Матта 22
1 Әйса уларға йәнә тәмсилләр билән мундақ деди:
Então Jesus contou outras parábolas aos líderes dos judeus para ilustrar o que acontece Formatted [com as pessoas que não O aceitam como o rei que Deus prometeu mandar]. Segue/Esta é uma delas:
2 Әрш падишалиғи худди өз оғли үчүн той зияпитини тәйярлиған бир падишаға охшайду.
“[Deus é como] um rei [que disse aos seus servos para] fazerem uma festa de casamento para o filho dele.
3 У чакарлирини той зияпитигә тәклип қилинғанларни чақиришқа әвәтипту, лекин улар келишкә унимапту.
Então este rei mandou seus servos dizerem às pessoas que tinham sido convidadas {que ele tinha convidado} que deviam vir à festa de casamento. [Esses servos fizeram isso]. Porém as pessoas não quiseram vir [a essa festa].
4 У йәнә башқа чакарлирини әвәтип, уларға тапилап: «Чақирилғанларға: — Мана, мән зияпитимни тәйяр қилдим; мениң топақлирим, бордақ маллирим союлди, һәммә нәрсә тәйяр. Зияпәткә мәрһәмәт қилғай, дәйду, дәп ейтиңлар, — дәпту.
Então ele enviou outros servos [dizerem novamente às pessoas que ele tinha convidou que deviam vir à festa]. Ele disse [a esses servos]: ‘Digam às pessoas que foram convidadas {que eu convidei} [para virem à festa: ] ‘É assim que o rei diz para vocês: ‘Estou dizendo a vocês que eu preparei o banquete, os bois e os bezerros gordos foram mortos/abatidos {eu matei/abati e cozinhei (assei) os bois e os bezerros gordos}. Tudo está pronto [para a festa começar]. Venham à festa de casamento [agora]!’’
5 Бирақ улар тәкливини етиварға алмай, бириси етизлиғиға кәтсә, йәнә бири содисиға кетипту.
[Quando os servos disseram isso a eles], esses convidados não se importaram [com o que os servos disseram. Em vez de se importarem com aquilo que ouviram], alguns deles foram aos seus próprios campos. Outros foram aos seus lugares de negócios/suas empresas.
6 Қалғанлири болса [падишаниң] чакарлирини тутувелип, хорлап өлтүрүветипту.
Os outros agarraram os servos, trataram-nos mal e mataram-nos.
7 Падиша буни аңлап қаттиқ ғәзәплинип, әскәрлирини чиқирип, у қатилларни йоқитип, уларниң шәһиригә от қоюветипту.
[Quando o rei ouviu o que tinha acontecido], ele ficou furioso. Como resultado ele mandou que seus soldados fossem e matassem esses assassinos e queimassem as cidades deles.
8 Андин у чакарлириға: «Той зияпити тәйяр болди, лекин чақирилғанлар [меһманлиққа] мунасип кәлмиди.
[Depois que os soldados dele fizeram isso], ele disse aos seus outros servos: ‘Eu preparei a festa de casamento, mas as pessoas que foram convidadas {que eu convidei} não merecem [vir a ela, porque] ––[rejeitaram meu convite/não pensaram que eu as honrei ao convidá-las.]
9 Әнди силәр һәдә йолларға берип, удул кәлгән адәмләрниң һәммисини той зияпитигә тәклип қилиңлар» дәпту.
Por isso, vão às praças das ruas principais e digam a qualquer um que encontrarem que eles devem vir à festa de casamento.
10 Буниң билән чакарлар йолларға чиқип, яхши болсун, яман болсун, удул кәлгәнлиги адәмләрниң һәммисини жиғип әкәпту. Той соруни меһманлар билән лиқ толупту.
Então esses servos foram ali e reuniram todos os que viram [que queriam ir a essa] festa. Reuniram tanto aqueles que os outros consideravam maus como aqueles que os outros consideravam bons no salão onde a festa de casamento se realiza. O salão ficou cheio {Essas pessoas encheram o salão}.
11 Падиша меһманлар билән көрүшкили киргәндә, у йәрдә зияпәт кийими киймигән бир кишини көрүпту.
Mas quando o rei entrou [no salão] para ver os convidados que estavam ali, viu um que Formatted não usou a roupa [que os servos dele deram aos convidados para usarem] na festa de casamento.
12 Падиша униңдин: «Бурадәр, зияпәт кийими киймәй, бу йәргә қандақ кирдиң?» дәп сорапту, бирақ у киши җавап берәлмәй қапту.
O rei disse-lhe: ‘Amigo, ––você jamais devia ter entrado/como foi que você entrou? -ou–– [RHQ] neste salão, já que não está usando a roupa [que damos aos convidados para usarem] em uma festa de casamento!/?’ Esse homem não disse nada, [pois não sabia o que dizer].
13 Падиша чакарлириға: «Уни пут-қоллиридин бағлап, тешидики қараңғулуққа ачиқип ташлаңлар! У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду» дәпту.
Então o rei disse aos seus empregados: ‘Amarrem os pés e as mãos desse convidado e joguem-no fora, onde há escuridão total. As pessoas que estão lá choram, [porque sofrem] e rangem os dentes [porque estão com muita dor]”.
14 Чүнки чақирилғанлар көп, лекин талланғанлар аздур.
[Então Jesus disse]: “[O ponto desta história é que Deus] convidou muitos [para virem a Ele], mas são poucos os que Ele escolheu [para estarem ali.]”.
15 Буниң билән Пәрисийләр у йәрдин чиқип, қандақ қилип уни өз сөзи билән қапқанқа чүшүрүш һәққидә мәслиһәтләшти.
Depois de Jesus dizer isso, os fariseus se reuniram para planejar como iam fazê-lo dizer algo que faria com que eles pudessem colocá-lo na prisão.
16 Улар мухлислирини Һеродниң тәрәпдарлири билән биллә униң йениға әвәтип: — Устаз, силини сәмимий адәм, кишиләргә Худаниң йолини садиқлиқ билән үгитип келиватиду вә адәмләргә қәтъий йүз-хатирә қилмай һеч кимгә ян басмайду, дәп билимиз.
Mandaram a Ele alguns dos seus próprios discípulos [que pensavam que os israelitas deviam pagar somente o imposto que as autoridades dos judeus requeriam que as pessoas pagassem]. Também enviaram alguns membros do partido que apoiava Herodes [que pensava que os israelitas só deviam pagar o imposto que o governo romano requeria das pessoas]. Eles disseram-lhe: “Mestre, sabemos que o senhor é honesto e que ensina verdadeiramente a palavra de Deus. Também sabemos que não se importa com o que qualquer outra pessoa diz a respeito do senhor, mesmo que seja uma pessoa importante que não goste do que diz. [IDM]
17 Қени, қандақ ойлайла? [Рим императори] Қәйсәргә баҗ-селиқ тапшуруш Тәврат қануниға уйғунму-йоқ? — дейишти.
Portanto, diga-nos o que pensa [RHQ] [ser a resposta para esta pergunta]: É certo ou não nós pagarmos impostos ao governo romano?”
18 Лекин Әйса уларниң рәзил нийитини билип: — Әй сахтипәзләр, мени немишкә синимақчисиләр?
Mas Jesus sabia que na verdade eles eram maliciosos, [querendo que Ele dissesse algo que faria ou os judeus ou as autoridades romanas acusá-lo.] Por isso Ele respondeu-lhes: “Vocês –– são hipócritas/estão fingindo fazer uma pergunta legítima––, mas somente querem [RHQ] que eu diga algo pelo qual possam me prender.
19 Қени, баҗға тапшурулидиған бир тәңгә маңа көрситиңлар, — деди. Улар бир динар пулини әкәлди.
Mostrem-me a moeda romana [com a qual as pessoas pagam o imposto]”. Aí eles mostraram a Ele a moeda chamada denário.
20 У улардин: — Буниң үстидики сүрәт вә нам-исим кимниң? — дәп сориди.
Então Ele disse a eles: “De quem é a figura nela? E de quem é o nome gravado nela?”
21 Қәйсәрниң, — дәп җавап бәрди улар. У уларға: — Ундақ болса, Қәйсәрниң һәққини Қәйсәргә, Худаниң һәққини Худаға тапшуруңлар, — деди.
Responderam: “[Tem o retrato e o nome de] César, [o chefe do governo romano]”. Aí Ele disse a eles: “Pois paguem ao governo o que [requer] e deem a Deus o que Deus [requer]”.
22 Улар бу сөзни аңлап, һәйран болуп қелишти-дә, униң йенидин кетип қалди.
Quando esses homens ouviram Jesus dizer isso, ficaram admirados [que a resposta dele não fizesse com que qualquer um pudesse acusá-lo]. Então deixaram Jesus e foram para outro lugar.
23 Шу күни, «Өлгәнләр тирилмәйду» дәйдиған Садуқийлар униң алдиға келип қистап соал қойди:
Havia [uma seita dos judeus chamada] dos saduceus. Eles creem que os mortos não vivem novamente depois de morrerem. Naquele mesmo dia, alguns deles foram a Ele e fizeram- lhe uma pergunta.
24 — Устаз, Муса [пәйғәмбәр Тәвратта]: «Бир киши пәрзәнтсиз өлүп кәтсә, униң ака яки иниси тул йәңгисини әмригә елип, қериндиши үчүн нәсил қалдуруши лазим» дәп тапилиған.
[Para desacreditar a ideia de que os mortos fossem viver de novo], disseram a Ele: “Mestre, Moisés escreveu [nas Escrituras: ] ‘Se um homem [que é casado e] que não tem filhos morrer, o irmão dele deve casar-se com a viúva do morto para que os dois possam produzir uma criança. Então aquela criança [será considerada] descendente do homem que morreu [e este continuará a ter descendentes]’.
25 Бурун аримизда йәттә ака-ука бар еди. Чоңи өйләнгәндин кейин өлүп кәтти. Пәрзәнт көрмигәнликтин, аялини иккинчи қериндишиниң әмригә қалдурди.
[Pois], havia sete irmãos em uma família que vivia perto de nós. O irmão mais velho casou-se com alguém. Ele e sua mulher não tiveram filhos e ele morreu. Então o irmão [mais velho] do homem morto casou-se com aquela mulher. [Mas ele também morreu sem ter filho].
26 Бирақ иккинчисидики әһвалму униңкигә охшаш болди, андин бу иш үчинчисидә таки йәттинчи қериндашқичә охшаш давамлашти.
A mesma coisa aconteceu com o segundo (etc.), até que os sete irmãos, um em seguida do outro, casaram-se com a mesma mulher.
27 Ахирда, у аялму өлүп кәтти.
Por último, a viúva também morreu.
28 Әнди тирилиш күнидә бу аял йәттә ака-укиниң қайсисиниң аяли болиду? Чүнки уни һәммиси әмригә алған-дә!
Portanto, já que todos esses homens tinham sido casados com ela [e somente um deles serão esposo dela no lugar onde os mortos vão], quando as pessoas tornarem a viver, de quem o senhor acha que ela será esposa?”
29 Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр нә муқәддәс язмиларни нә Худаниң қудритини билмигәнлигиңлар үчүн азғансиләр.
Jesus respondeu-lhes: “Vocês certamente estão errados, [porque] não sabem o que eles escreveram nas Escrituras. Vocês também não conhecem o poder de Deus [para fazer com que as pessoas vivam de novo].
30 Чүнки өлүмдин тирилгәндә инсанлар өйләнмәйду, әргә тәгмәйду, бәлки Худаниң әрштики пәриштилиригә охшаш болиду.
A verdade é que [ela não será esposa de nenhum deles], pois quando Deus fizer todos os mortos viverem de novo, ninguém será casado com ninguém. Pelo contrário, as pessoas serão como os anjos no céu. [Eles não se casam].
31 Әнди өлүмдин тирилиш мәсилиси һәққидә Худаниң силәргә ейтқан:
Mas quanto às pessoas viverem de novo depois de morrerem, Deus disse algo para vocês. Com certeza vocês/Será que vocês não [RHQ] leram o Ele que disse. [Muito tempo depois que Abraão, Isaque e Jacó morreram, Deus disse a Moisés]:
32 «Мән Ибраһим, Исһақ вә Яқупларниң Худасидурмән!» дегән шу сөзини оқумидиңларму? Худа өлүкләрниң әмәс, бәлки тирикләрниң Худасидур!».
‘Sou o Deus que Abraão [adora] e que Isaque [adora] e que Jacó adora’. [Abraão, Isaque e Jacó morreram muito tempo antes disso, porém Deus diz que eles ainda o louvam, e por isso sabemos que seus espíritos ainda vivem]! Deus certamente não é alguém que os mortos adoram! Ele é o Deus que os vivos adoram, [porque Ele mantém vivos os espíritos deles depois deles terem morrido/da morte deles]!”
33 Бу сөзни аңлиған хәлиқ униң тәлимидин һәйрануһәс қелишти.
Quando as multidões de pessoas ouviram Jesus ensinar isso, ficaram maravilhadas.
34 Пәрисийләр униң Садуқийларниң ағзини тувақлиғанлиғини аңлап, бир йәргә җәм болушти.
Quando os fariseus ouviram que Jesus respondeu aos saduceus de tal maneira que os saduceus não podiam [pensar em qualquer coisa que pudessem dizer] para responder a Ele, os fariseus se reuniram para [planejar o que diriam a Ele]. Então foram a Jesus.
35 Уларниң арисидики бир Тәврат-қанун устази уни синаш мәхситидә униңдин:
Um deles que estudou bem as leis [que Deus deu a Moisés] quis saber se Jesus [poderia responder] bem à pergunta dele ou se diria algo errado. Então perguntou-lhe:
36 — Устаз, Тәврат қанунидики әң муһим әмир қайси? — дәп қистап сориди.
“Mestre, qual dos mandamentos na lei [que Deus deu a Moisés] é o mais importante?”
37 У униңға мундақ деди: — «Пәрвәрдигар Худайиңни пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн зеһниң билән сөйгин»
Jesus [citou as Escrituras quando respondeu]: “Devem amar o Senhor seu Deus em toda a sua maneira de viver. Demonstrem este amor em tudo que quiserem e sentirem e em tudo que pensarem. [IDM]
38 — әң улуқ, биринчи орунда туридиған әмир мана шу.
É este o mandamento mais importante na lei [que Deus deu a Moisés].
39 Униңға охшайдиған иккинчи әмир болса «Хошнаңни өзүңни сөйгәндәк сөй».
O segundo mandamento em importância que com certeza todos devem obedecer é: ‘Ame as pessoas com quem têm contato tanto quanto você ama a si mesmo’.
40 Пүтүн Тәврат қануни вә пәйғәмбәрләрниң сөзлири бу икки әмиргә есилған һалда маңиду.
Este ensinamento resume todas as leis [que Moisés escreveu nas Escrituras] e tudo quanto os profetas [escreveram nelas]”.
41 Пәрисийләр җәм болуп турған вақитта, Әйса улардин:
Enquanto os fariseus ainda estavam juntos [perto de Jesus], Ele perguntou a eles:
42 — Мәсиһ тоғрисида қандақ ойлаватисиләр? У кимниң оғли? — дәп сориди. Давутниң оғли, — дейишти улар.
“O que vocês pensam sobre quem é o Messias? Ele é descendente de quem?” Responderam-lhe: “[Ele é descendente] do [Rei] Davi”.
43 У уларға мундақ деди: Ундақта, немә үчүн [Зәбурда] Давут уни Роһта «Рәббим» дәп атап, —
Jesus disse-lhes: “[Se o Messias for descendente do Rei Davi], então Davi não devia ter chamado/como é possível que Davi tenha chamado–– [RHQ] chamou o Messias ‘Senhor’ quando Davi estava dizendo o que o Espírito Santo o levou a dizer./?
44 «Пәрвәрдигар мениң Рәббимгә ейттики: — «Мән сениң дүшмәнлириңни айиғиң астида дәссәткичә, Оң йенимда олтарғин!» — дәйду?
Davi escreveu [isto na Escritura sobre o Messias]: ‘Deus disse a meu Senhor: ‘Sente-se a meu lado direito [onde eu vou honrá-lo grandemente, ] enquanto derroto completamente seus inimigos [MTY].’
45 Давут [Мәсиһни] шундақ «Рәббим» дәп атиған турса, әнди у қандақму Давутниң оғли болиду?
Portanto, já que Davi chamou o Messias de ‘Senhor’, ––Ele não pode/como é que Ele pode–– [RHQ] ser [somente] o descendente do [Rei] Davi!/? [Ele tem que ser muito maior do que Davi]!”
46 Вә һеч ким униңға җававән бир еғизму сөз қайтуралмиди; шу күндин етиварән, һеч ким униңдин соал сорашқиму петиналмиди.
Ninguém [que ouviu o que Jesus disse] podia pensar em qualquer palavra para dizer a Ele. Depois disso, ninguém mais se atreveu a fazer qualquer outra pergunta a Ele para tentar prendê-lo.
