Пәнд-несиһәтләр 16
1 Көңүлдики нийәтләр инсанға тәвәдур; Бирақ тилниң җавави Пәрвәрдигарниң илкидидур.
The plans of the heart belong to man, but the reply of the tongue is from the LORD.
2 Инсан өзиниң һәммә қилған ишини пак дәп биләр; Лекин қәлбдики нийәтләрни Пәрвәрдигар таразиға селип тартип көрәр.
All a man’s ways are pure in his own eyes, but his motives are weighed out by the LORD.
3 Нийәт қилған ишлириңни Пәрвәрдигарға тапшурғин, Шундақ қилғанда планлириң пишип чиқар.
Commit your works to the LORD and your plans will be achieved.
4 Пәрвәрдигар барлиқ мәвҗудийәтниң һәр бирини мәлум мәхсәт билән апиридә қилған; Һәтта яманларниму балаю-апәт күни үчүн яратқандур.
The LORD has made everything for His purpose— even the wicked for the day of disaster.
5 Тәкәббурлуққа толған көңүлләрниң һәр бири Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Қол тутушуп бирләшсиму, җазасиз қалмас.
Everyone who is proud in heart is detestable to the LORD; be assured that he will not go unpunished.
6 Муһәббәт-шәпқәт вә һәқиқәт билән гуналар кафарәт қилинип йепилар; Пәрвәрдигардин әйминиш адәмләрни яманлиқтин халий қилар.
By loving devotion and faithfulness iniquity is atoned for, and by the fear of the LORD one turns aside from evil.
7 Адәмниң ишлири Пәрвәрдигарни хурсән қилса, У һәтта дүшмәнлириниму униң билән енақлаштурар.
When a man’s ways please the LORD, He makes even the man’s enemies live at peace with him.
8 Һалал алған аз, Һарам алған көптин әвзәлдур.
Better a little with righteousness than great gain with injustice.
9 Инсан көңлидә өз йолини тохтитар; Амма қәдәмлирини тоғрилайдиған Пәрвәрдигардур.
A man’s heart plans his course, but the LORD determines his steps.
10 Һәтта падишаниң ләвлиригә қаритип әпсун оқулсиму, Униң ағзи тоғра һөкүмдин чәтнимәс.
A divine verdict is on the lips of a king; his mouth must not betray justice.
11 Адил тараза-мизанлар Пәрвәрдигарға хастур; Тараза ташлириниң һәммисини У ясиғандур.
Honest scales and balances are from the LORD; all the weights in the bag are His concern.
12 Падиша рәзиллик қилса жиркиничликтур, Чүнки тәхт һәққанийәт биләнла мәһкәм турар.
Wicked behavior is detestable to kings, for a throne is established through righteousness.
13 Һәққаний сөзлигән ләвләр падишаларниң хурсәнлигидур; Улар дурус сөзлигүчиләрни яхши көрәр.
Righteous lips are a king’s delight, and he who speaks honestly is beloved.
14 Падишаһниң қәһри гоя өлүмниң әлчисидур; Бирақ дана киши [униң ғәзивини] тиничландурар.
The wrath of a king is a messenger of death, but a wise man will pacify it.
15 Падишаһниң чирайиниң нури кишигә җан киргүзәр; Униң шәпқити вақтида яққан «кейинки ямғур»дур.
When a king’s face brightens, there is life; his favor is like a rain cloud in spring.
16 Даналиқ елиш алтун елиштин нәқәдәр әвзәлдур; Йорутулушни таллаш күмүчни таллаштин шунчә үстүндур!
How much better to acquire wisdom than gold! To gain understanding is more desirable than silver.
17 Дурус адәмниң егиз көтирилгән йоли яманлиқтин айрилиштур; Өз йолиға еһтият қилған киши җенини сақлап қалар.
The highway of the upright leads away from evil; he who guards his way protects his life.
18 Мәғрурлуқ һалак болуштин авал келәр, Тәкәббурлуқ жиқилиштин авал келәр.
Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.
19 Кәмтәр болуп мискинләр билән барди-кәлдидә болуш, Тәкәббурлар билән һарам мал бөлүшкәндин әвзәлдур.
It is better to be lowly in spirit among the humble than to divide the spoil with the proud.
20 Кимки ишни пәм-парасәт билән қилса пайда тапар; Пәрвәрдигарға таянған болса, бәхит-саадәт көрәр.
Whoever heeds instruction will find success, and blessed is he who trusts in the LORD.
21 Көңли дана киши сәгәк атилар; Йеқимлиқ сөзләр адәмләрниң билимини ашурар.
The wise in heart are called discerning, and pleasant speech promotes instruction.
22 Пәм-парасәт өзигә егә болғанларға һаятлиқниң булиқидур; Әқилсизләргә тәлим бәрмәкниң өзи әқилсизликтур.
Understanding is a fountain of life to its possessor, but the discipline of fools is folly.
23 Ақиланә кишиниң қәлби ағзидин әқил чиқирар; Униң ләвзигә билимни зиядә қилар.
The heart of the wise man instructs his mouth and adds persuasiveness to his lips.
24 Йеқимлиқ сөзләр гоя һәсәлдур; Көңүлләрни хуш қилип тәнгә давадур.
Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul and healing to the bones.
25 Адәм балисиға тоғридәк көрүнидиған бир йол бар, Лекин ақивити һалакәткә баридиған йоллардур.
There is a way that seems right to a man, but its end is the way of death.
26 Ишлигүчиниң иштийи уни ишқа салар; Униң қарни униңға һайдакчилик қилар.
A worker’s appetite works for him because his hunger drives him onward.
27 Муттәһәм киши яман гәпни колап жүрәр; Униң ләвлири лавулдап турған отқа охшар.
A worthless man digs up evil, and his speech is like a scorching fire.
28 Әгир адәм җедәл-маҗира туғдурғучидур; Ғәйвәтчи йеқин достларни айриветәр.
A perverse man spreads dissension, and a gossip divides close friends.
29 Зораван киши йеқин адимини аздурар; Уни яман йолға башлап кирәр.
A violent man entices his neighbor and leads him down a path that is not good.
30 Көзини жумувалған киши яман нийәтни ойлар; Левини чишлигән киши яманлиққа тәйярдур.
He who winks his eye devises perversity; he who purses his lips is bent on evil.
31 Һәққанийәт йолида ақарған чач, Адәмниң шөһрәт таҗидур.
Gray hair is a crown of glory; it is attained along the path of righteousness.
32 Асан аччиқлимайдиған киши палвандин әвзәлдур; Өзини тутувалған шәһәр алғандинму үстүндур.
He who is slow to anger is better than a warrior, and he who controls his temper is greater than one who captures a city.
33 Чәк етәккә ташланғини билән, Лекин нәтиҗиси пүтүнләй Пәрвәрдигардиндур.
The lot is cast into the lap, but its every decision is from the LORD.
