Пәнд-несиһәтләр 17
1 Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.
A dry morsel with gladness is better than a house full of sacrifices along with conflict.
2 Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.
A wise servant shall rule over foolish sons, and he will divide the inheritance among brothers.
3 Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.
Just as silver is tested by fire, and gold is tested in the furnace, so also does the Lord test hearts.
4 Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.
The evil obey an unjust tongue. And the false are submissive to lying lips.
5 Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.
Whoever despises the poor rebukes his Maker. And whoever rejoices in the ruin of another will not go unpunished.
6 Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.
Sons of sons are the crown of old age. And the glory of sons is their fathers.
7 Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.
Well-chosen words are not fitting for the foolish, nor are lying lips fitting for a leader.
8 Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.
The expectation of those who stand ready is a most pleasing jewel. Whichever way he turns himself, he understands prudently.
9 Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.
Whoever conceals an offense seeks friendships. Whoever repeats the words of another separates allies.
10 Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.
A correction benefits more with a wise man, than a hundred stripes with a fool.
11 Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.
The evil one continually seeks conflicts. But a cruel Angel shall be sent against him.
12 Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.
It is more expedient to meet a bear robbed of her young, than the foolish trusting in his own folly.
13 Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.
Whoever repays evil for good, evil shall not withdraw from his house.
14 Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.
Whoever releases the water is the head of the conflict. And just before he suffers contempt, he abandons judgment.
15 Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
Those who justify the impious, and those who condemn the just, both are abominable with God.
16 Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?
What does it profit the foolish to have riches, when he is not able to buy wisdom? Whoever makes his house high seeks ruin. And whoever shuns learning shall fall into evils.
17 [Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.
Whoever is a friend loves at all times. And a brother is proved by distress.
18 Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.
A foolish man will clap his hands, when he makes a pledge for his friend.
19 Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.
Whoever dwells on discord loves disputes. And whoever exalts his door seeks ruin.
20 Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.
Whoever is of a perverse heart shall not find good. And whoever turns his tongue shall fall into evil.
21 Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.
A foolish one is born into his own disgrace. But his father will not rejoice in one who is senseless.
22 Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.
A joyful soul makes a lifetime flourish. A gloomy spirit dries out the bones.
23 Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.
The impious receives gifts from the bosom, so that he may pervert the paths of judgment.
24 Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.
Prudence shines from the face of the wise. The eyes of the foolish are on the ends of the earth.
25 Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.
A foolish son is the anger of the father and the grief of the mother who conceived him.
26 Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.
It is not good to inflict damage on the just, nor to strike the leader who judges uprightly.
27 Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.
Whoever moderates his words is learned and prudent. And a man of learning has a precious spirit.
28 Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.
If he would remain silent, even the foolish would be considered wise, and if he closes his lips, intelligent.
