Пәнд-несиһәтләр 15
1 Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
Anger slays even wise men; yet a submissive answer turns away wrath: but a grievous word stirs up anger.
2 Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
The tongue of the wise knows what is good: but the mouth of the foolish tells out evil things.
3 Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
The eyes of the Lord behold both the evil and the good in every place.
4 Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
The wholesome tongue is a tree of life, and he that keeps it shall be filled with understanding.
5 Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
A fool scorns his father's instruction; but he that keeps his commandments is more prudent. In abounding righteousness is great strength: but the ungodly shall utterly perish from the earth.
6 Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
In the houses of the righteous is much strength: but the fruits of the ungodly shall perish.
7 Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
The lips of the wise are bound by discretion: but the hearts of the foolish are not safe.
8 Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
The sacrifices of the ungodly are an abomination to the Lord; but the prayers of them that walk honestly are acceptable with him.
9 Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
The ways of an ungodly [man] are an abomination to the Lord; but he loves those that follow after righteousness.
10 Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
The instruction of the simple is known by them that pass by; but they that hate reproofs die disgracefully.
11 Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
Hell and destruction are manifest to the Lord; how shall not also be the hearts of men? (Sheol h7585)
12 Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
An uninstructed person will not love those that reprove him; neither will he associate with the wise.
13 Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
When the heart rejoices the countenance is cheerful; but when it is in sorrow, [the countenance] is sad.
14 Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
An upright heart seeks discretion; but the mouth of the uninstructed will experience evils.
15 Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
The eyes of the wicked are always looking for evil things; but the good are always quiet.
16 Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
Better is a small portion with the fear of the Lord, than great treasures without the fear [of the Lord].
17 Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
Better is an entertainment of herbs with friendliness and kindness, than a feast of calves, with enmity.
18 Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
A passionate man stirs up strife; but [he that is] slow to anger appeases even a rising one. A man slow to anger will extinguish quarrels; but an ungodly man rather stirs [them] up.
19 Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
The ways of sluggards are strewn with thorns; but those of the diligent are made smooth.
20 Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
A wise son gladdens [his] father; but a foolish son sneers at his mother.
21 Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
The ways of a foolish man are void of sense; but a wise man proceeds on his way aright.
22 Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
They that honor not councils put off deliberation; but counsel abides in the hearts of counselors.
23 Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
A bad man will by no means attend to counsel; neither will he say anything seasonable, or good for the common [weal].
The thoughts of the wise are ways of life, that he may turn aside and escape from hell. (Sheol h7585)
25 Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
The Lord pulls down the houses of scorners; but he establishes the border of the widow.
26 Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
An unrighteous thought is abomination to the Lord; but the sayings of the pure are held in honor.
27 Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
A receiver of bribes destroys himself; but he that hates the receiving of bribes is safe. [By alms and by faithful dealings sins are purged away; ] but by the fear of the Lord every one departs from evil.
28 Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
The hearts of the righteous meditate faithfulness; but the mouth of the ungodly answers evil things. The ways of righteous men are acceptable with the Lord; and through them even enemies become friends.
29 Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
God is far from the ungodly; but he hearkens to the prayers of the righteous. Better are small receipts with righteousness, than abundant fruits with unrighteousness. Let the heart of a man think justly, that his steps may be rightly ordered of God. The eye that sees rightly rejoices the heart; and a good report fattens the bones.
30 Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
He that rejects instruction hates himself; but he that mind reproofs loves his soul.
33 Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
The fear of the Lord is instruction and wisdom; and the highest honor will correspond therewith.
