Пәнд-несиһәтләр 15
1 Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
Gelinde Rede stillt den Grimm; verletzend Wort erregt den Zorn.
2 Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
Des Weisen Zunge kleidet guten Sinn in schöne Form; der Mund des Toren spricht die nackte Torheit.
3 Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
An jedem Orte sieht des Herren Aug die Bösen und die Guten.
4 Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
Der Zunge Milde ist ein Lebensbaum; doch wenn darauf Verkehrtheit liegt, wirkt sie verstörend auf den Geist.
5 Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
Der Tor verschmäht die väterliche Zucht; wer auf die Rüge achtet, handelt klug.
6 Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
Im Haus des Frommen findet Vorrat sich in Fülle; doch in des Frevlers Ernte liegt Zerrüttung.
7 Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
Der Weisen Lippen zeugen Wissen, doch nicht das Herz der Toren.
8 Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
Der Frevler Opfer ist ein Greuel für den Herrn; doch das Gebet der Redlichen gefällt ihm wohl.
9 Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
Der Weg der Frevler ist ein Greuel für den Herrn; das Streben nach der Tugend hat er gern.
10 Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
Dem, der vom Pfade weicht, ist Rüge nicht willkommen; wer aber Mahnung haßt, muß sterben.
11 Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
Ganz offen liegen Unterwelt und Abgrund vor dem Herrn; um wieviel mehr der Menschen Herzen! (Sheol h7585)
12 Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
Der Spötter liebt nicht, daß man ihn vermahne; er geht nicht zu den Weisen.
13 Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
Ein fröhlich Herz macht auch das Antlitz freundlich; bedrückt ist das Gemüt bei Herzenskummer.
14 Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
Erkenntnis sucht des Klugen Herz; auf Torheit geht der Toren Miene aus.
15 Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
Wohl sind des Armen Tage alle böse; doch ist er heiteren Gemüts, hat er beständig Festgelage.
16 Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
Viel besser, wenig zu besitzen in der Furcht des Herrn, als reiche Schätze und dabei ein bös Gewissen.
17 Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
Viel besser ein Gericht Gemüse und dabei auch Liebe, als ein fettes Rind und Haß dabei.
18 Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
Ein hitziger Mann erregt den Zank; wer aber sanft ist, stillt den Hader.
19 Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
Der Weg des Furchtsamen gleicht einer Dornenhecke; der Pfad des Aufrechten ist wohl gebahnt.
20 Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
Ein weiser Sohn versorgt den Vater reichlich; ein dummer Mensch vernachlässigt die Mutter.
21 Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
Die Torheit bringt dem Unverständigen Gefahr; doch ebenen Weg geht der Vernünftige.
22 Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
Die Pläne schlagen fehl, wo die Beratung fehlt; sind aber der Berater viel, so kommen sie zustande.
23 Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
Ein jeder hört sich selber gern. Ein Wort zur rechten Zeit, wie selten!
Hier oben gibt es für den Klugen einen Lebensweg, damit er fern sich hält dem Abgrund drunten. (Sheol h7585)
25 Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
Wegreißt der Herr der Stolzen Haus; der Witwe Eigentum läßt er bestehen.
26 Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
Ein Greuel für den Herrn sind boshafte Gedanken; doch rein sind Worte, freundlich ausgesprochen.
27 Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
Es läßt der Geizhals die Familien darben; wer auf Vermögen nicht versessen ist, ernährt sie wohl.
28 Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
Die Antwort überlegt des Frommen Herz; des Frevler Mund spricht unumwunden Bosheit.
29 Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
Den Gottlosen ist fern der Herr; doch das Gebet der Frommen achtet er.
30 Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
Ein freundlich Anblicken erfreut das Herz, und frohe Kunde labt den Leib.
31 Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
Ein Ohr, das auf die Mahnung hört, die Leben spendet, weilt gerne mitten unter Weisen.
32 Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
Wer Zucht verachtet, wirft sein Leben weg; doch wer auf Rüge hört, erkauft sich Leben.
33 Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
Die Furcht des Herrn ist Grundlage der Weisheit, der Ehre geht voran die Demut.
