Пәнд-несиһәтләр 20
1 Шарап кишини рәсва қилар, Һарақ кишини ғалҗирлаштурар; Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.
Wine is a mocker, strong drink a brawler; And whosoever erreth thereby is not wise.
2 Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур; Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр.
The terror of a king is as the roaring of a lion: He that provoketh him to anger sinneth [against] his own life.
3 Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур; Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас.
It is an honor for a man to keep aloof from strife; But every fool will be quarrelling.
4 Һорун адәм қишта йәр һайдимәс; Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр.
The sluggard will not plow by reason of the winter; Therefore he shall beg in harvest, and have nothing.
5 Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур; Йорутулған адәм уларни тартип алалайду.
Counsel in the heart of man is [like] deep water; But a man of understanding will draw it out.
6 Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур; Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?
Most men will proclaim every one his own kindness; But a faithful man who can find?
7 Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар; Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!
A righteous man that walketh in his integrity, Blessed are his children after him.
8 Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда, Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду.
A king that sitteth on the throne of judgment Scattereth away all evil with his eyes.
9 Ким өзини гунадин тазиландим, Виҗданим пакланди, дейәләйду?
Who can say, I have made my heart clean, I am pure from my sin?
10 Икки хил тараза теши, Икки хил күрә ишлитиш, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Diverse weights, and diverse measures, Both of them alike are an abomination to Jehovah.
11 Һәтта бала өз хислити билән билинәр; Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.
Even a child maketh himself known by his doings, Whether his work be pure, and whether it be right.
12 Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни, Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти.
The hearing ear, and the seeing eye, Jehovah hath made even both of them.
13 Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән; Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар.
Love not sleep, lest thou come to poverty; Open thine eyes, [and] thou shalt be satisfied with bread.
14 Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду; Елип кәткәндин кейин [«Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп] махтиниду.
It is bad, it is bad, saith the buyer; But when he is gone his way, then he boasteth.
15 Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур; Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур!
There is gold, and abundance of rubies; But the lips of knowledge are a precious jewel.
16 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
Take his garment that is surety for a stranger; And hold him in pledge [that is surety] for foreigners.
17 Алдап еришкән тамақ татлиқтур; Кейин, униң йегини шеғил болар.
Bread of falsehood is sweet to a man; But afterwards his mouth shall be filled with gravel.
18 Планлар мәслиһәт билән бекитиләр; Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.
Every purpose is established by counsel; And by wise guidance make thou war.
19 Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар; Шуңа валақтәккүр билән арилашма.
He that goeth about as a tale-bearer revealeth secrets; Therefore company not with him that openeth wide his lips.
20 Кимки ата-анисини һақарәт қилса, Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр!
Whoso curseth his father or his mother, His lamp shall be put out in blackness of darkness.
21 Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас.
An inheritance [may be] gotten hastily at the beginning; But the end thereof shall not be blessed.
22 Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә; Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр.
Say not thou, I will recompense evil: Wait for Jehovah, and he will save thee.
23 Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Сахта өлчәм қәтъий яримас.
Diverse weights are an abomination to Jehovah; And a false balance is not good.
24 Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду; Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун?
A man’s goings are of Jehovah; How then can man understand his way?
25 Бир нәрсисини йениклик билән «[Худаға] аталған!» дәп вәдә бериш, Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш, Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.
It is a snare to a man rashly to say, [It is] holy, And after vows to make inquiry.
26 Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду, Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.
A wise king winnoweth the wicked, And bringeth the [threshing]-wheel over them.
27 Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур, У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.
The spirit of man is the lamp of Jehovah, Searching all his innermost parts.
28 Меһри-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду; У меһри-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.
Kindness and truth preserve the king; And his throne is upholden by kindness.
29 Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур; Қериларниң иззити ақ чачлиридур.
The glory of young men is their strength; And the beauty of old men is the hoary head.
30 Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар, Таяқ излири ич-бағирни таза қилар.
Stripes that wound cleanse away evil; And strokes [reach] the innermost parts.
