Пәнд-несиһәтләр 20
1 Шарап кишини рәсва қилар, Һарақ кишини ғалҗирлаштурар; Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.
Wine is a mocker, strong drink is noisy; and whosoever indulgeth therein will never be wise.
2 Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур; Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр.
Like the roaring of a young lion is the dread of a king: whoso provoketh him to anger sinneth against his own soul.
3 Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур; Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас.
It is an honor for a man to cease from a contest; but every fool enrageth himself.
4 Һорун адәм қишта йәр һайдимәс; Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр.
Because it is winter's cold, will the sluggard not plough: when he therefore seeketh in the harvest time, there will be nothing.
5 Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур; Йорутулған адәм уларни тартип алалайду.
Like deep water is counsel in the heart of man; but the man of understanding will draw it out.
6 Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур; Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?
Most men will proclaim every one his own kindness; but who can find a faithful man?
7 Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар; Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!
The righteous walketh in his integrity: happy will be his children after him.
8 Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда, Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду.
A king that sitteth on the throne of justice scattereth away with his eyes all evil.
9 Ким өзини гунадин тазиландим, Виҗданим пакланди, дейәләйду?
Who can say, I have made my heart pure, I am cleansed from my sin.
10 Икки хил тараза теши, Икки хил күрә ишлитиш, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Divers weights, and divers measures, are both of them alike an abomination of the Lord.
11 Һәтта бала өз хислити билән билинәр; Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.
Even a child maketh himself known by his doings, whether his work will be pure, and whether it will be upright.
12 Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни, Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти.
The ear that heareth, and the eye that seeth, the Lord hath made both of them alike.
13 Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән; Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар.
Love not sleep, lest thou come to poverty: open thy eyes, so wilt thou be satisfied with bread.
14 Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду; Елип кәткәндин кейин [«Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп] махтиниду.
It is bad, it is bad, saith the buyer; but when he is gone his way, then doth he boast.
15 Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур; Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур!
There is gold, and a multitude of pearls; but a precious vessel are the lips of knowledge.
16 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
Take away his garment, because he hath become surety for a stranger; and on account of a strange woman take a pledge from him.
17 Алдап еришкән тамақ татлиқтур; Кейин, униң йегини шеғил болар.
Bread of falsehood is pleasant to a man; but afterward his mouth will be filled with gravel-stones.
18 Планлар мәслиһәт билән бекитиләр; Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.
Plans are established by counsel; and with wise reflection conduct war.
19 Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар; Шуңа валақтәккүр билән арилашма.
He that goeth about as a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that enticeth with his lips.
20 Кимки ата-анисини һақарәт қилса, Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр!
Whoso curseth his father or his mother—his lamp shall be quenched in obscure darkness.
21 Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас.
An inheritance hastily gotten at the beginning will at its end not be blessed,
22 Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә; Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр.
Do not say, I will recompense evil; [but] wait on the Lord, and he will help thee.
23 Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Сахта өлчәм қәтъий яримас.
Divers weights are an abomination of the Lord; and a deceitful balance is not good.
24 Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду; Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун?
From the Lord are the steps of man [ordained]; but man— how can he understand his own way?
25 Бир нәрсисини йениклик билән «[Худаға] аталған!» дәп вәдә бериш, Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш, Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.
It is a snare to a man to sanctify things hastily, and to make inquiry only after having made vows.
26 Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду, Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.
A wise king scattereth the wicked, and turneth over them the threshing-wheel.
27 Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур, У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.
A lamp of the Lord is the soul of man, searching all the inner chambers of the body.
28 Меһри-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду; У меһри-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.
Kindness and truth will watch over a king, and he will prop up through kindness his throne.
29 Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур; Қериларниң иззити ақ чачлиридур.
The ornament of young men is their strength; and the glory of old men is a hoary head.
30 Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар, Таяқ излири ич-бағирни таза қилар.
The bruises of a wound are cleansing means for the bad, and stripes [will reach] the inner chambers of the body.
