Матта 21
1 Улар Йерусалимға йеқинлишип, Зәйтун теғиниң етигидики Бәйт-Фаги йезисиға кәлгинидә, Әйса икки мухлисиға мунуларни тапилап алдин әвәтти:
And when they approached Jerusalem, and had reached Bethphage on the Mount of Olives, then Jesus sent two disciples, saying to them.
2 — Силәр удулуңлардики йезиға бериңлар. Барсаңларла, бағлақлиқ бир ешәк вә униң йенидики бир тәхәйни көрисиләр. Уларни йешип алдимға йетиләп келиңлар.
"Go on into the village facing you, and at once you will find an ass tied, and her colt with her. Loose them and bring them to me.
3 Әгәр бириси силәргә бир немә десә, «Рәбниң буларға һаҗити чүшти» дәңлар, у дәрһал уларни қоюп бериду.
"And if any one says anything to you, tell him, ‘The Master needs them,’ and he will send them without delay."
4 Бу пүтүн вақиә пәйғәмбәр арқилиқ ейтилған муну сөзләрни әмәлгә ашуруш үчүн болди: —
This happened in fulfilment of the word spoken though the prophet.
5 «Зион қизиға ейтиңлар: — Мана, Падишасиң келиватиду, Кәмтәр-мөмин болуп, минип бир ешәккә, Боюнтуруқлуқ ешәкниң тәхийигә, Келиватиду йениңға сениң».
Say to the daughter of Zion, "Behold thy King cometh to thee, Gentle and sitting upon an ass, And upon a colt, the fool of a beast of burden."
6 Әнди һелиқи икки мухлис берип Әйсаниң тапилиғинидәк қилди.
So the disciples went and did as Jesus told them;
7 Ешәк билән тәхәйни йетиләп келип, үстигә йепинча-чапанлирини салди вә у үстигә минди.
they led back the ass and her colt, and placed their cloaks on them.
8 Әнди топ-топ кишиләр йепинча-чапанлирини йолға паяндаз қилип салди; йәнә бир қисми дәрәқ шахлирини кесип йолға яятти.
Then Jesus seated himself upon them, and most of the crowd kept spreading their cloaks on the road, and others began cutting branches off the trees, and spreading them in the road.
9 Алдида маңған вә кәйнидин әгәшкән топ-топ халайиқ: — «Давутниң оғлиға һосанна болғай! Пәрвәрдигарниң намида кәлгүчигә мубарәк болсун! Әршиәлада тәшәккүр-һосанналар оқулсун!» — дәп вақиришатти.
And the crowds who preceded and those who followed after him shouted again and again, "Hosanna to the Son of David! Blessed be he who is coming in the name of the Lord! Hosanna in the highest!"
10 У Йерусалимға киргәндә, пүткүл шәһәр ләрзигә кәлди. Кишиләр: — Бу зади кимду? — дейишәтти.
And as he came into Jerusalem, the whole city was stirred. "Who is this?" they said.
11 Халайиқ: — Бу Галилийә өлкисидики Насарәтлик пәйғәмбәр Әйса, дәп җавап беришәтти.
And the crowds answered, "This is the Prophet Jesus, from Nazareth, in Galilee."
12 Әнди Әйса ибадәтхана һойлилириға кирип, у йәрдә елим-сетим қиливатқанларниң һәммисини һайдап чиқарди. Пул тегишкүчиләрниң ширәлирини вә пахтәк-кәптәр сатқучиларниң орундуқлирини өрүп,
Then Jesus entered into the Temple courts, and cast out all who were buying and selling there, and overturned the tables of the money- changers, and the seats of those who sold pigeons.
13 уларға: — [Муқәддәс язмиларда] [Худаниң]: «Мениң өйүм дуа-тилавәтхана дәп атилиду» дегән сөзи пүтүлгән; лекин силәр уни булаңчиларниң угисиға айландурувапсиләр! — деди.
"It is written," he said, "My house shall be called a house of prayer, but you are making it a den of thieves."
14 Ибадәтхана һойлилирида болғанда қариғу вә токурлар униң алдиға кәлди, у уларни сақайтти.
Then the blind and the lame came to him in the Temple courts, and he healed them.
15 Лекин баш каһинлар билән Тәврат устазлири униң яратқан мөҗизилирини көрүп вә балиларниң ибадәтханида: «Давутниң оғлиға һосанна-тәшәккүрләр болғай!» дәп товлиғинини аңлап ғәзәпләнди.
But when the chief priests and the Scribes saw the wonderful works he did, and the boys who were shouting in the Temple Courts and saying, "Hosanna to the Son of David!"
16 Улар униңға: — Бу балиларниң немә дәватқанлиғини аңлаватамсән? — дәп сориди. У уларға: — Аңлаватимән! Силәр [муқәддәс язмилардин] шуни оқуп бақмиғанки, «Өзүңгә кичик балилар вә бовақларниң тиллиридин мәдһийә сөзлирини мукәммәл қилдиң»» деди.
they asked him, "Do you hear what they are saying?" "Surely," said Jesus, "and have you never read, Out of the mouths of babes and sucklings thou hast perfected praise?"
17 Андин у улардин айрилип, шәһәрдин чиқип Бәйт-Ания йезисиға берип, шу йәрдә қонди.
So he left them and went outside the city, to Bethany, and spent the night there.
18 Әнди сәһәрдә, шәһәргә қайтип кетиватқанда, униң қосиғи ачқан еди.
At dawn, when he was on his way back into the city, he was hungry;
19 У йол бойидики бир түп әнҗир дәриғини көрүп, униң йениға барди. Лекин дәрәқтин йопурмақтин башқа һеч нәрсә тапалмай, униңға қарап: — Һазирдин башлап сәндин мәңгү мевә болмисун! — девиди, әнҗир дәриғи шуан қуруп кәтти. (aiōn g165)
and when he saw a solitary fig tree beside the road, he went to it, but found nothing on it but leaves. And he said to it, "Let no man gather fruit from you forever." And at once the fig tree withered away. (aiōn g165)
20 Мухлислар буни көрүп тәәҗүплинип: — Әнҗир дәриғи неманчә тезла қуруп кәтти! — деди.
When his disciples saw this, they were astonished. "How instantaneously," they said, "the fig tree withered!"
21 Әйса уларға җавап бәрди: — Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, әгәр һеч гуман болмай ишәшиңлар бар болса, әнҗир дәриғидә болған ишлар болупла қалмай, бәлки силәр һәтта бу таққа: «Бу йәрдин көтирилип деңизға ташлан!» десәңлар, у шундақ болиду, деди.
In reply Jesus said to them, "In solemn truth I tell you that if you have faith and never doubt, you will not only do what has been done to the fig tree, but even if you say to this mountain, ‘Up, cast yourself into the sea!’ it shall be done;
22 Дуа қилип немини тилисәңлар, ишәшиңлар болсила, шуларға еришисиләр.
"and everything that you ask for in your prayers you shall have, if you believe."
23 У ибадәтхана һойлилириға киргәндин кейин, кишиләргә тәлим бериватқанда, баш каһинлар вә ақсақаллар униң алдиға келип: — Сән қиливатқан бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатисән? Саңа бу һоқуқни ким бәргән? — дәп сорашти.
When he had entered the Temple courts, and was teaching, the high priests and elders of the people came to him and asked him, "By what authority are you doing these things, and who gave you this authority?"
24 Әйса уларға җавап берип: — Мән авал силәргә бир соал қояй. Әгәр силәр җавап бәрсәңлар, мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатқанлиғимни ейтимән.
Jesus answered. "I also will put a question to you, which, if you tell me, I also will tell you by what authority I am doing these things.
25 Йәһя жүргүзгән чөмүлдүрүш нәдин кәлгән? Әрштинму, яки инсанлардинму? — дәп сориди. Улар өз ара мулаһизә қилишип: — Әгәр «Әрштин кәлгән» десәк, у бизгә: «Ундақта, силәр немә үчүн униңға ишәнмидиңлар?» дәйду.
John’s baptism, whence was it, from heaven or from man?" So they began debating about it among themselves.
26 Әгәр: «Инсанлардин кәлгән» десәк, хәлиқтин қорқимиз, чүнки улар һәммиси Йәһяни пәйғәмбәр дәп билиду — дейишти.
"If we say, ‘From heaven,’ he will ask us, ‘Why then did you not believe him?’ But if we say, ‘From men,’ we are afraid of the crowd, for they all regard Johnas a prophet."
27 Буниң билән, улар Әйсаға: Билмәймиз, — дәп җавап беришти. — Ундақта, мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатқанлиғимни ейтмаймән, — деди у уларға.
So they answered Jesus, "We do not know." He said to them, "Nor am I going to tell you in what authority I do these deeds.
28 Әнди бу ишқа қандақ қарайсиләр? Бир адәмниң икки оғли бар екән. У биринчи оғлиниң йениға келип: «Оғлум, бүгүн үзүмзарлиғимға берип ишлигин» дәпту.
"But give me your judgment. There was once a man who had two sons. He went to the first and said to him, "‘Son, go work today in my vineyard!’
29 «Бармаймән» дәпту у, лекин кейин пушайман қилип йәнила берипту.
"‘I will go, sir,’ he answered; yet he did not go.
30 У иккинчи оғлиниң йениға келип униңғиму шундақ дәпту. У: «Хоп әпәндим, барай» дәпту-ю, лекин бармапту.
"Then he went to the second, and said the same thing to him. "‘I will not,’ he answered; but afterward he changed his mind and went.
31 Бу иккиләнниң қайсиси атисиниң ирадисини ада қилған болиду? — Биринчи оғли, — дәп җавап бәрди улар. Әйса уларға мундақ деди: — Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, баҗгирлар билән паһишиләр Худаниң падишалиғиға силәрдин бурун кирмәктә.
"Which of these two did the will of his father?" "The last," they replied. "I tell you truly," said Jesus, "that the tax-gatherers and harlots are going into the kingdom of heaven before you!
32 Чүнки гәрчә Йәһя [пәйғәмбәр] силәргә һәққанийәт йолини аян қилғили кәлгән болсиму, силәр униңға ишәнмидиңлар; лекин баҗгирлар билән паһишиләр униңға ишәнди. Силәр буни көрүп туруп, һәтта кейинки вақитларда йолуңлардин пушайман қилмай униңға ишәнмидиңлар.
"For Johncame to you in the road of righteousness, and you did not give credence to him; but the tax-gatherers and the harlots gave credence to him. But you, although you saw this, did not even then change your minds and give credence to him.
33 Йәнә бир тәмсилни аңлаңлар: Бир йәр егиси бир үзүмзарлиқ бәрпа қилип, әтрапини читлапту. У униңда бир шарап көлчиги қезипту вә бир күзәт мунари ясапту. Андин у үзүмзарлиқни бағвәнләргә иҗаригә берип, өзи яқа жутқа кетипту.
"Listen to another parable. "A man who was a householder planted a vineyard, fenced it about, dug a wine vat in it, built a tower, then rented it to vine-dressers and went abroad.
34 Үзүм пәсли йеқинлашқанда, өзигә тегишлик һосулни еливелиш үчүн қуллирини бағвәнләрниң йениға әвәтипту.
35 Лекин бағвәнләр қуллирини тутуп, бирини думбалапту, бирини өлтүрүветипту, йәнә бирини чалма-кесәк қипту.
"And the vine-dressers seized his slaves, flogged one, killed another, and stoned a third.
36 У йәнә бир қетим алдинқидинму көп қуллирини әвәтипту, бирақ бағвәнләр уларғиму охшаш муамилә қипту.
"Again he sent other slaves, a larger number than at first, and they treated them in the same way.
37 Ахирда, у «Оғлумниғу һөрмәт қилар» дәп, оғлини әвәтипту.
"And last he sent his son to them; ‘Surely they will respect my son,’ he said.
38 Лекин бағвәнләр оғулни көрүп, өз ара: «Бу болса мирасхор; келиңлар, уни өлтүрүветип мирасини егиливалайли» дейишипту.
"But when the vine-dressers saw his son, they said to themselves. "‘This is the heir. Come, let us kill him, and take his inheritance.’
39 Шуниң билән улар уни тутуп үзүмзарлиқниң сиртиға ташлап өлтүрүветипту.
"So they took him and cast him out of the vineyard, and killed him.
40 Әнди үзүмзарлиқниң егиси кәлгәндә, шу бағвәнләрни қандақ қилар?
"When therefore the lord of the vineyard comes, what will he do to those vine-dressers?"
41 Улар униңға: — Бу рәзил адәмләрни вәһшийлик билән йоқитиду. Үзүмзарлиқни болса мевилирини өз вақтида өзигә тапшуридиған башқа бағвәнләргә иҗаригә бериду, — дәп җавап беришти.
"He will utterly destroy those wretches," they answered, "and will entrust his vineyard to other vine-dressers, who will pay back the fruits to him in their season."
42 Әйса улардин сориди: — Муқәддәс язмилардики муну сөзләрни оқуп бақмиғанмусиләр?: — «Тамчилар ташливәткән таш болса, Буҗәк теши болуп тикләнди. Бу иш Пәрвәрдигардиндур, Бу көзимиз алдида карамәт бир иштур».
"Have you never read in the Scriptures," Jesus answered, "how The stone that the builders rejected Has been made the corner-stone; This is the Lord’s doing, It is wonderful in our eyes?
43 Шу сәвәптин силәргә шуни ейтип қояйки, Худаниң падишалиғи силәрдин тартивелинип, униңға мувапиқ мевиләрни беридиған башқа бир әлгә ата қилиниду.
"I tell you that for this reason the kingdom of God will be taken away from you, and will be given to a nation that does produce the fruit of it.
44 Бу «таш»қа жиқилған киши парә-парә болуп кетиду; лекин бу таш һәр кимниң үстигә чүшсә, уни кукум-талқан қиливетиду.
"He who falls on this stone will be broken to pieces; but he upon whom it falls will be scattered as dust."
45 Баш каһинлар вә Пәрисийләр униң ейтқан тәмсиллирини аңлап, уларни өзлиригә қаритип ейтқанлиғини чүшәнди.
As they listened to his parables, the chief priests and the Pharisees recognized that he was speaking about them;
46 Уни тутуш йолини издигән болсиму, лекин халайиқ уни пәйғәмбәр дәп қариғачқа, улардин қорқушти.
but although they longed to apprehend him, they were afraid of the crowds, because they held him to be a prophet.
