Пәнд-несиһәтләр 16
1 Көңүлдики нийәтләр инсанға тәвәдур; Бирақ тилниң җавави Пәрвәрдигарниң илкидидур.
It is for man to prepare the soul, and for the Lord to govern the tongue.
2 Инсан өзиниң һәммә қилған ишини пак дәп биләр; Лекин қәлбдики нийәтләрни Пәрвәрдигар таразиға селип тартип көрәр.
All the ways of a man are open to his eyes; the Lord is the one who weighs spirits.
3 Нийәт қилған ишлириңни Пәрвәрдигарға тапшурғин, Шундақ қилғанда планлириң пишип чиқар.
Open your works to the Lord, and your intentions will be set in order.
4 Пәрвәрдигар барлиқ мәвҗудийәтниң һәр бирини мәлум мәхсәт билән апиридә қилған; Һәтта яманларниму балаю-апәт күни үчүн яратқандур.
The Lord has wrought all things because of himself. Likewise the impious is for the evil day.
5 Тәкәббурлуққа толған көңүлләрниң һәр бири Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Қол тутушуп бирләшсиму, җазасиз қалмас.
All the arrogant are an abomination to the Lord. Even if hand will be joined to hand, he is not innocent. The beginning of a good way is to do justice. And this is more acceptable with God than to immolate sacrifices.
6 Муһәббәт-шәпқәт вә һәқиқәт билән гуналар кафарәт қилинип йепилар; Пәрвәрдигардин әйминиш адәмләрни яманлиқтин халий қилар.
By mercy and truth, iniquity is redeemed. And by the fear of the Lord, one turns away from evil.
7 Адәмниң ишлири Пәрвәрдигарни хурсән қилса, У һәтта дүшмәнлириниму униң билән енақлаштурар.
When the ways of man will please the Lord, he will convert even his enemies to peace.
8 Һалал алған аз, Һарам алған көптин әвзәлдур.
Better is a little with justice, than many fruits with iniquity.
9 Инсан көңлидә өз йолини тохтитар; Амма қәдәмлирини тоғрилайдиған Пәрвәрдигардур.
The heart of man disposes his way. But it is for Lord to direct his steps.
10 Һәтта падишаниң ләвлиригә қаритип әпсун оқулсиму, Униң ағзи тоғра һөкүмдин чәтнимәс.
Foreknowledge is in the lips of the king. His mouth shall not err in judgment.
11 Адил тараза-мизанлар Пәрвәрдигарға хастур; Тараза ташлириниң һәммисини У ясиғандур.
Weights and scales are judgments of the Lord. And all the stones in the bag are his work.
12 Падиша рәзиллик қилса жиркиничликтур, Чүнки тәхт һәққанийәт биләнла мәһкәм турар.
Those who act impiously are abominable to the king. For the throne is made firm by justice.
13 Һәққаний сөзлигән ләвләр падишаларниң хурсәнлигидур; Улар дурус сөзлигүчиләрни яхши көрәр.
Just lips are the will of kings. He who speaks honestly shall be loved.
14 Падишаһниң қәһри гоя өлүмниң әлчисидур; Бирақ дана киши [униң ғәзивини] тиничландурар.
The indignation of a king is a herald of death. And the wise man will appease it.
15 Падишаһниң чирайиниң нури кишигә җан киргүзәр; Униң шәпқити вақтида яққан «кейинки ямғур»дур.
In the cheerfulness of the king’s countenance, there is life. And his clemency is like belated rain.
16 Даналиқ елиш алтун елиштин нәқәдәр әвзәлдур; Йорутулушни таллаш күмүчни таллаштин шунчә үстүндур!
Possess wisdom, for it is better than gold. And acquire prudence, for it is more precious than silver.
17 Дурус адәмниң егиз көтирилгән йоли яманлиқтин айрилиштур; Өз йолиға еһтият қилған киши җенини сақлап қалар.
The path of the just turns away from evils. He who guards his soul preserves his way.
18 Мәғрурлуқ һалак болуштин авал келәр, Тәкәббурлуқ жиқилиштин авал келәр.
Arrogance precedes destruction. And the spirit is exalted before a fall.
19 Кәмтәр болуп мискинләр билән барди-кәлдидә болуш, Тәкәббурлар билән һарам мал бөлүшкәндин әвзәлдур.
It is better to be humbled with the meek, than to divide spoils with the arrogant.
20 Кимки ишни пәм-парасәт билән қилса пайда тапар; Пәрвәрдигарға таянған болса, бәхит-саадәт көрәр.
The learned in word shall find good things. And whoever hopes in the Lord is blessed.
21 Көңли дана киши сәгәк атилар; Йеқимлиқ сөзләр адәмләрниң билимини ашурар.
Whoever is wise in heart shall be called prudent. And whoever is sweet in eloquence shall attain to what is greater.
22 Пәм-парасәт өзигә егә болғанларға һаятлиқниң булиқидур; Әқилсизләргә тәлим бәрмәкниң өзи әқилсизликтур.
Learning is a fountain of life to one who possesses it. The doctrine of the foolish is senseless.
23 Ақиланә кишиниң қәлби ағзидин әқил чиқирар; Униң ләвзигә билимни зиядә қилар.
The heart of the wise shall instruct his mouth and add grace to his lips.
24 Йеқимлиқ сөзләр гоя һәсәлдур; Көңүлләрни хуш қилип тәнгә давадур.
Careful words are a honeycomb: sweet to the soul and healthful to the bones.
25 Адәм балисиға тоғридәк көрүнидиған бир йол бар, Лекин ақивити һалакәткә баридиған йоллардур.
There is a way which seems right to a man, and its end result leads to death.
26 Ишлигүчиниң иштийи уни ишқа салар; Униң қарни униңға һайдакчилик қилар.
The soul of the laborer labors for himself, because his mouth has driven him to it.
27 Муттәһәм киши яман гәпни колап жүрәр; Униң ләвлири лавулдап турған отқа охшар.
The impious man digs up evil, and in his lips is a burning fire.
28 Әгир адәм җедәл-маҗира туғдурғучидур; Ғәйвәтчи йеқин достларни айриветәр.
A perverse man stirs up lawsuits. And one who is verbose divides leaders.
29 Зораван киши йеқин адимини аздурар; Уни яман йолға башлап кирәр.
A man of iniquity entices his friend, and he leads him along a way that is not good.
30 Көзини жумувалған киши яман нийәтни ойлар; Левини чишлигән киши яманлиққа тәйярдур.
Whoever, with astonished eyes, thinks up depravities, biting his lips, accomplishes evil.
31 Һәққанийәт йолида ақарған чач, Адәмниң шөһрәт таҗидур.
Old age is a crown of dignity, when it is found in the ways of justice.
32 Асан аччиқлимайдиған киши палвандин әвзәлдур; Өзини тутувалған шәһәр алғандинму үстүндур.
A patient man is better than a strong one. And whoever rules his soul is better than one who assaults cities.
33 Чәк етәккә ташланғини билән, Лекин нәтиҗиси пүтүнләй Пәрвәрдигардиндур.
Lots are cast into the lap, but they are tempered by the Lord.
