Маркус 6
1 У у йәрдин кетип, өз жутиға кәлди. Униң мухлислириму униңға әгишип барди.
He went out from there. He came into his own country, and his disciples followed him.
2 Шабат күни кәлгәндә, у синагогда тәлим беришкә киришти. Тәлимини аңлиғанлардин көп адәм интайин һәйран болушуп: — Бу адәм буларға нәдин еришкәнду? Униңға мошундақ даналиқ қандақ берилгән? Униң қолида мошундақ мөҗизиләр қандақ яритилидиғанду?
When the Sabbath ·To cease· had come, he began to teach in the synagogue, and many hearing him were astonished, saying, “Where did this man get these things?” and, “What is the wisdom that is given to this man, that such mighty works come about by his hands?
3 У һелиқи яғаччи әмәсму, Мәрйәмниң оғли, шундақла Яқуп, Йосә, Йәһуда вә Симонларниң акисиғу? Униң сиңиллириму бу йәрдә аримизда туруватмамду? — дейишти. Шуниң билән улар униңға һәсәт-бизарлиқ билән қариди.
Is not this the carpenter, the son of Mary [Rebellion], and brother of James [Surplanter], Joses, Judah [Praised], and Simeon [Hearing]? Are not his sisters here with us?” They were scandalized ·to entrap, to cause weak knees that waiver, stumbling block that causes falling, distrusting one that should be trusted and obeyed, disapproving of authority, to judge unfavorably causing displeasure, indignant· at him.
4 Шуниң билән Әйса уларға: — Һәр қандақ пәйғәмбәр башқа йәрләрдә һөрмәтсиз қалмайду, пәқәт өз жути, өз уруқ-туққанлири арисида вә өз өйидә һөрмәткә сазавәр болмайду, — деди.
Yeshua [Salvation] said to them, “A prophet is not without honor, except in his own country, and among his own relatives, and in his own house.”
5 Шуниң билән қоллирини бир қанчә бемарниң үстигә тәккүзүп, уларни сақайтқандин башқа, шу йәрдә у һеч қандақ мөҗизә яриталмиди.
He could do no mighty work there, except that he laid his hands on a few sick people, and healed them.
6 Вә у уларниң иман-ишәшсизлигидин һәйран қалди.
He marveled because of their unbelief. He went around the villages teaching.
7 Андин у әтраптики йеза-кәнтләрни айлинип тәлим бәрди. У он иккиләнни йениға чақирди вә [хәлиқ арисиға] икки-иккидин әвәтишкә башлиди. У уларға напак роһларни һайдаш һоқуқини бәрди;
He called to himself the twelve, and began to send them out two by two; and he gave them authority over the unclean spirits.
8 вә уларға: — Сәпәрдә йениңларға һасидин башқа нәрсә еливалмаңлар, нә хурҗун нә нан еливалмаңлар, бәлваққа пулму салмаңлар,
He commanded them that they should take nothing for their journey, except a staff only: no bread, no wallet, no brass coin money in their purse,
9 путуңларға кәшләрни кийиңлар, бирақ икки йәктәк кийивалмаңлар, — дәп тапилиди.
but to wear sandals, and not put on two tunics.
10 У йәнә: — [Бир жутқа барғиниңларда], кимниң өйигә [қобул қилинип] кирсәңлар, у жуттин кәткичә шу өйдила туруңлар.
He said to them, “Wherever you enter into a house, stay there until you depart from there.
11 Қайси йәрдикиләр силәрни қобул қилмиса, шундақла сөзүңларни аңлимиса, у йәрдин кәткиниңларда, уларға агаһ-гува болсун үчүн айиғиңлардики топини қеқиветиңлар! — деди.
Whoever will not receive you nor hear you, as you depart from there, shake off the dust that is under your feet for a testimony against them. Assuredly, I tell you, it will be more tolerable for Sodom [Burning] and Gomorrah [Rebellious people, Tyrants] in the day of judgment than for that city!”
12 Шуниң билән улар йолға чиқип, кишиләрни гуналириға товва қилишқа җар селип үндиди.
They went out and preached that people should teshuvah ·turn repent·.
13 Улар нурғун җинларни һайдиди, нурғун бемарларни зәйтун мейи билән мәсиһ қилип сақайтти.
They cast out many demons, and anointed many with oil who were sick, and healed them.
14 Униң нами мәшһур болғачқа, Һерод падиша униң һәққидә аңлап: «Бу адәм [чоқум] өлүмдин тирилгән Чөмүлдүргүчи Йәһядур. Шуниң үчүн мошу алаһидә қудрәтләр униңда күчини көрситиду» дәйтти.
King Herod [Heroic] heard this, for his name had become known, and he said, “John [Yah is gracious] the Immerser has risen from the dead, and therefore these powers are at work in him.”
15 Башқилар: «У Иляс [пәйғәмбәр]» десә, йәнә бәзиләр: «Бурунқи пәйғәмбәрләрдәк бир пәйғәмбәр болса керәк» дейишәтти.
But others said, “He is Elijah [My God Yah].” Others said, “He is a prophet, or like one of the prophets.”
16 Бирақ буларни аңлиған Һерод: — Мән каллисини алған Йәһяниң өзи шу — у өлүмдин тирилипту! — деди.
But Herod [Heroic], when he heard this, said, “This is John [Yah is gracious], whom I beheaded. He has risen from the dead.”
17 Һеродниң бундақ дейишиниң сәвәви, у [өгәй] акиси Филипниң аяли Һеродийәниң вәҗидин адәм әвәтип Йәһяни тутуп, зинданға ташлиған еди. Чүнки у шу аял билән никаһланған еди; Йәһя Һеродқа [тәнбиһ берип]: «Акаңниң аялини тартивелишиң Тәврат қануниға хилап» дәп қайта-қайта дегән еди.
For Herod [Heroic] himself had sent out and arrested John [Yah is gracious], and bound him in prison for the sake of Herodias, his brother Philip [Loves horses]’s wife, for he had married her.
For John [Yah is gracious] said to Herod [Heroic], “It violates the Torah ·Teaching· for you to marry your brother’s wife.”
19 Шуниң үчүн Һеродийә Йәһяға адавәт сақлайтти; уни өлтүрмәкчи болған болсиму, лекин шундақ қилалмайтти.
Herodias set herself against him, and desired to kill him, but she couldn’t,
20 Чүнки Һерод Йәһяни диянәтлик вә муқәддәс адәм дәп билип, униңдин қорқатти, шуңлашқа уни қоғдайтти; у униң сөзлирини аңлиған чағлирида алақзадә болуп кетәтти, лекин йәнила сөзлирини аңлашқа амрақ еди.
for Herod [Heroic] feared John [Yah is gracious], knowing that he was a upright and holy man, and kept him safe. When he heard him, he did many things, and he heard him gladly.
21 Амма [Һеродийә күткән] пәйт ахир йетип кәлди; Һерод туғулған күнидә өз әмәлдарлири, миң бешилири вә Галилийә өлкисидики катта әрбабларни зияпәт билән күтүвалди;
Then a convenient day came, that Herod [Heroic] on his birthday made a supper for his nobles, the high officers, and the chief men of Galilee [District, Circuit].
22 һелиқи Һеродийәниң қизи сорунға чүшүп уссул ойнап бәрди. Бу Һерод вә һәмдәстихан болғанларға бәкму ярап кәтти. Падиша қизға: — Мәндин немә тәләп қилсаң, шуни беримән, — деди.
When the daughter of Herodias herself came in and danced, she pleased Herod [Heroic] and those sitting with him. The king said to the young lady, “Ask me whatever you want, and I will give it to you.”
23 Андин у қәсәм қилип йәнә: — Мәндин немә тәләп қилсаң, һәтта падишалиғимниң йеримини десәңму шуни беримән, — деди.
He swore to her, “Whatever you shall ask of me, I will give you, up to half of my kingdom.”
24 Қиз сиртқа чиқип, анисидин: — Немә тәләп қилай? — дәп соривиди, аниси: — Чөмүлдүргүчи Йәһяниң каллисини тәләп қил, — деди.
She went out, and said to her mother, “What shall I ask?” She said, “The head of John [Yah is gracious] the Immerser.”
25 Қиз дәрһал падишаниң алдиға алдирап кирип: — Чөмүлдүргүчи Йәһяниң каллисини һазирла бир тәхсигә қоюп әкилишлирини халаймән, — деди.
She came in immediately with haste to the king, and asked, “I want you to give me right now the head of John [Yah is gracious] the Immerser on a platter.”
26 Падиша буниңға наһайити һәсрәт чәккән болсиму, қәсәмлири түпәйлидин вә дәстиханда олтарғанлар вәҗидин, униңға бәргән сөзидин янғуси кәлмиди.
The king was exceedingly sorry, but for the sake of his oaths, and of his dinner guests, he didn’t wish to refuse ·to set aside, neutralize, violate, cast off, nullify, make void· her.
27 Шуңа падиша дәрһал бир җаллат әвәтип, униң каллисини елип келишни әмир қилди. Җаллат зинданға берип Йәһяниң каллисини елип,
Immediately the king sent out a soldier of his guard, and commanded to bring John [Yah is gracious]’s head, and he went and beheaded him in the prison,
28 уни бир тәхсигә қоюп, қизниң алдиға елип келип униңға бәрди. Қиз уни анисиға тапшурди.
and brought his head on a platter, and gave it to the young lady; and the young lady gave it to her mother.
29 Бу ишни аңлиған Йәһяниң мухлислири келип, җәсәтни елип кетип бир қәбиргә қойди.
When his disciples heard this, they came and took up his corpse, and laid it in a tomb.
30 Қайтип кәлгән расуллар Әйсаниң йениға жиғилди, немә қилғанлири һәм немә тәлим бәргәнлирини униңға мәлум қилишти.
The apostles gathered themselves together to Yeshua [Salvation], and they told him all things, whatever they had done, and whatever they had taught.
31 Келип-кетиватқанлар наһайити көплигидин уларға тамақлинишқиму вақит чиқмиди. Шуңа у уларға: — Жүрүңлар, мән билән хилвәт бир җайға берип, бирдәм арам елиңлар, — деди.
He said to them, “You come apart into a deserted place, and rest awhile.” For there were many coming and going, and they had no leisure so much as to eat.
32 Буниң билән улар кемигә чүшүп, хилвәт бир чөл йәргә қарап маңди.
They went away in the boat to a deserted place by themselves.
33 Бирақ нурғун кишиләр уларниң кетиватқанлиғини байқап, уларни тонувеливиди, әтраптики барлиқ шәһәрләрдин пиядә йолға чиқип, жүгүрүп, улардин бурун у йәргә берип жиғилишти.
They saw them going, and many recognized him and ran there on foot from all the cities. They arrived before them and came together to him.
34 Әйса кемидин чүшүп, зор бир топ адәмни көрүп, уларниң падичисиз қой падисидәк болғанлиғиға ич ағритти. Шуңа у уларға көп ишларни үгитишкә башлиди.
Yeshua [Salvation] came out, saw a great multitude, and he had compassion on them, because they were like sheep without a shepherd, and he began to teach them many things.
35 Кәч кирип қалғанда, мухлислири униң йениға келип: — Бу чөл бир җай екән, кәч кирип кәтти.
When it was late in the day, his disciples came to him, and said, “This place is deserted, and it is late in the day.
36 Халайиқни йолға селивәткән болсаң, улар әтраптики кәнт-қишлақларға берип, өзлиригә нан сетивалсун; чүнки уларда йегидәк нәрсә йоқ, — деди.
Send them away, that they may go into the surrounding country and villages, and buy themselves bread, for they have nothing to eat.”
37 Лекин у уларға җававән: — Уларға өзүңлар озуқ бериңлар, — деди. Мухлислар униңдин: — Икки йүз күмүч динарға уларға нан әкелип уларни озуқландурамдуқ? — дәп сориди.
But he answered them, “You give them something to eat.” They asked him, “Shall we go and buy two hundred denarii (200 days wages) worth of bread, and give them something to eat?”
38 Әйса уларға: — Қанчә нениңлар бар? Берип қарап беқиңлар, — деди. Улар қарап баққандин кейин: — Бәши бар екән, йәнә икки белиқму бар екән, — дейишти.
He said to them, “How many loaves do you have? Go see.” When they knew, they said, “Five, and two fish.”
39 У уларға кишиләрни топ-топ қилип йешил чимәндә олтарғузушни буйруди.
He commanded them that everyone should sit down in groups on the green grass.
40 Халайиқ йүздин, әлликтин сәп-сәп болуп олтиришти.
They sat down in ranks, by hundreds and by fifties.
41 У бәш нан билән икки белиқни қолиға елип, асманға қарап [Худаға] тәшәккүр-мәдһийә ейтти, андин нанларни уштуп, көпчиликкә тутуп бериш үчүн мухлислириға берип туратти; икки белиқниму һәммәйләнгә тарқитип бәрди.
He took the five loaves and the two fish, and looking up to heaven, he blessed and broke the loaves, and he gave to his disciples to set before them, and he divided the two fish among them all.
42 Һәммәйлән йәп тоюнди.
They all ate, and were filled.
43 [Мухлислар] ешип қалған нан вә белиқ парчилирини лиқ он икки севәткә теривалди.
They took up twelve baskets full of broken pieces and also of the fish.
44 Нанларни йегән әрләрниң санила бәш миңчә еди.
Those who ate the loaves were five thousand men.
45 Бу иштин кейинла, у мухлислириға өзүм бу халайиқни йолға селиветимән, аңғичә силәр кемигә олтирип, деңизниң қарши қирғиқидики Бәйт-Саида йезисиға өтүп туруңлар, дәп буйруди.
Immediately he made his disciples get into the boat, and to go ahead to the other side, to Bethsaida, while he himself sent the multitude away.
46 Уларни йолға селивәткәндин кейин, у дуа-тилавәт қилиш үчүн таққа чиқти.
After he had taken leave of them, he went up the mountain to pray.
47 Кәч киргәндә, кемә деңизниң оттурисиға йәткән еди, у өзи ялғуз қуруқлуқта еди.
When evening had come, the boat was in the middle of the sea, and he was alone on the land.
48 У мухлислириниң палақни күчәп уруватқанлиғини көрди; чүнки шамал тәтүр йөнилиштә чиққан еди. Кечә төртинчи җесәк вақтида, у деңизниң үстидә меңип, мухлислири тәрәпкә кәлди вә уларниң йенидин өтүп кетидиғандәк қилатти.
Seeing them distressed in rowing, for the wind was contrary to them, about four o'clock in the morning he came to them, walking on the sea, and he would have passed by them,
49 Лекин улар униң деңизниң үстидә меңип келиватқанлиғини көрүп, уни алвасти охшайду, дәп ойлап чуқан селишти.
but they, when they saw him walking on the sea, supposed that it was a ghost, and cried out;
50 Чүнки уларниң һәммиси уни көрүп сарасимигә чүшти. Лекин у дәрһал уларға: — Жүрәклик болуңлар, бу мән, қорқмаңлар! — деди.
for they all saw him, and were troubled. But he immediately spoke with them, and said to them, “Take heart! Ena Na [I AM (the Living God)]! Don’t be afraid.”
51 У кемигә, уларниң йениға чиққандила, шамал тохтиди. Улар буниңдин һошидин кәткидәк дәриҗидә қаттиқ һәйран қелишип, немини ойлашни билмәйтти;
He got into the boat with them; and the wind ceased, and they were very amazed among themselves, and marveled;
52 чүнки улар нан бериш [мөҗизисини] техичә чүшәнмигән еди, уларниң қәлби бихуд һаләттә туратти.
for they hadn’t understood about the loaves, but their hearts were hardened.
53 Улар деңизниң қарши тәрипигә өтүп, Гиннисарәт дегән жутта [қуруқлуққа] чиқип, кемини бағлап қойди.
When they had crossed over, they came to land at Gennesaret, and moored to the shore.
54 Улар кемидин чүшүши биләнла, [халайиқ] уни дәрһал тонувелип,
When they had come out of the boat, immediately the people recognized him,
55 әтраптики һәммә җайларға жүгүрүшүп барди вә «У паланчи йәргә чүшүпту» дәп аңлиши биләнла, бемарларни зәмбилгә селип, шу йәргә [униң алдиға] елип беришти.
and ran around that whole region, and began to bring those who were sick, on their mats, to where they heard he was.
56 У мәйли йеза, мәйли шәһәр яки қишлақларға барсун, хәлиқ ағриқларни базарларға елип чиқип ятқузатти; улар униңдин ағриқлар һеч болмиғанда сениң йепинчаңниң пешигә болсиму қолини тәккүзүвалсақ дәп өтүнди. Униңға қолини тәккүзгәнләрниң һәммиси сақайди.
Wherever he entered, into villages, or into cities, or into the country, they laid the sick in the marketplaces, and begged him that they might touch just the fringe of his garment; and as many as touched him were made well.
