Пәнд-несиһәтләр 15
1 Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
A kind reply wards off anger, but hurtful words make people mad.
2 Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
What wise people say makes knowledge attractive, but stupid people talk a lot of nonsense.
3 Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
The Lord sees everywhere, watching the evil and the good.
4 Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
Gentle words are a source of life, but telling lies does a lot of damage.
5 Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
Only a foolish son despises his father's instruction, but one who accepts correction is sensible.
6 Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
There's plenty of treasure where good people live, but the income of the wicked brings them trouble.
7 Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
Wise people share their knowledge, but stupid people don't think like that.
8 Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
The Lord hates the sacrifices of the wicked, but he loves the prayers of the good.
9 Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
The Lord hates the ways of the wicked, but he loves those who do what is right.
10 Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
If you leave the right path you will be severely disciplined; anyone who hates correction will die.
11 Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
Those already dead have no secrets from the Lord—how much more does he know our thoughts! (Sheol h7585)
12 Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
Scoffers don't like to be corrected, so they don't go to the wise for advice.
13 Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
If you're happy inside, you'll have a cheerful face, but if you're sad, you look crushed.
14 Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
An insightful mind looks for knowledge, but stupid people feed on foolishness.
15 Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
The life of poor people is hard, but if you stay cheerful, it's a continual feast.
16 Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
It's better to respect the Lord and only have a little than to have plenty of money and the trouble that comes with it.
17 Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
Better a dinner of vegetables where there's love than eating meat with hatred.
18 Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
Short-tempered people stir up trouble, but those slow to anger calm things down.
19 Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
The way of lazy people is overgrown with thorns, but the path of the good is an open highway.
20 Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
A wise son makes his father happy, but a stupid man despises his mother.
21 Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
Stupidity makes people with no sense happy, but sensible people do what is right.
22 Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
Plans fall apart without good advice, but with plenty of advisors they're successful.
23 Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
A good answer makes people happy—it's great to say the right thing at the right moment!
Life's path for the wise leads upwards, so that they can avoid the grave below. (Sheol h7585)
25 Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
The Lord pulls down the house of the proud, but he protects the boundaries of the widow's property.
26 Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
The Lord hates the thoughts of the wicked, but he honors the words of the pure.
27 Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
People greedy for ill-gotten gains make trouble for their families, but those who hate bribes will live.
28 Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
Good people think how best to answer questions, but stupid people say all kinds of evil things.
29 Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
The Lord keeps his distance from the wicked, but he hears the prayers of the good.
30 Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
Bright eyes make you happy, and good news makes you feel good.
31 Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
If you pay attention to positive advice you'll be one of the wise.
32 Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
If you ignore instruction you have no self-esteem, but if you listen to correction you gain understanding.
33 Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
Respect for the Lord teaches wisdom; humility goes before honor.
