Матта 26
1 Әйса бу сөзләрни қилип болғандин кейин, мухлислириға:
When Jesus had finished [saying] all those things, he said to [us] disciples,
2 — Силәргә мәлумки, икки күндин кейин «өтүп кетиш һейти» болиду, шу чағда Инсаноғли крестлиниш үчүн тутуп берилиду, — деди.
“You know that two days from now [we will celebrate] the Passover [festival]. [At that time] I, the one who came from heaven, will be handed over to {they will put me, the one who came from heaven, into the hands of} those who will nail me to a cross.”
3 Баш каһинлар вә ақсақаллар Қаяфа исимлиқ баш каһинниң сарийида җәм болушти.
At the same time the chief priests and the Jewish elders gathered in the home of the high priest, whose name was Caiaphas.
4 Улар Әйсани қандақ қилип һейлә-нәйрәң билән тутуп өлтүрүш тоғрисида мәслиһәт қилишти.
[There] they plotted how they could seize Jesus in some deceitful way so that they could have him executed.
5 Бирақ улар: — Бу иш һейт-айәм күнлири қилинмисун. Болмиса, хәлиқ арисида малиманчилиқ чиқиши мүмкин, — дейишти.
But they said, “[We must] not [do it] during the [Passover] festival, because [if we do it then], the people might riot.”
6 Әнди Әйса Бәйт-Ания йезисида, «Симон мохо»ниң өйидә болғинида,
While Jesus [and we] were in Bethany [village] in the home of Simon, whom [Jesus had healed of] leprosy,
7 бир аял униң йениға кирди. У ақ қаштеши шешидә наһайити қиммәтлик әтирни елип кәлгән болуп, Әйса дәстиханда олтарғанда, әтирни униң бешиға қуйди.
a woman came to him. She [was carrying] a stone jar [containing] very expensive perfume. [To show how much she appreciated] Jesus, she poured the perfume on his head as he was eating.
8 Лекин мухлислар буни көрүп хапа болушуп: — Зади немишкә бундақ исрапчилиқ қилиниду?
When [we] disciples saw that, [some of us] were angry. [One of us] said, “(It is terrible that this perfume was wasted!/Why was this perfume wasted?) [RHQ]
9 Чүнки бу әтирни көп пулға сетип, пулини кәмбәғәлләргә сәдиқә қилса болаттиғу! — дейишти.
[We] could have sold it and gotten a lot of money for it! Then the money could have been given {[we] could have given the money} to poor people.”
10 Лекин Әйса уларниң көңлидикини билип уларға: — Бу аялниң көңлини немә дәп ағритисиләр? Чүнки у мән үчүн яхши бир ишни қилди.
Jesus knew [what we were saying. So he] said to us, “(You should not be bothering this woman!/Why are you bothering this woman?) [RHQ] She has done a beautiful thing to me.
11 Чүнки кәмбәғәлләр дайим силәрниң араңларда болиду, лекин мениң араңларда болушум силәргә дайим несип боливәрмәйду!
[Keep in mind that] you will always have poor people among you, [so you can help them whenever you want to]. But I will not always be with you, [so it is good for her to show now that she appreciates me!]
12 Бу аялниң бу әтирни бәдинимгә қуюши мениң дәпнә қилинишимға тәйяр болушум үчүн болди.
When she poured this perfume on my body, [it was as if she knew that I am going to die soon. And it is as if she] has anointed my body for being buried.
13 Мән силәргә бәрһәқ шуни ейтип қояйки, бу хуш хәвәр пүткүл дунияниң қәйеридә җакаланса, бу аял әслинип, униң қилған бу иши тәриплиниду, — деди.
I will tell you this: Wherever this good message [about me] is preached {people preach this good message about me} throughout the world, those who preach it will tell what this woman has done, [and as a result] people will [always] remember her.”
14 Бу иштин кейин, он иккиләндин Йәһуда Ишқарийот исимлиқ бири баш каһинларниң алдиға берип:
Then Judas Iscariot (OR, Judas, the man from Kerioth [Town]), [even though he was] one of [us] twelve [disciples], went to the chief priests.
15 — Уни тутуп бәрсәм, маңа немә берисиләр? — деди. Улар униң алдиға оттуз күмүч тәңгә қойди.
He asked them, “If I enable you to seize [Jesus], how much [money] are you willing to give me?” They [agreed to give him] 30 silver coins. So they counted out the coins and [gave them] to him.
16 Йәһуда шуниңдин етиварән уни тутуп беришкә мувапиқ пурсәт издәшкә башлиди.
From that time Judas watched for an opportunity to enable them to seize [Jesus].
17 Петир нан һейтиниң биринчи күни, мухлислар Әйсаниң йениға келип: — Өтүп кетиш һейтиниң тамиғини йейишиң үчүн қәйәрдә тәйярлишимизни халайсән? — дәп сориди.
On the first day [of the week-long festival] (when [we Jews ate] bread which had no yeast in it/of Unleavened Bread), [we] disciples went to Jesus and asked, “Where do you want us to prepare [the meal for] the Passover [celebration] so that [we can] eat [it with] you?”
18 У уларға: — Шәһәргә кирип паланчиниң өйигә берип униңға: «Устаз: — Вақит-саитим йеқинлишип қалди, өтүп кетиш һейтини мухлислирим билән бирликтә сениң өйүңдә өткүзәй — дәйду» дәп ейтиңлар, — деди.
[In reply], he [gave instructions to two disciples about where they should go. He] said [to them], “Go into [the city] to a man [with whom I have previously arranged this]. Tell him that the teacher says, ‘The time [MTY] [that I told you about] is near. I am going to celebrate the Passover [meal] with my disciples at your house, [and I have sent these two to prepare the meal].’”
19 Мухлислар Әйсаниң тапилиғинидәк өтүп кетиш һейтиниң тамиғини шу йәрдә тәйярлиди.
So the [two] disciples did as Jesus told them. They [went and] prepared the Passover [meal in that man’s house].
20 Кәчқурун, у он иккилән билән дәстиханда олтарди.
When it was evening, Jesus was eating the meal with [us] twelve disciples.
21 Улар ғизалиниватқанда у: — Мән силәргә бәрһәқ шуни ейтип қояйки, араңлардики бирәйлән маңа сатқунлуқ қилиду, — деди.
While we were eating, he said [to us], “Listen carefully to this: One of you is going to enable [my enemies] to seize me.”
22 [Буни аңлап] улар интайин қайғуға чөмүп, бир-бирләп униңдин: — Я Рәб, мән әмәстимән? — дәп сорашқа башлиди.
[We] were very sad. We began to say to him, one after the other, “Lord, (it is surely not I!/I’m not the one, am I?) [RHQ]”
23 У җававән: — Қолидики нанни мән билән тәң таваққа төгүргән киши, маңа сатқунлуқ қилғучи шу болиду.
He replied, “The one who will enable my enemies to seize me is one of you who is dipping bread [MTY] into [the sauce in] the dish along with me.
24 Инсаноғли дәрвәқә [муқәддәс язмиларда] өзи тоғрисида пүтүлгинидәк [өлүмгә] кетиду; бирақ Инсаноғлиниң тутуп берилишигә васитичи болған адәмниң һалиға вай! У адәм туғулмиған болса яхши болатти! — деди.
[It is certain that] I, the one who came from heaven, will [die], because that is what has been written {[the prophets] have written} about me. But there will be terrible punishment for the man who enables [my enemies] to seize me! It would be better for that man if he had never been born!”
25 Униңға сатқунлуқ қилидиған Йәһуда: — Устаз, мән әмәстимән? — дәп сориди. У униңға: — Өзүң дедиң җуму, — деди.
Then Judas, the one who was going to betray him, said, “Teacher, (surely it is not I!/I’m not the one, am I?) [RHQ]” Jesus replied, “Yes, you are the one.”
26 Улар ғизалиниватқанда, Әйса бир нанни қолиға елип [Худаға] тәшәккүр-һәмдусана ейтқандин кейин, уни уштуп, мухлислириға үләштүрүп бәрди вә: —Елиңлар, йәңлар, бу мениң теним, — деди.
While we were eating, Jesus took [a small loaf of] bread and thanked God for it. He broke it [into pieces] and gave it to [us] disciples, and said, “Take this [bread and] eat [it]. [It represents] my body.”
27 Андин, қолиға җамни елип [Худаға] тәшәккүр-һәмдусана ейтип, уни мухлислириға тутуп: — Һәммәйлән буниңдин ичиңлар.
Later he took a cup [of wine] and thanked [God for it]. Then he gave it to us, saying, “Drink some [of the wine in this cup], all of you.
28 Бу мениң нурғун адәмләрниң гуналириниң кәчүрүм қилиниши үчүн төкүлидиған, йеңи әһдини түзидиған қенимдур.
[The wine in] this cup [represents] my blood, which will soon flow [from my body. With] my blood I [will sign] the new agreement [that God is making] to forgive the sins of many [people].
29 Лекин мән шуни силәргә ейтайки, Атамниң падишалиғида силәр билән бирликтә йеңидин шараптин ичмигичә, үзүм телиниң шәрбитини һәргиз ичмәймән, — деди.
Note this carefully: I will not drink wine in this way any more until the time when I drink it with you with a new [meaning. That will happen] when my Father [enables me to begin] to rule as king.”
30 Улар мәдһийә күйини ейтқандин кейин талаға чиқип, Зәйтун теғиға қарап кетишти.
After we sang a hymn, we started out towards Olive [Tree] Hill.
31 Андин Әйса уларға: — Бүгүн кечә силәр һәммиңлар мениң түпәйлимдин тандурулуп путлишисиләр, чүнки [муқәддәс язмиларда]: — «Мән падичини уруветимән, Падидики қойлар патипарақ болуп тарқитиветилиду» дәп пүтүлгән.
[On the way], Jesus told us, “This night all of you will desert me because of [what will happen to] me! [This is certain to happen] because [these words that God said] are written [in the Scriptures: ] ‘I will [cause] the shepherd to be killed, and [all] the sheep will be scattered {scatter}.’
32 Лекин мән тирилгәндин кейин Галилийәгә силәрдин бурун баримән, — деди.
But after I have [died and] become alive again, I will go ahead of you to Galilee [district and meet you there].”
33 Петрус униңға җававән: — Һәммәйлән сениң түпәйлиңдин тандурулуп путлашсиму, мән һәргиз путлашмаймән, деди.
Peter replied, “Perhaps all [the other disciples] will desert you [when they see what happens to you], but I [certainly] will never [leave you]!”
34 Әйса униңға: — Мән саңа бәрһәқ шуни ейтип қояйки, бүгүн кечә ғораз чиллаштин бурун, сән мәндин үч қетим танисән, — деди.
Jesus replied to him, “The truth is that this very night, before the rooster crows, you will say three times that you do not know me!”
35 Петрус униңға: — Сән билән биллә өлүшүм керәк болсиму, сәндин һәргиз танмаймән, — деди. Қалған мухлисларниң һәммисиму шундақ дейишти.
Peter said to him, “Even if they kill me [while I am defending you], I will never say that I do not know you!” All [the rest of us] disciples also said the same [thing].
36 Андин Әйса улар билән биллә Гетсиманә дегән йәргә кәлди. У мухлисларға: «Мән у яққа берип дуа-тилавәт қилип кәлгичә, мошу җайда олтирип туруңлар» деди.
Then Jesus went with us to a place that is called {that people call} Gethsemane. There he said to [most of] us, “Stay here while I go over there and pray.”
37 У Петрусни, шундақла Зәбәдийниң икки оғлини биргә елип маңди вә қаттиқ азаплинип, көңли толиму пәришан болушқа башлиди.
He took Peter, James, and John with him. He became extremely distressed.
38 У уларға: — Җеним өлидиғандәк бәкму азапланмақта. Силәр бу йәрдә қелип, мән билән бирликтә ойғақ туруңлар, — девиди,
Then he said to them, “I [SYN] am very sorrowful, so much so that I [feel as if I were] about to die! Remain here and stay awake with me!”
39 Вә сәл нерирақ берип, өзини йәргә етип дүм йетип дуа қилип: — И Атам, мүмкин болса, бу қәдәһ мәндин өтүп кәтсун! Лекин бу иш мән халиғандәк әмәс, сән халиғандәк болсун, — деди.
After going a little further, he threw himself face down [on the ground]. He prayed, “My Father, if it is possible [MTY], do not make me have to endure the suffering [that is coming] now. But do not do as I want. Instead, do as you want!”
40 У мухлисларниң йениға қайтип кәлгинидә, уларниң ухлап қалғанлиғини көрүп, Петрусқа: — Мән билән биллә бирәр саатму ойғақ туралмидиңларму?!
Then he returned to the [three] disciples and saw that they were sleeping. He [woke] Peter and said to him, “(I am disappointed that you [men fell asleep and] were not able to stay awake with me for just a short time!/Why were you men not able to stay awake with me for just one hour?) [RHQ]
41 Езиқтурулуштин сақлиниш үчүн, ойғақ туруп дуа қилиңлар. Роһ пидакар болсиму, лекин кишиниң әтлири аҗиздур, — деди.
You must keep alert and pray so that you can resist when you are tempted {something tempts you}. You want [to do what I tell you], but you [SYN] are not strong enough [to actually do it].”
42 У иккинчи қетим берип, йәнә дуа қилип: — И Атам, әгәр мән бу қәдәһни ичмисәм у мәндин кәтмисә, ундақта сениң ирадәң ада қилинсун, — деди.
He went away a second time. He prayed, “My Father, if it is necessary for me to suffer [LIT], may what you want happen!”
43 У уларниң йениға [қайтип] кәлгинидә, йәнә ухлап қалғанлиғини көрди, чүнки уларниң көзлири уйқиға илинған еди.
When he returned to the [three disciples], he saw that they were asleep [again]. They could not keep their eyes open [IDM].
44 Шуниң билән у улардин айрилип үчинчи қетим берип, йәнә шу сөзләр билән дуа қилди.
So he left them and went away again. He prayed the third time, saying the same thing [that he had prayed before].
45 Андин у мухлисларниң йениға келип уларға: — Силәр техичә ухлаватамсиләр, техичә дәм еливатамсиләр? Мана, вақит-саити йеқинлашти; Инсаноғли гунакарларниң қолиға тапшурулиду.
Then he returned to us disciples. He [woke] us [up and] said to us, “(I am disappointed that you are still sleeping and resting!/Why are you still sleeping and resting?) [RHQ] [Look] Someone is about to enable sinful [men] to seize [me], the one who came from heaven!
46 Қопуңлар, кетәйли; мана, маңа сатқунлуқ қилидиған киши йеқин кәлди! — деди.
Get up! Let’s go [to meet them] Here comes the one who is enabling them to seize me!”
47 Униң сөзи техи түгимәйла, он иккиләндин бири болған Йәһуда кәлди; униң йенида баш каһинлар вә хәлиқ ақсақаллири тәрипидин әвәтилгән, қилич-тоқмақларни көтәргән зор бир топ адәм бар еди.
While [Jesus] was still speaking, Judas [arrived. Even though he was] one of [us] twelve [disciples], he came [to enable Jesus’ enemies to seize him]. A large crowd carrying swords and clubs was with him. They had been sent by the chief priests and elders {the chief priests and [Jewish] elders had sent them}.
48 Униңға сатқунлуқ қилғучи улар билән аллибурун ишарәтни бекитип: «Мән кимни сөйсәм, у дәл шудур. Силәр уни тутуңлар» дәп келишкән еди.
Judas had [previously] arranged to give them a signal, saying, “The man whom I will kiss is the one [you want]. Seize him!”
49 У удул Әйсаниң алдиға берип: — Салам, устаз! — дәп уни сөйүп кәтти.
He immediately went to Jesus and said, “Greetings, Teacher!” Then he kissed Jesus [on the neck/cheek].
50 Әйса униңға: — Ағинәм, немә дәп кәлдиң? — деди. Шуниң билән, һелиқи адәмләр йопурулуп келип, Әйсаға қол селип, уни тутқун қилди.
Jesus replied, “Friend, is it [to kiss me] that you are here?” (OR, “Do what you have come for!”) Then [the men who came with Judas] stepped forward and seized Jesus.
51 Вә мана, Әйсаниң йенидикиләрдин бирәйлән қиличини суғуруп, баш каһинниң чакириға урувиди, униң қулиқини шилип чүшүрүвәтти.
Suddenly, one of the men who was with Jesus pulled his sword out [of its sheath]. He struck the servant of the high priest [to kill him], [but only] cut off his ear.
52 Әйса униңға: — Қиличиңни қиниға сал, қилич көтәргәнләр қилич астида һалак болиду.
Jesus said to him, “Put your sword back in its sheath! All those who try to kill others with a sword will themselves be killed with a sword!
53 Яки мени Атисиға нида қилалмайдиған болди, дәп ойлап қалдиңму?! Шундақ қилсамла У маңа шуан он икки қисимдин артуқ пәриштә маңдурмамду?
Do you think that [RHQ] if I asked my Father, he would not immediately send more than (twelve armies of/72,000) angels to help me?
54 Бирақ мән ундақ қилсам, муқәддәс язмилардики бу ишлар муқәррәр болиду дегән бешарәтләр қандақму әмәлгә ашурулсун? — деди.
[But if I did that, what the prophets] have written in the Scriptures [about what will happen to the Messiah] would not be fulfilled {happen} [RHQ].”
55 Шу пәйттә Әйса топлашқан адәмләргә қарап: — Бир қарақчини тутидиғандәк қилич-тоқмақларни көтирип мени тутқили кәпсиләрғу? Мән һәр күни ибадәтхана һойлилирида силәр билән биллә олтирип тәлим берәттим, лекин силәр у чағда мени тутмидиңлар.
At that time Jesus said to the crowd [that was seizing him], “(It is ridiculous that you have come [here] to seize me with swords and clubs, as [if I were] a bandit!/Have you come here to seize me with swords and clubs, as if I were a bandit?) [RHQ] Day after day I sat in the Temple [courtyard], teaching [the people]. Why did you not arrest me [then]?
56 Лекин бу пүтүн ишларниң йүз бериши пәйғәмбәрләрниң муқәддәс язмилирида алдин-ала ейтқанлириниң әмәлгә ашурулуши үчүн болди, — деди. Бу чағда, мухлисларниң һәммиси уни ташлап қечип кетишти.
But all this is happening to fulfill what the prophets [have written in] the Scriptures [about me].” Then all of us disciples deserted Jesus and ran away.
57 Әнди Әйсани тутқун қилғанлар уни баш каһин Қаяфаниң алдиға елип беришти. Тәврат устазлири билән ақсақалларму у йәрдә җәм болушқан еди.
The men who had seized Jesus took him [to the house where] Caiaphas, the high priest, [lived]. The men who taught the [Jewish] laws and the [Jewish] elders had already gathered [there].
58 Петрус униңға таки баш каһинниң сарийиниң [һойлисиғичә] жирақтин әгишип келип, ишниң ақиветини көрүш үчүн ичкиригә кирип, қаравулларниң арисида олтарди.
Peter followed [Jesus] at a distance. He came to the high priest’s courtyard. He entered [the courtyard] and sat down with the guards to see what would happen.
59 Баш каһинлар, ақсақаллар вә пүтүн алий кеңәшмә әзалири Әйсани өлүм җазасиға мәһкүм қилиш үчүн, ялған гува-испат издәйтти.
The chief priests and the rest of the [Jewish] Council were trying to find people who would tell lies about Jesus so that they could [convince the Roman authorities to] execute him.
60 Нурғун ялған гувачилар оттуриға чиққан болсиму, улар булардин һеч қандақ испатқа еришәлмиди. Ахирда, икки ялған гувачи оттуриға чиқип:
But even though many people spoke lies about him, they did not find anyone [who said anything that was useful]. Finally two men came forward
61 — Бу адәм: «Мән Худаниң ибадәтханисини бузуп ташлап, үч күн ичидә қайта қуруп чиқалаймән» дегән, деди.
and said, “This man said, ‘I am able to destroy God’s Temple and to rebuild it within three days.’”
62 Баш каһин орнидин туруп, униңға: — Қени, җавап бәрмәмсән? Булар сениң үстүңдин зади қандақ гувалиқларни бериватиду? — деди.
Then the high priest stood up and said to Jesus, “Are you not going to reply? What [do you say about] these things that they are saying [to accuse] you?”
63 Лекин Әйса сүкүт қилип туривәрди. Баш каһин униңға: — [Мәңгү] һаят болғучи Худа билән сениң қәсәм қилишиңни буйруймәнки, бизгә ейт, Худаниң Оғли Мәсиһ сәнму?» — деди.
But Jesus remained silent. Then the high priest said to him, “I command you to tell us [the truth], knowing that the all-powerful God [is listening to you]: Are you the Messiah, (the Son of God/the man who is also God)?”
64 Әйса мундақ җавап қайтурди: — Шундақ, сениң дегиниңдәк. Лекин шуниму силәргә ейтайки, буниңдин кейин силәр Инсаноғлиниң Қадир Болғучиниң оң йенида олтиридиғинини вә көктики булутлар үстидә келидиғинини көрисиләр.
Jesus replied, “Yes, [it is as] you say. But I will also say this to all of you: Some day you will see [me], the one who came from heaven, sitting beside [MTY] Almighty [God], and ruling. You will also see me coming on the clouds [from] heaven!”
65 Шуниң билән баш каһин тонлирини житип ташлап: — У күпүрлүк қилди! Әнди башқа һәр қандақ гувачиниң немә һаҗити? Мана, өзүңлар бу күпүрлүкни аңлидиңлар!
Then the high priest tore his outer garment. [That was the custom to show that he was shocked to hear Jesus say that he was equal to God]. Then he said, “This man has insulted God! He claims to be equal with God! (We certainly do not need anyone else to testify [against this man]!/Why should we seek any more people who will testify [against this man]?) [RHQ] You heard what he said!
66 Буниңға немә дәйсиләр? — деди. — У өлүм җазасиға лайиқтур! — дәп җавап қайтурушти улар.
What have you decided?” [The Jewish leaders] replied, “[According to our laws], he [is guilty and] deserves to be executed!”
67 Буниң билән улар униң йүзигә түкүрүп, униңға мушт атқили турди. Бәзилири уни качатлап:
Then [some of them] spat in his face. [Others] struck him with their fists. Others, [after they blindfolded him], slapped him
68 — Әй Мәсиһ, пәйғәмбәрчилик қилмамсән, ейтип баққина, сени ким урди? — дейишти.
and said, “[Since you claim that] [IRO] [you are] the Messiah, tell us who hit you!”
69 Әнди Петрус сарайниң ташқириқи һойлисида олтиратти. Бир дедәк униң йениға келип: — Сән Галилийәлик Әйса билән биргә едиңғу, — деди.
Peter was sitting outside in the courtyard. A servant girl came up to him [and looked at him]. She said, “You also were with Jesus, [that man] from Galilee [district]!”
70 Лекин у һәммәйләнниң алдида инкар қилип: — Сениң немә дәватқанлиғиңни чүшәнмидим! — деди.
But while everyone there was listening, he denied it. He said, “I do not know what you are talking about!”
71 Андин у даланға чиққанда, уни көргән йәнә бир дедәк у йәрдә турғанларға: — Бу адәмму Насарәтлик Әйса билән биргә еди, — деди.
Then he went out to the gateway of the courtyard. Another servant girl saw him and said to the people who were standing nearby, “This man was with Jesus, [the man] from Nazareth.”
72 У йәнә инкар қилип: — Мән у адәмни тонумаймән! — дәп қәсәм ичти.
But [Peter] again denied it. He said, “May God punish me [if I am lying]! I [tell you], I do not even know that man!”
73 Бир аздин кейин, у йәрдә турғанлар Петрусниң йениға келип униңға: — Шүбһисизки, сән уларниң бири екәнсән, чүнки тәләппузуң сени паш қилиду, — дейишти.
After a little while, one of the people who were standing there approached Peter and said to him, “It is certain that you are one of those [who were with that man]. We can tell from your accent that you [are from Galilee.”]
74 [Петрус] қаттиқ қарғашлар билән қәсәм қилип: — У адәмни зади тонумаймән! — дейишигила ғораз чиллиди.
Then Peter began to proclaim loudly that God should curse him [if he was lying]. He asked God in heaven to witness [that he was telling the truth] and said, “I do not know that man!” Immediately a rooster crowed.
75 Петрус Әйсаниң: «Ғораз чиллаштин бурун, сән мәндин үч қетим танисән!» дегән сөзини есигә алди. У ташқириға чиқип, қаттиқ жиға-зерә көтәрди.
Then Peter remembered the words that Jesus had spoken [to him], “Before the rooster crows, you will say three times that you do not know me.” And Peter went [out of the courtyard], crying because he was very sad [about what he had done].
