Матта 15
1 Бу чағда, Тәврат устазлиридин вә Пәрисийләрдин бәзилири Йерусалимдин келип Әйсаниң алдиға берип:
Then the scribes and Pharisees from Jerusalem came to Jesus and said,
2 — Мухлислириң немишкә ата-бовилиримизниң әнъәнилиригә хилаплиқ қилиду? Чүнки улар қоллирини жуймай тамақ йәйдикәнғу, — деди.
“Why do yoʋr disciples break the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they eat bread.”
3 Лекин у уларға мундақ җавап бәрди: — Силәрчу, силәр немишкә әнъәнимизни сақлаймиз дәп Худаниң әмригә хилаплиқ қилисиләр?
He answered them, “And why do you break the commandment of God for the sake of your tradition?
4 Чүнки Худа: «Ата-анаңни һөрмәт қил» вә «Атиси яки анисини һақарәтлигәнләр өлүмгә мәһкүм қилинсун» дәп әмир қилған.
For God commanded, ‘Honor yoʋr father and yoʋr mother,’ and, ‘Whoever speaks evil of his father or mother must surely die.’
5 Лекин силәр: — Һәр қандақ киши «Атиси яки анисиға: — Мән силәргә ярдәм бәргидәк нәрсиләрни аллиқачан [Худаға] ативәттим — десила,
But you say, ‘If anyone says to his father or mother, “Whatever benefit yoʋ might have received from me is now a gift devoted to God,” then he certainly need not honor his father or his mother.’
6 униң ата-анисиға һөрмәт-вападарлиқ қилиш мәҗбурийити қалмайду, — дәйсиләр. Буниң билән әнъәнәңларни дәп, Худаниң әмрини йоққа чиқиривәттиңлар.
You have nullified the commandment of God for the sake of your tradition.
7 Әй сахтипәзләр! Йәшая пәйғәмбәр бәргән мошу бешарәт топтоғра силәр тоғрилиқ екән: —
Hypocrites! Isaiah prophesied rightly about you when he said,
8 «Мошу хәлиқ ағзида мени һөрмәтлигини билән, Бирақ қәлби мәндин жирақ.
‘This people draws near to me with their mouth and honors me with their lips, but their heart is far from me.
9 Улар маңа беһудә ибадәт қилиду. Уларниң үгәткән тәлимлири пәқәт инсанлардин чиққан пәтиваларла, халас».
They worship me in vain, teaching as doctrines the commandments of men.’”
10 Андин у халайиқни йениға чақирип, уларға: — Қулақ селиңлар һәм шуни чүшиниңларки,
Then Jesus called the crowd over and said to them, “Listen and understand:
11 Инсанни напак қилидиғини ағзидин киридиғини әмәс, бәлки ағзидин чиқидиғинидур, — деди.
It is not what goes into the mouth that defiles a person; it is what comes out of the mouth that defiles a person.”
12 Кейин мухлислири униң алдиға келип: — Сениң бу сөзүңни Пәрисийләр аңлап, униңдин бизар болуп рәнҗигәнлигини билдиңму? — деди.
Then his disciples came and said to him, “Do yoʋ know that the Pharisees were offended when they heard what yoʋ said?”
13 Лекин у мундақ җавап қайтурди: — Әрштики Атам тикмигән һәр қандақ өсүмлүк йилтизидин жулунуп ташлиниду.
Jesus answered, “Every plant that my heavenly Father has not planted will be uprooted.
14 Силәр уларға писәнт қилмаңлар; улар корларға йол башлайдиған корлардур. Әгәр кор корға йол башлиса, һәр иккиси ориға чүшүп кетиду.
Leave them be; they are blind guides of the blind. And if one blind person guides another, both will fall into a pit.”
15 Лекин Петрус униңға: — Бая ейтқан тәмсилни бизгә чүшәндүрүп бәргәйсән, — деди.
Then Peter said to him in response, “Explain this parable to us.”
16 Лекин у: — Силәрму техичә чүшәнчигә еришимидиңлар?! — деди.
Jesus said, “Are you also still without understanding?
17 Еғизға киргән барлиқ нәрсиләрниң аш қазан арқилиқ тәрәт болуп чиқип кетидиғанлиғини техи чүшәнмәмсиләр?
Do you not yet understand that everything that goes into the mouth passes into the stomach and is expelled into the latrine?
18 Лекин еғиздин чиқидиғини қәлбтин чиқиду, инсанни напак қилидиғиниму шудур.
But the things that come out of the mouth come from the heart, and these defile a person.
19 Чүнки яман ойлар, қатиллиқ, зинахорлуқ, бузуқчилиқ, оғрилиқ, ялған гувалиқ вә төһмәт қатарлиқлар қәлбтин чиқиду.
For from the heart come evil thoughts, murder, adultery, fornication, theft, false testimony, and slander.
20 Инсанни напак қилидиғанлар мана шулардур; жуюлмиған қоллар билән тамақ йейиш инсанни напак қилмайду.
These are what defile a person, but to eat with unwashed hands does not defile a person.”
21 Әйса у йәрдин чиқип, Тур вә Зидон шәһәрлириниң әтрапидики жутларға барди.
Then Jesus went away from there and withdrew to the district of Tyre and Sidon.
22 Мана, у чәт йәрләрдин кәлгән қананий бир аял униң алдиға келип: — И Рәб! Давутниң оғли, һалимға рәһим қилғайсиз! Қизимға җин чаплишивалған екән, қийнилип кетиватиду! — дәп униңға нида қилип зарлиди.
And behold, a Canaanite woman from that region came and cried out to him, “Have mercy on me, Lord, Son of David! My daughter is severely demon-possessed.”
23 Лекин у у аялға бир еғизму җавап бәрмиди. Мухлислири униң йениға келип: — Бу аялни йолға салсаң! Чүнки у кәйнимиздин әгишип ялвуруп нида қиливатиду, — деди.
But he did not respond to her at all. So his disciples came to him and urged him, “Send her away, for she is crying out after us.”
24 Әнди у җавап берип: — Мән пәқәт йолдин тенигән қой падилири болған Исраил җәмәтидикиләргә әвәтилгәнмән, — деди.
In response Jesus said, “I was sent only to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Амма һелиқи аял униң алдиға келип сәҗдә қилип: — Рәб, маңа ярдәм қилғайсән! — дәп ялвурди.
But she came and bowed down before him, saying, “Lord, help me.”
26 У униңға: — Балиларниң ненини кичик иштларға ташлап бериш яхши әмәс, — деди.
He replied, “It is not good to take the children's bread and throw it to the dogs.”
27 Лекин һелиқи аял: — Дурус, и Рәб, бирақ һәтта иштларму ғоҗайининиң дәстихинидин чүшкән увақларни йәйдиғу, — деди.
She said, “Yes, Lord, yet even the dogs eat the crumbs that fall from the table of their masters.”
28 Шуниң билән Әйса униңға: — Әй ханим, ишәшиң күчлүк екән! Тилигиниңдәк болсун! — деди. У аялниң қизи шуан сақийип кәтти.
Then Jesus answered her, “O woman, great is yoʋr faith; it will be done for yoʋ as yoʋ wish.” And her daughter was healed from that hour.
29 Әйса у йәрдин чиқип, Галилийә деңизиниң бойидин өтүп, таққа чиқип олтарди.
Departing from there, Jesus went along the Sea of Galilee. Then he went up on the mountain and sat down.
30 Униң алдиға топ-топ халайиқ жиғилди. Улар токур, қариғу, гача, чолақ вә нурғун башқа хил кесәлләрниму елип келип, униң айиғи алдиға қоюшти; у уларни сақайтти.
Large crowds came to him, having with them the lame, blind, mute, crippled, and many others. They put them at the feet of Jesus, and he healed them.
31 Шуниң билән халайиқ гачиларниң сөзләләйдиған болғанлиғини, чолақларниң сақайғинини, токурларниң маңғанлиғини вә қариғуларниң көридиған болғанлиғини көрүп, һәйран болди вә Исраилниң Худасини улуқлиди.
So the crowds were amazed when they saw the mute speaking, the crippled made well, the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
32 Андин Әйса мухлислирини йениға чақирип: — Бу халайиққа ичим ағрийду; чүнки улар үч күндин бери йенимда болди, йегидәк бир нәрсисиму қалмиди. Уларни өйлиригә ач қайтурушни халимаймән, йолда һалидин кетиши мүмкин, — деди.
Then Jesus called his disciples over and said, “I have compassion on the crowd because they have stayed with me now for three days and have nothing to eat. I do not want to send them away without having eaten, lest they faint on the way.”
33 Мухлислар униңға: — Бу чөлдә бунчивала адәмни тойғузғидәк көп нанни нәдин тапимиз? — дейишти.
His disciples said to him, “Where can we get so many loaves in such a desolate place to fill such a large crowd?”
34 Әйса улардин: Қанчә нениңлар бар? — дәп сориди. — Йәттә нан билән бир нәччә тал кичик белиқ бар, — дейишти улар.
Jesus said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
35 Буниң билән у халайиқни йәрдә олтиришқа буйруди.
So he commanded the crowds to sit down on the ground,
36 Андин, йәттә нан билән белиқларни қолиға елип [Худаға] тәшәккүр ейтип, уларни уштуп мухлислириға бәрди, мухлислар халайиққа үләштүрди.
and taking the seven loaves and the fish, he gave thanks, broke them, and gave them to his disciples, and the disciples gave them to the crowd.
37 Һәммәйлән тойғичә йеди; андин [мухлислар] ешип қалған парчиларни жиғип йәттә чоң севәтни тошқузди.
They all ate and were filled, and the disciples picked up what was left over of the broken pieces, seven baskets full.
38 Тамақ йегәнләрниң сани балилар вә аяллардин башқа төрт миң киши еди.
Besides women and children, there were four thousand men who had eaten.
39 У халайиқни йолға салғандин кейин, кемигә чүшүп, Магадан жутиниң чәт йәрлиригә барди.
After sending the crowds away, Jesus got into the boat and went to the region of Magdala.
