Пәнд-несиһәтләр 20
1 Шарап кишини рәсва қилар, Һарақ кишини ғалҗирлаштурар; Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.
Wine [is] a mocker, strong drink [is] raging: and whosoever is deceived thereby is not wise.
2 Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур; Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр.
The fear of a king [is] as the roaring of a lion: [whoso] provoketh him to anger sinneth [against] his own soul.
3 Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур; Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас.
[It is] an honour for a man to cease from strife: but every fool will be meddling.
4 Һорун адәм қишта йәр һайдимәс; Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр.
The sluggard will not plow by reason of the cold; [therefore] shall he beg in harvest, and [have] nothing.
5 Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур; Йорутулған адәм уларни тартип алалайду.
Counsel in the heart of man [is like] deep water; but a man of understanding will draw it out.
6 Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур; Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?
Most men will proclaim every one his own goodness: but a faithful man who can find?
7 Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар; Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!
The just [man] walketh in his integrity: his children [are] blessed after him.
8 Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда, Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду.
A king that sitteth in the throne of judgment scattereth away all evil with his eyes.
9 Ким өзини гунадин тазиландим, Виҗданим пакланди, дейәләйду?
Who can say, I have made my heart clean, I am pure from my sin?
10 Икки хил тараза теши, Икки хил күрә ишлитиш, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Divers weights, [and] divers measures, both of them [are] alike abomination to the LORD.
11 Һәтта бала өз хислити билән билинәр; Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.
Even a child is known by his doings, whether his work [be] pure, and whether [it be] right.
12 Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни, Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти.
The hearing ear, and the seeing eye, the LORD hath made even both of them.
13 Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән; Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар.
Love not sleep, lest thou come to poverty; open thine eyes, [and] thou shalt be satisfied with bread.
14 Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду; Елип кәткәндин кейин [«Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп] махтиниду.
[It is] naught, [it is] naught, saith the buyer: but when he is gone his way, then he boasteth.
15 Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур; Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур!
There is gold, and a multitude of rubies: but the lips of knowledge [are] a precious jewel.
16 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
Take his garment that is surety [for] a stranger: and take a pledge of him for a strange woman.
17 Алдап еришкән тамақ татлиқтур; Кейин, униң йегини шеғил болар.
Bread of deceit [is] sweet to a man; but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
18 Планлар мәслиһәт билән бекитиләр; Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.
[Every] purpose is established by counsel: and with good advice make war.
19 Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар; Шуңа валақтәккүр билән арилашма.
He that goeth about [as] a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that flattereth with his lips.
20 Кимки ата-анисини һақарәт қилса, Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр!
Whoso curseth his father or his mother, his lamp shall be put out in obscure darkness.
21 Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас.
An inheritance [may be] gotten hastily at the beginning; but the end thereof shall not be blessed.
22 Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә; Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр.
Say not thou, I will recompense evil; [but] wait on the LORD, and he shall save thee.
23 Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Сахта өлчәм қәтъий яримас.
Divers weights [are] an abomination unto the LORD; and a false balance [is] not good.
24 Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду; Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун?
Man’s goings [are] of the LORD; how can a man then understand his own way?
25 Бир нәрсисини йениклик билән «[Худаға] аталған!» дәп вәдә бериш, Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш, Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.
[It is] a snare to the man [who] devoureth [that which is] holy, and after vows to make enquiry.
26 Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду, Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.
A wise king scattereth the wicked, and bringeth the wheel over them.
27 Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур, У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.
The spirit of man [is] the candle of the LORD, searching all the inward parts of the belly.
28 Меһри-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду; У меһри-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.
Mercy and truth preserve the king: and his throne is upholden by mercy.
29 Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур; Қериларниң иззити ақ чачлиридур.
The glory of young men [is] their strength: and the beauty of old men [is] the gray head.
30 Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар, Таяқ излири ич-бағирни таза қилар.
The blueness of a wound cleanseth away evil: so [do] stripes the inward parts of the belly.
