Матта 22
1 Әйса уларға йәнә тәмсилләр билән мундақ деди:
Jesus answered and spoke again in parables to them, saying,
2 Әрш падишалиғи худди өз оғли үчүн той зияпитини тәйярлиған бир падишаға охшайду.
"The kingdom of heaven is like a certain king, who made a marriage feast for his son,
3 У чакарлирини той зияпитигә тәклип қилинғанларни чақиришқа әвәтипту, лекин улар келишкә унимапту.
and sent out his servants to call those who were invited to the marriage feast, but they would not come.
4 У йәнә башқа чакарлирини әвәтип, уларға тапилап: «Чақирилғанларға: — Мана, мән зияпитимни тәйяр қилдим; мениң топақлирим, бордақ маллирим союлди, һәммә нәрсә тәйяр. Зияпәткә мәрһәмәт қилғай, дәйду, дәп ейтиңлар, — дәпту.
Again he sent out other servants, saying, 'Tell those who are invited, "Look, I have made ready my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the marriage feast."'
5 Бирақ улар тәкливини етиварға алмай, бириси етизлиғиға кәтсә, йәнә бири содисиға кетипту.
But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise,
6 Қалғанлири болса [падишаниң] чакарлирини тутувелип, хорлап өлтүрүветипту.
and the rest grabbed his servants, and treated them shamefully, and killed them.
7 Падиша буни аңлап қаттиқ ғәзәплинип, әскәрлирини чиқирип, у қатилларни йоқитип, уларниң шәһиригә от қоюветипту.
The king was enraged, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
8 Андин у чакарлириға: «Той зияпити тәйяр болди, лекин чақирилғанлар [меһманлиққа] мунасип кәлмиди.
"Then he said to his servants, 'The wedding is ready, but those who were invited weren't worthy.
9 Әнди силәр һәдә йолларға берип, удул кәлгән адәмләрниң һәммисини той зияпитигә тәклип қилиңлар» дәпту.
Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the marriage feast.'
10 Буниң билән чакарлар йолларға чиқип, яхши болсун, яман болсун, удул кәлгәнлиги адәмләрниң һәммисини жиғип әкәпту. Той соруни меһманлар билән лиқ толупту.
And those servants went out into the highways, and gathered together all they found, both bad and good, and the wedding was filled with those reclining.
11 Падиша меһманлар билән көрүшкили киргәндә, у йәрдә зияпәт кийими киймигән бир кишини көрүпту.
But when the king came in to see the guests, he saw there a man who did not have on wedding clothing,
12 Падиша униңдин: «Бурадәр, зияпәт кийими киймәй, бу йәргә қандақ кирдиң?» дәп сорапту, бирақ у киши җавап берәлмәй қапту.
and he said to him, 'Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?' He was speechless.
13 Падиша чакарлириға: «Уни пут-қоллиридин бағлап, тешидики қараңғулуққа ачиқип ташлаңлар! У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду» дәпту.
Then the king said to the servants, 'Bind him hand and foot, and throw him into the outer darkness; there is where the weeping and grinding of teeth will be.'
14 Чүнки чақирилғанлар көп, лекин талланғанлар аздур.
For many are called, but few chosen."
15 Буниң билән Пәрисийләр у йәрдин чиқип, қандақ қилип уни өз сөзи билән қапқанқа чүшүрүш һәққидә мәслиһәтләшти.
Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
16 Улар мухлислирини Һеродниң тәрәпдарлири билән биллә униң йениға әвәтип: — Устаз, силини сәмимий адәм, кишиләргә Худаниң йолини садиқлиқ билән үгитип келиватиду вә адәмләргә қәтъий йүз-хатирә қилмай һеч кимгә ян басмайду, дәп билимиз.
They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, "Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach, for you are not partial to anyone.
17 Қени, қандақ ойлайла? [Рим императори] Қәйсәргә баҗ-селиқ тапшуруш Тәврат қануниға уйғунму-йоқ? — дейишти.
Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?"
18 Лекин Әйса уларниң рәзил нийитини билип: — Әй сахтипәзләр, мени немишкә синимақчисиләр?
But Jesus perceived their wickedness, and said, "Why do you test me, you hypocrites?
19 Қени, баҗға тапшурулидиған бир тәңгә маңа көрситиңлар, — деди. Улар бир динар пулини әкәлди.
Show me the tax money." They brought to him a denarius.
20 У улардин: — Буниң үстидики сүрәт вә нам-исим кимниң? — дәп сориди.
He asked them, "Whose is this image and inscription?"
21 Қәйсәрниң, — дәп җавап бәрди улар. У уларға: — Ундақ болса, Қәйсәрниң һәққини Қәйсәргә, Худаниң һәққини Худаға тапшуруңлар, — деди.
They said to him, "Caesar's." Then he said to them, "Give therefore to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's."
22 Улар бу сөзни аңлап, һәйран болуп қелишти-дә, униң йенидин кетип қалди.
When they heard it, they were astonished, and left him, and went away.
23 Шу күни, «Өлгәнләр тирилмәйду» дәйдиған Садуқийлар униң алдиға келип қистап соал қойди:
On that day Sadducees came to him, the ones saying that there is no resurrection. And they asked him,
24 — Устаз, Муса [пәйғәмбәр Тәвратта]: «Бир киши пәрзәнтсиз өлүп кәтсә, униң ака яки иниси тул йәңгисини әмригә елип, қериндиши үчүн нәсил қалдуруши лазим» дәп тапилиған.
saying, "Teacher, Moses said, 'If a man dies, having no children, his brother is to marry his wife, and raise up offspring for his brother.'
25 Бурун аримизда йәттә ака-ука бар еди. Чоңи өйләнгәндин кейин өлүп кәтти. Пәрзәнт көрмигәнликтин, аялини иккинчи қериндишиниң әмригә қалдурди.
Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring, left his wife to his brother.
26 Бирақ иккинчисидики әһвалму униңкигә охшаш болди, андин бу иш үчинчисидә таки йәттинчи қериндашқичә охшаш давамлашти.
In like manner the second also, and the third, to the seventh.
27 Ахирда, у аялму өлүп кәтти.
After them all, the woman died.
28 Әнди тирилиш күнидә бу аял йәттә ака-укиниң қайсисиниң аяли болиду? Чүнки уни һәммиси әмригә алған-дә!
In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her."
29 Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр нә муқәддәс язмиларни нә Худаниң қудритини билмигәнлигиңлар үчүн азғансиләр.
But Jesus answered them, "You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Чүнки өлүмдин тирилгәндә инсанлар өйләнмәйду, әргә тәгмәйду, бәлки Худаниң әрштики пәриштилиригә охшаш болиду.
For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are like the angels in heaven.
31 Әнди өлүмдин тирилиш мәсилиси һәққидә Худаниң силәргә ейтқан:
But concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken to you by God, saying,
32 «Мән Ибраһим, Исһақ вә Яқупларниң Худасидурмән!» дегән шу сөзини оқумидиңларму? Худа өлүкләрниң әмәс, бәлки тирикләрниң Худасидур!».
'I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?' God is not the God of the dead, but of the living."
33 Бу сөзни аңлиған хәлиқ униң тәлимидин һәйрануһәс қелишти.
When the crowds heard it, they were astonished at his teaching.
34 Пәрисийләр униң Садуқийларниң ағзини тувақлиғанлиғини аңлап, бир йәргә җәм болушти.
But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
35 Уларниң арисидики бир Тәврат-қанун устази уни синаш мәхситидә униңдин:
One of them, a Law scholar, asked him a question, testing him.
36 — Устаз, Тәврат қанунидики әң муһим әмир қайси? — дәп қистап сориди.
"Teacher, which is the greatest commandment in the law?"
37 У униңға мундақ деди: — «Пәрвәрдигар Худайиңни пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн зеһниң билән сөйгин»
He said to him, "'You are to love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.'
38 — әң улуқ, биринчи орунда туридиған әмир мана шу.
This is the great and first commandment.
39 Униңға охшайдиған иккинчи әмир болса «Хошнаңни өзүңни сөйгәндәк сөй».
A second likewise is this, 'You are to love your neighbor as yourself.'
40 Пүтүн Тәврат қануни вә пәйғәмбәрләрниң сөзлири бу икки әмиргә есилған һалда маңиду.
The whole Law and the Prophets depend on these two commandments."
41 Пәрисийләр җәм болуп турған вақитта, Әйса улардин:
Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
42 — Мәсиһ тоғрисида қандақ ойлаватисиләр? У кимниң оғли? — дәп сориди. Давутниң оғли, — дейишти улар.
saying, "What do you think of the Christ? Whose son is he?" They said to him, "Of David."
43 У уларға мундақ деди: Ундақта, немә үчүн [Зәбурда] Давут уни Роһта «Рәббим» дәп атап, —
He said to them, "How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
44 «Пәрвәрдигар мениң Рәббимгә ейттики: — «Мән сениң дүшмәнлириңни айиғиң астида дәссәткичә, Оң йенимда олтарғин!» — дәйду?
'The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies the footstool of your feet'?
45 Давут [Мәсиһни] шундақ «Рәббим» дәп атиған турса, әнди у қандақму Давутниң оғли болиду?
"If then David calls him Lord, how is he his son?"
46 Вә һеч ким униңға җававән бир еғизму сөз қайтуралмиди; шу күндин етиварән, һеч ким униңдин соал сорашқиму петиналмиди.
No one was able to answer him a word, neither did anyone dare ask him any more questions from that day forth.
