< Маркус 4 >
1 У йәнә деңиз бойида [хәлиққә] тәлим беришкә башлиди. Униң әтрапиға зор бир топ адәмләр олишивалғачқа, у бир кемигә чиқип деңизда олтарди; пүткүл халайиқ болса деңиз қирғиқида турушатти.
And again he began to teach by the seaside. And a large crowd was gathered to him, so that he entered into a boat in the sea, and sat down. And the whole crowd was on the land by the sea.
2 У уларға тәмсил билән нурғун ишларни үгәтти. У тәлим берип мундақ деди:
And then he taught them many things in parables, and told them in his teaching,
3 — Қулақ селиңлар! Уруқ чачқучи уруқ чачқили [етизға] чиқипту.
"Listen. Look, the sower who went out to sow.
4 Уруқ чачқанда уруқлардин бәзилири чиғир йол бойиға чүшүпту, қушлар келип уларни йәп кетипту.
And it happened, as he sowed, some seed fell by the road, and the birds came and devoured it.
5 Бәзилири туприғи аз ташлиқ йәргә чүшүпту. Тописи чоңқур болмиғанлиқтин, тезла үнүп чиқипту,
And others fell on the rocky ground, where it had little soil, and immediately it sprang up, because it had no depth of soil.
6 лекин күн чиқиш биләнла аптапта көйүп, йилтизи болмиғачқа қуруп кетипту.
And when the sun came up, it was scorched; and because it had no root, it withered away.
7 Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту, тикәнләр өсүп майсиларни боғувелип, улар һеч һосул бәрмәпту.
And others fell among the thorns, and the thorns grew up, and choked it, and it yielded no fruit.
8 Бәзилири болса, яхши тупраққа чүшүпту. Улар өсүп көпийип чоң болғанда һосул берипту. Уларниң бәзилири оттуз һәссә, бәзилири атмиш һәссә, йәнә бәзилири йүз һәссә һосул берипту.
And others fell into the good ground, and yielded fruit, growing up and increasing; and brought forth thirty times, and sixty times, and one hundred times."
9 — Аңлиғидәк қулиқи барлар буни аңлисун! — деди у.
And he said, "Whoever has ears to hear, let him hear."
10 У униң әтрапидикиләр һәм он иккилән билән ялғуз қалғанда, улар униңдин тәмсилләр тоғрилиқ сорашти.
And when he was alone, those who were around him with the twelve asked him about the parables.
11 У уларға мундақ деди: — Худаниң падишалиғиниң сирини билишкә силәр несип болдуңлар. Лекин сирттикиләргә һәммә иш тәмсилләр билән уқтурулиду;
And he said to them, "To you has been given the mystery of the Kingdom of God, but to those who are outside, all things are done in parables,
12 буниң билән: «Улар қарашни қарайду, бирақ көрмәйду; Аңлашни аңлайду, бирақ чүшәнмәйду; Шундақ болмисиди, улар йолидин яндурулуши билән, Кәчүрүм қилинатти» [дегән сөз әмәлгә ашурулиду].
that 'seeing they may see, and not perceive; and hearing they may hear, and not understand; lest perhaps they should turn and be forgiven.'"
13 Андин у уларға: — Силәр мошу тәмсилниму чүшәнмидиңларму? Ундақта, қандақму башқа һәр хил тәмсилләрни чүшинәләйсиләр? — деди.
And he said to them, "Do you not understand this parable? And how will you understand all of the parables?
14 Уруқ чачқучи сөз-калам чачиду.
The farmer sows the word.
15 Үстигә сөз-калам чечилған чиғир йол бойи шундақ адәмләрни көрсәткәнки, улар сөз-каламни аңлиған һаман Шәйтан дәрһал келип уларниң қәлбигә чечилған сөз-каламни елип кетиду.
And these are the ones by the road where the word is sown; and when they have heard, immediately Satan comes, and takes away the word which has been sown in them.
16 Буниңға охшаш, ташлиқ йәрләргә чечилған уруқлар болса, сөз-каламни аңлиған һаман хошаллиқ билән қобул қилғанларни көрситиду.
And these in a similar way are those who are sown on the rocky places, who, when they have heard the word, immediately receive it with joy.
17 Һалбуки, қәлбидә һеч йилтиз болмиғачқа, пәқәт вақитлиқ туриду; сөз-каламниң вәҗидин қийинчилиқ яки зиянкәшликкә учриғанда, улар шуан йолдин чәтнәп кетиду.
And they have no root in themselves, but are short-lived. Then, when oppression or persecution arises because of the word, immediately they stumble.
18 Тикәнләрниң арисиға чечилғини шундақ бәзи адәмләрни көрсәткәнки, бу адәмләр сөз-каламни аңлиғини билән,
And others are those who are sown among the thorns; these are the ones who have heard the word,
19 лекин көңлигә бу дунияниң әндишилири, байлиқларниң езиқтуруши вә башқа нәрсиләргә болған һәвәсләр киривелип, сөз-каламни боғуветиду-дә, у һеч һосул чиқармайду. (aiōn )
and the cares of the age, and the deceitfulness of riches, and the lusts of other things entering in choke the word, and it becomes unfruitful. (aiōn )
20 Лекин яхши тупраққа чечилған уруқлар болса — сөз-каламни аңлиши билән уни қобул қилған адәмләрни көрситиду. Бундақ адәмләр һосул бериду, бириси оттуз һәссә, бириси атмиш һәссә, йәнә бириси йүз һәссә һосул бериду.
And those which were sown on the good ground are those who hear the word, and accept it, and bear fruit, some thirty times, some sixty times, and some one hundred times."
21 У уларға йәнә мундақ деди: — Чирақ севәт яки кариват астиға қоюлуш үчүн кәлтүрүләмду? У чирақданниң үстигә қоюлуш үчүн кәлтүрүлмәмду?
And he said to them, "Is the lamp brought to be put under a basket or under a bed? Is it not put on a stand?
22 Чүнки йошурулған һеч қандақ иш ашкариланмай қалмайду, шуниңдәк һәр қандақ мәхпий иш йүз бәргәндин кейин аян болмай қалмайду.
For there is nothing hidden, except that it should be made known; neither was anything made secret, but that it should come to light.
23 Аңлиғидәк қулиқи барлар буни аңлисун!
If anyone has ears to hear, let him hear."
24 Аңлиғанлириңларға көңүл бөлүңлар! Чүнки силәр [башқиларға] қандақ өлчәм билән өлчисәңлар, силәргиму шундақ өлчәм билән өлчәп берилиду, һәтта униңдинму көп қошуп берилиду.
And he said to them, "Consider carefully what you hear. With whatever measure you measure, it will be measured to you, and more will be given to you.
25 Чүнки кимдә бар болса, униңға техиму көп берилиду; амма кимдә йоқ болса, һәтта униңда бар болғанлириму униңдин мәһрум қилиниду.
For whoever has, more will be given, and he who does not have, even that which he has will be taken away from him."
26 У йәнә мундақ деди: — Худаниң падишалиғи йәнә бирисиниң тупраққа уруқ чачқиниға охшайду:
And he said, "The Kingdom of God is like someone who scatters seed on the earth,
27 у ухлайду, орундин туриду, кечә-күндүзләр өтүверип, уруқ бих уруп өсиду. Лекин чачқучи қандақ йол билән өсидиғанлиғини билмәйду.
and he sleeps and rises night and day, and the seed springs up and grows; he doesn't know how.
28 Тупрақ өзлүгидин һосул бериду; уруқ авал бих уриду, кейин баш чиқириду, ахирда башақлар толуқ дан тутиду.
The earth bears fruit, first the blade, then the ear, then the full grain in the ear.
29 Дан пишқанда, [чачқучи] дәрһал оғақ салиду, чүнки һосул вақти кәлгән болиду.
But when the fruit is ripe, immediately he puts forth the sickle, because the harvest has come."
30 У йәнә мундақ деди: — Худаниң падишалиғини немигә охшитимиз? Яки қандақ бир тәмсил билән сүрәтләп берәләймиз?
And he said, "To what will we liken the Kingdom of God? Or with what parable will we use for it?
31 У гоя бир тал қича уруғиға охшайду. У йәргә терилғанда, гәрчә йәр йүзидики барлиқ уруқларниң ичидә әң кичиги болсиму,
It's like a mustard seed, which, when it is sown upon the soil, though it is less than all the seeds that are upon the soil,
32 терилғандин кейин, һәр қандақ зираәттин егиз өсүп шундақ чоң шахлайдуки, асмандики қушларму униң сайисигә қониду.
And when it is sown, grows up, and becomes greater than all the garden plants, and puts out large branches, so that the birds of the sky can lodge under its shadow."
33 У шуниңға охшаш халайиқ аңлап чүшинәлигидәк нурғун тәмсилләр билән сөз-каламни йәткүзди.
And with many such parables he spoke the word to them, as they were able to hear it.
34 Лекин тәмсил кәлтүрмәй туруп уларға һеч қандақ сөз қилмайтти. Лекин өз мухлислири билән ялғуз қалғинида, уларға һәммини чүшәндүрүп берәтти.
And he did not speak to them without a parable; but privately to his own disciples he explained everything.
35 Шу күни кәч киргәндә, у уларға: — Деңизниң у қетиға өтәйли, — деди.
And on that day, when evening had come, he said to them, "Let us go over to the other side."
36 Улар халайиқни йолға селивәткәндин кейин, уни кемидә олтарған пети елип жүрүп кетишти. Улар билән биллә маңған башқа кемиләрму бар еди.
And leaving the crowd, they took him with them, even as he was, in the boat. And other boats were with him.
37 Вә мана, әшәддий қара қуюн чиқип кәтти; шуниң билән долқунлар кемини уруп, су һалқип кирип, кемигә тошай дәп қалған еди.
And a big wind storm arose, and the waves beat into the boat, so much that the boat was already filled.
38 Лекин у кеминиң аяқ тәрипидә ястуққа баш қоюп уйқиға кәткән еди. Улар уни ойғитип: — И устаз, һалак болуватқинимизға кариң йоқму? — деди.
And he himself was in the stern, asleep on the cushion, and they woke him up, and told him, "Teacher, do you not care that we are dying?"
39 У орнидин туруп, боранға тәнбиһ берип, деңизға: «Тиничлан! Җим бол!» девиди, боран тохтап, чоңқур бир җим-җитлиқ һөкүм сүрди.
And he awoke, and rebuked the wind, and said to the sea, "Peace. Be still." And the wind ceased, and there was a great calm.
40 — Немишкә шунчә қорқисиләр? Силәрдә қандақсигә техичә ишәш болмайду? — деди у уларға.
And he said to them, "Why are you so afraid? Do you still have no faith?"
41 Уларни интайин зор бир қорқунуч басти, улар бир-биригә: — Бу адәм зади кимду? Һәтта шамал вә деңизму униңға итаәт қилидикән-һә! — дәп кетишти.
And they were greatly afraid, and said to one another, "Who then is this, that even the wind and the sea obey him?"