Пәнд-несиһәтләр 17
1 Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.
Better is a dry morsel, and quietness therewith, Than a house full of flesh-banquets with strife.
2 Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.
A prudent servant shall rule over a son who causeth shame; Yea, with brothers he shall share the inheritance.
3 Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.
The refining-pot is for silver, and the furnace for gold; But the LORD trieth hearts.
4 Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.
An evil-doer listeneth to mischievous lips; And a liar giveth ear to a destructive tongue.
5 Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.
Whoso mocketh the poor reproacheth his Maker; He that is glad at calamities shall not go unpunished.
6 Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.
Children's children are the crown of the aged, And their fathers the glory of sons.
7 Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.
Excellent speech becometh not the base; How much less lying lips the noble!
8 Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.
A gift is a precious stone in the eyes of him who taketh it; Whithersoever it turneth it hath success.
9 Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.
He who covereth an offence seeketh love; But he who recurreth to a matter removeth a friend.
10 Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.
A reproof will penetrate deeper into a wise man Than a hundred stripes into a fool.
11 Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.
An evil man seeketh only rebellion; Therefore shall a cruel messenger be sent against him.
12 Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.
Let a man meet a bear robbed of her whelps, Rather than a fool in his folly.
13 Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.
Whoso returneth evil for good, Evil shall not depart from his house.
14 Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.
The beginning of strife is as when one letteth out water; Therefore leave off contention before it rolleth onward.
15 Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
He that justifieth the wicked, And he that condemneth the just, Both alike are an abomination to the LORD.
16 Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?
Why should a price be in the hand of a fool To get wisdom, seeing he hath no sense?
17 [Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.
A friend loveth at all times; But in adversity he is born a brother.
18 Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.
A man who lacketh understanding striketh hands, And becometh surety in the presence of his friend.
19 Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.
He who loveth strife loveth transgression; He who raiseth high his gate seeketh ruin.
20 Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.
He that is of a deceitful heart shall find no good; And he that turneth about with his tongue shall fall into mischief.
21 Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.
Whoso begetteth a fool doeth it to his sorrow; Yea, the father of the fool hath no joy.
22 Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.
A merry heart doeth good to the body; But a broken spirit drieth up the bones.
23 Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.
The wicked man taketh a gift out of the bosom, To pervert the ways of judgment.
24 Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.
Wisdom is before the face of him that hath understanding; But the eyes of a fool are in the ends of the earth.
25 Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.
A foolish son is a grief to his father, And bitterness to her that bore him.
26 Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.
Moreover, to punish the righteous is not good, Nor to smite the noble for their equity.
27 Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.
He that spareth his words is imbued with knowledge; And he that is of a cool spirit is a man of understanding.
28 Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.
Even a fool, when he is silent, is accounted wise; He that shutteth his lips is a man of understanding.
