Пәнд-несиһәтләр 17
1 Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.
Better [is] a dry morsel, and rest with it, Than a house full of the sacrifices of strife.
2 Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.
A wise servant ruleth over a son causing shame, And in the midst of brethren He apportioneth an inheritance.
3 Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.
A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And the trier of hearts [is] Jehovah.
4 Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.
An evil doer is attentive to lips of vanity, Falsehood is giving ear to a mischievous tongue.
5 Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.
Whoso is mocking at the poor Hath reproached his Maker, Whoso is rejoicing at calamity is not acquitted.
6 Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.
Sons' sons [are] the crown of old men, And the glory of sons [are] their fathers.
7 Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.
Not comely for a fool is a lip of excellency, Much less for a noble a lip of falsehood.
8 Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.
A stone of grace [is] the bribe in the eyes of its possessors, Whithersoever it turneth, it prospereth.
9 Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.
Whoso is covering transgression is seeking love, And whoso is repeating a matter Is separating a familiar friend.
10 Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.
Rebuke cometh down on the intelligent More than a hundred stripes on a fool.
11 Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.
An evil man seeketh only rebellion, And a fierce messenger is sent against him.
12 Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.
The meeting of a bereaved bear by a man, And — not a fool in his folly.
13 Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.
Whoso is returning evil for good, Evil moveth not from his house.
14 Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.
The beginning of contention [is] a letting out of waters, And before it is meddled with leave the strife.
15 Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Whoso is justifying the wicked, And condemning the righteous, Even both of these [are] an abomination to Jehovah.
16 Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?
Why [is] this — a price in the hand of a fool to buy wisdom, And a heart there is none?
17 [Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.
At all times is the friend loving, And a brother for adversity is born.
18 Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.
A man lacking heart is striking hands, A surety he becometh before his friend.
19 Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.
Whoso is loving transgression is loving debate, Whoso is making high his entrance is seeking destruction.
20 Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.
The perverse of heart findeth not good, And the turned in his tongue falleth into evil.
21 Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.
Whoso is begetting a fool hath affliction for it, Yea, the father of a fool rejoiceth not.
22 Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.
A rejoicing heart doth good to the body, And a smitten spirit drieth the bone.
23 Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.
A bribe from the bosom the wicked taketh, To turn aside the paths of judgment.
24 Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.
The face of the intelligent [is] to wisdom, And the eyes of a fool — at the end of the earth.
25 Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.
A provocation to his father [is] a foolish son, And bitterness to her that bare him.
26 Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.
Also, to fine the righteous is not good, To smite nobles for uprightness.
27 Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.
One acquainted with knowledge is sparing his words, And the cool of temper [is] a man of understanding.
28 Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.
Even a fool keeping silence is reckoned wise, He who is shutting his lips intelligent!
