination to the LORD.
11 Һәтта бала өз хислити билән билинәр; Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.
Even in childhood one maketh himself known by his doings, Whether his actions will be pure and right.
12 Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни, Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти.
The ear that heareth, and the eye that seeth, —The LORD made them both.
13 Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән; Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар.
Love not sleep, lest thou come to poverty; Open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
14 Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду; Елип кәткәндин кейин [«Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп] махтиниду.
“Bad! bad!” saith the buyer; But when he hath gone his way, then he boasteth.
15 Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур; Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур!
There is gold and abundance of pearls; But the lips of knowledge are a precious vase.
16 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
Take his garment who is surety for another; Yea, take a pledge of him who is bound for a stranger.
17 Алдап еришкән тамақ татлиқтур; Кейин, униң йегини шеғил болар.
The bread of falsehood is sweet to a man; But afterwards his mouth is filled with gravel.
18 Планлар мәслиһәт билән бекитиләр; Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.
Purposes are established by counsel; Therefore with good advice make war.
19 Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар; Шуңа валақтәккүр билән арилашма.
He who goeth about as a tale-bearer revealeth secrets; Therefore associate not with him who keepeth open his lips.
20 Кимки ата-анисини һақарәт қилса, Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр!
Whoso curseth his father or his mother, His lamp shall be put out in midnight darkness.
21 Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас.
A possession may be gotten hastily in the beginning, But in the end it will not be blessed.
22 Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә; Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр.
Say not thou, “I will repay evil;” Wait on the LORD, and he will help thee.
23 Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Сахта өлчәм қәтъий яримас.
Divers weights are an abomination to the LORD, And a false balance is not good.
24 Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду; Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун?
A man's steps are from the LORD; How, then, can a man understand his way?
25 Бир нәрсисини йениклик билән «[Худаға] аталған!» дәп вәдә бериш, Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш, Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.
It is a snare to a man to utter a vow rashly, And after vows to consider.
26 Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду, Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.
A wise king scattereth the wicked like chaff, And bringeth over them the wheel.
27 Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур, У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.
The spirit of a man is the lamp of the LORD, Which searcheth all the inner chambers of his body.
28 Меһри-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду; У меһри-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.
Mercy and truth preserve the king; Yea, his throne is upholden by mercy.
29 Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур; Қериларниң иззити ақ чачлиридур.
The glory of young men is their strength, And the beauty of old men is the gray head.
30 Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар, Таяқ излири ич-бағирни таза қилар.
Wounding stripes are the remedy for a bad man; Yea, stripes which reach to the inner chambers of the body.
