Матта 22
1 Әйса уларға йәнә тәмсилләр билән мундақ деди:
And Jesus responding, again spoke to them in parables, saying,
2 Әрш падишалиғи худди өз оғли үчүн той зияпитини тәйярлиған бир падишаға охшайду.
The kingdom of the heavens is like a king-man, who made a marriage for his son.
3 У чакарлирини той зияпитигә тәклип қилинғанларни чақиришқа әвәтипту, лекин улар келишкә унимапту.
And he sent his servants to invite those who had been called to the marriage: and they were not willing to come.
4 У йәнә башқа чакарлирини әвәтип, уларға тапилап: «Чақирилғанларға: — Мана, мән зияпитимни тәйяр қилдим; мениң топақлирим, бордақ маллирим союлди, һәммә нәрсә тәйяр. Зияпәткә мәрһәмәт қилғай, дәйду, дәп ейтиңлар, — дәпту.
And again he sent other servants, saying; Speak to those who have been called, Behold, I have prepared my dinner: my oxen and my fatling are slain, and all things are ready: come to the marriage.
5 Бирақ улар тәкливини етиварға алмай, бириси етизлиғиға кәтсә, йәнә бири содисиға кетипту.
And they being careless, went away, one to his farm, and another to his merchandise:
6 Қалғанлири болса [падишаниң] чакарлирини тутувелип, хорлап өлтүрүветипту.
but the rest, taking his servants, insulted, and slew them.
7 Падиша буни аңлап қаттиқ ғәзәплинип, әскәрлирини чиқирип, у қатилларни йоқитип, уларниң шәһиригә от қоюветипту.
And the king was angry; and sending his armies, he destroyed those murderers, and burnt up their cities.
8 Андин у чакарлириға: «Той зияпити тәйяр болди, лекин чақирилғанлар [меһманлиққа] мунасип кәлмиди.
Then he says to his servants, The wedding is ready, but those having been invited were not worthy.
9 Әнди силәр һәдә йолларға берип, удул кәлгән адәмләрниң һәммисини той зияпитигә тәклип қилиңлар» дәпту.
Go ye therefore to crossings of the roads, and so many as you may find, invite to the marriage.
10 Буниң билән чакарлар йолларға чиқип, яхши болсун, яман болсун, удул кәлгәнлиги адәмләрниң һәммисини жиғип әкәпту. Той соруни меһманлар билән лиқ толупту.
And those servants having gone out into the ways, led in all whom they found, both bad and good: and the wedding was filled with guests.
11 Падиша меһманлар билән көрүшкили киргәндә, у йәрдә зияпәт кийими киймигән бир кишини көрүпту.
And the king having come in to look upon the guests, saw there a man not having on a wedding-garment.
12 Падиша униңдин: «Бурадәр, зияпәт кийими киймәй, бу йәргә қандақ кирдиң?» дәп сорапту, бирақ у киши җавап берәлмәй қапту.
And he says to him, Comrade, how did you come in hither, not having the wedding-garment? And he was silent.
13 Падиша чакарлириға: «Уни пут-қоллиридин бағлап, тешидики қараңғулуққа ачиқип ташлаңлар! У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду» дәпту.
Then the king said to the servants, Having bound him feet and hands, cast him into the darkness which is without; and there shall be weeping and gnashing of the teeth.
14 Чүнки чақирилғанлар көп, лекин талланғанлар аздур.
For many are called, but few elected.
15 Буниң билән Пәрисийләр у йәрдин чиқип, қандақ қилип уни өз сөзи билән қапқанқа чүшүрүш һәққидә мәслиһәтләшти.
Then the Pharisees going forth, took counsel how they might ensnare Him in His speech.
16 Улар мухлислирини Һеродниң тәрәпдарлири билән биллә униң йениға әвәтип: — Устаз, силини сәмимий адәм, кишиләргә Худаниң йолини садиқлиқ билән үгитип келиватиду вә адәмләргә қәтъий йүз-хатирә қилмай һеч кимгә ян басмайду, дәп билимиз.
And they send to Him their own disciples along with the Herodians, saying, Teacher, we know that thou art true, and that thou art teaching the way of God in truth, and there is not a care to thee for any one; for thou dost not look into the face of men.
17 Қени, қандақ ойлайла? [Рим императори] Қәйсәргә баҗ-селиқ тапшуруш Тәврат қануниға уйғунму-йоқ? — дейишти.
Then tell us, what seems good to thee? is it lawful to give tribute to Caesar, or not?
18 Лекин Әйса уларниң рәзил нийитини билип: — Әй сахтипәзләр, мени немишкә синимақчисиләр?
And Jesus knowing their wickedness, said, Why tempt ye me, O ye hypocrites?
19 Қени, баҗға тапшурулидиған бир тәңгә маңа көрситиңлар, — деди. Улар бир динар пулини әкәлди.
Show me the tribute money: and they brought Him a denarion.
20 У улардин: — Буниң үстидики сүрәт вә нам-исим кимниң? — дәп сориди.
And He says to them, Whose is this image and superscription?
21 Қәйсәрниң, — дәп җавап бәрди улар. У уларға: — Ундақ болса, Қәйсәрниң һәққини Қәйсәргә, Худаниң һәққини Худаға тапшуруңлар, — деди.
They say to Him, Caesar's. Then He says to them, Therefore render Caesar the things which are Caesar's; and unto God the things which are God's.
22 Улар бу сөзни аңлап, һәйран болуп қелишти-дә, униң йенидин кетип қалди.
And hearing they are astonished, and leaving Him, they went away.
23 Шу күни, «Өлгәнләр тирилмәйду» дәйдиған Садуқийлар униң алдиға келип қистап соал қойди:
On that day the Sadducees came to Him, saying, there is no resurrection: and asked Him,
24 — Устаз, Муса [пәйғәмбәр Тәвратта]: «Бир киши пәрзәнтсиз өлүп кәтсә, униң ака яки иниси тул йәңгисини әмригә елип, қериндиши үчүн нәсил қалдуруши лазим» дәп тапилиған.
saying, Teacher, Moses said, If any man may die, not having children, his brother shall marry his wife, and raise up seed to his brother.
25 Бурун аримизда йәттә ака-ука бар еди. Чоңи өйләнгәндин кейин өлүп кәтти. Пәрзәнт көрмигәнликтин, аялини иккинчи қериндишиниң әмригә қалдурди.
But there were among us seven brothers: the first marrying died, and having no seed left his wife to his brother.
26 Бирақ иккинчисидики әһвалму униңкигә охшаш болди, андин бу иш үчинчисидә таки йәттинчи қериндашқичә охшаш давамлашти.
Likewise also, the second, and third, even unto seven.
27 Ахирда, у аялму өлүп кәтти.
And last of all the woman also died.
28 Әнди тирилиш күнидә бу аял йәттә ака-укиниң қайсисиниң аяли болиду? Чүнки уни һәммиси әмригә алған-дә!
Therefore in the resurrection, of which one of the seven shall she be the wife? for they all had her.
29 Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр нә муқәддәс язмиларни нә Худаниң қудритини билмигәнлигиңлар үчүн азғансиләр.
and Jesus responding said to them, You err, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Чүнки өлүмдин тирилгәндә инсанлар өйләнмәйду, әргә тәгмәйду, бәлки Худаниң әрштики пәриштилиригә охшаш болиду.
For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but they are as angels of God in heaven:
31 Әнди өлүмдин тирилиш мәсилиси һәққидә Худаниң силәргә ейтқан:
concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken to you by God, saying,
32 «Мән Ибраһим, Исһақ вә Яқупларниң Худасидурмән!» дегән шу сөзини оқумидиңларму? Худа өлүкләрниң әмәс, бәлки тирикләрниң Худасидур!».
I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not the God of the dead, but of the living.
33 Бу сөзни аңлиған хәлиқ униң тәлимидин һәйрануһәс қелишти.
And the multitudes hearing, were delighted with His teaching.
34 Пәрисийләр униң Садуқийларниң ағзини тувақлиғанлиғини аңлап, бир йәргә җәм болушти.
And the Pharisees, hearing that He silenced the Sadducees, gathered themselves together.
35 Уларниң арисидики бир Тәврат-қанун устази уни синаш мәхситидә униңдин:
And one of them, a theologian, tempting Him, asked Him also, saying,
36 — Устаз, Тәврат қанунидики әң муһим әмир қайси? — дәп қистап сориди.
Teacher, what is the great commandment in the law?
37 У униңға мундақ деди: — «Пәрвәрдигар Худайиңни пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн зеһниң билән сөйгин»
And He said to him; Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind.
38 — әң улуқ, биринчи орунда туридиған әмир мана шу.
This is the first and great commandment.
39 Униңға охшайдиған иккинчи әмир болса «Хошнаңни өзүңни сөйгәндәк сөй».
And the second is like unto it, Thou shalt love thy neighbor as thyself.
40 Пүтүн Тәврат қануни вә пәйғәмбәрләрниң сөзлири бу икки әмиргә есилған һалда маңиду.
On these two commandments hang all the law, and the prophets.
41 Пәрисийләр җәм болуп турған вақитта, Әйса улардин:
And the Pharisees being assembled, Jesus asked them,
42 — Мәсиһ тоғрисида қандақ ойлаватисиләр? У кимниң оғли? — дәп сориди. Давутниң оғли, — дейишти улар.
saying, What seems to you concerning the Christ? whose son is He? They say to Him, Of David.
43 У уларға мундақ деди: Ундақта, немә үчүн [Зәбурда] Давут уни Роһта «Рәббим» дәп атап, —
He says to them, How then does David in the Spirit call Him Lord, saying,
44 «Пәрвәрдигар мениң Рәббимгә ейттики: — «Мән сениң дүшмәнлириңни айиғиң астида дәссәткичә, Оң йенимда олтарғин!» — дәйду?
The Lord said to my Lord, Sit thou on my right hand, until I may make thine enemies the footstool of thy feet?
45 Давут [Мәсиһни] шундақ «Рәббим» дәп атиған турса, әнди у қандақму Давутниң оғли болиду?
Then if David calls Him Lord, how is He his son?
46 Вә һеч ким униңға җававән бир еғизму сөз қайтуралмиди; шу күндин етиварән, һеч ким униңдин соал сорашқиму петиналмиди.
And no one was able to respond a word to Him, neither did any one from that day dare to ask Him anything more.
