Луқа 2
1 Әнди шу күнләрдә, [Рим императори] Қәйсәр Авғустустин барлиқ хәлиқтин баҗ елиш үчүн уларниң ройхети тизимлансун дәп пәрман чүшти.
Naquela época, o imperador Augusto emitiu um decreto, no qual ordenava que fosse feita uma contagem de toda a população do Império Romano.
2 Тунҗи қетимлиқ бу нопус тизимлаш Кириниюс Сурийә өлкисини идарә қилип турған вақтида елип берилған еди.
Essa foi a primeira contagem durante o governo de Quirino, na Síria.
3 Шуниң билән һәммә адәм нопусқа тизимлиниш үчүн өз жутлириға қайтиш керәк болди.
Então, todos foram se registrar, cada um em sua própria cidade.
4 Йүсүпму Давут [падишаниң] җәмәтидин болғачқа, шундақла униң беваситә әвлади болғачқа, Галилийә өлкисидики Насарәт шәһиридин айрилип, Йәһудийә өлкисидики, Давутниң жути Бәйт-Ләһәм дегән шәһәргә кәтти.
Como José era descendente do rei Davi, ele saiu de Nazaré, na Galileia, e foi para Belém, a cidade de Davi, na Judeia.
5 Нопусқа тизимлиниш үчүн лайиқи, болғуси аяли Мәрйәмму биллә барди. Мәрйәм һамилдар болуп, қосиғи хеләла йоғинап қалған еди.
Ele foi se registrar lá, juntamente com Maria, que estava prometida em casamento a ele e que esperava um bebê.
6 Вә шундақ болдики, улар Бәйт-Ләһәмдә турған вақтида Мәрйәмниң туғутиниң ай-күни тошуп қалди.
Enquanto eles estavam em Belém, chegou a época do bebê nascer.
7 Бирақ сарайда уларға орун болмиғачқа, Мәрйәм шу йәрдә тунҗа оғлини туққанда уни закилап, еғилдики оқурға ятқузди.
Maria deu à luz o seu filho primogênito. Ela embrulhou o bebê em panos e o deitou em uma manjedoura, pois não havia lugar para eles na pensão.
8 Шу йәрниң әтрапидики бәзи падичилар далада туратти; улар кечичә түнәп, падисиға қарайтти.
Havia, naquela mesma região, alguns pastores que estavam passando a noite nos campos, cuidando dos seus rebanhos.
9 Вә мана, Пәрвәрдигарниң бир пәриштиси уларниң алдида туратти; Пәрвәрдигарниң парлақ шәриви уларниң әтрапини йорутувәтти. Улар интайин бәк қорқуп кәтти.
Um anjo do Senhor apareceu aos pastores, e a glória do Senhor brilhou ao redor deles. Eles ficaram com muito medo.
10 Бирақ пәриштә уларға: — Қорқмаңлар! Чүнки мана, пүтүн хәлиққә хошаллиқ болидиған бир хуш хәвәрни силәргә елан қилимән.
O anjo lhes disse: “Não tenham medo! Eu estou aqui para lhes trazer as boas novas, que deixarão todas as pessoas realmente contentes.
11 Чүнки бүгүн Давутниң шәһиридә силәр үчүн бир Қутқузғучи туғулди. У — Рәб Мәсиһдур!
Nasceu hoje, na cidade de Davi, o Salvador de vocês. Ele é o Messias, o Senhor.
12 [Уни] тепишиңлар [үчүн] шу аламәт болидуки, бовақни закиланған һалда бир оқурда ятқан петидә таписиләр, — деди.
Vocês o reconhecerão por este sinal: vocês encontrarão a criança enrolada em panos, dormindo em uma manjedoura.”
13 Бирдинла, пәриштиниң әтрапида зор бир топ самави қошундикиләр пәйда болуп, Худани мәдһийиләп:
De repente, muitos seres celestiais apareceram, louvando a Deus e dizendo:
14 «Әршиәлада Худаға шан-шәрәпләр болғай! Йәр йүзидә болса у сөйүнидиған бәндилиригә арам-хатирҗәмлик болсун!» дейишти.
“Glória a Deus no céu e paz na terra às pessoas a quem ele quer bem!”
15 Пәриштиләр улардин айрилип асманға чиқип кетивиди, падичилар бир-биригә: — Бәйт-Ләһәмгә йол елип, Пәрвәрдигар бизгә уқтурған, әмәлгә ашурған бу ишни көрүп келәйли, — дейишти.
Após os anjos voltarem para o céu, os pastores disseram uns para os outros: “Vamos até Belém, para ver o que aconteceu em relação ao que o Senhor nos disse.”
16 Шуниң билән улар алдирап шәһәргә берип, Мәрйәм билән Йүсүпни вә оқурда ятқан бовақни издәп тапти.
Eles correram para lá e encontraram Maria, José e o bebê, que estava deitado na manjedoura.
17 Падичилар [бовақни] көргәндин кейин, өзлиригә униң һәққидә ейтилған сөзләрни кәң тарқитивәтти.
Após eles terem visto o bebê, espalharam a notícia do que havia acontecido e o que eles tinham ouvido a respeito do menino.
18 Буни аңлиғанларниң һәммиси падичиларниң дегәнлиригә интайин һәйран қелишти.
Todos os que ouviram o que os pastores diziam ficaram impressionados.
19 Мәрйәм болса бу ишларниң һәммисини көңлигә пүкүп, чоңқур ойлинип жүрәтти.
Mas, Maria se lembrava com carinho a respeito de todas essas coisas e muitas vezes pensava nelas.
20 Падичилар көргән вә аңлиғанлириниң һәммиси үчүн Худани улуқлап, мәдһийә оқушқан пети қайтишти; барлиқ ишлар дәл уларға хәвәрләндүрүлгәндәк болуп чиққан еди.
Os pastores voltaram para vigiar os seus rebanhos, glorificando e agradecendo a Deus por tudo o que eles tinham ouvido e visto, pois tudo foi exatamente como havia sido dito a eles.
21 Бовақни хәтнә қилиш вақти, йәни сәккизинчи күни тошқанда, униңға Әйса дәп исим қоюлди. Пәриштә бу исимни у техи анисиниң балиятқусида апиридә болмайла қойған еди.
Após oito dias, chegou o momento de ser feita a circuncisão no bebê e ele recebeu o nome de Jesus. Esse foi o nome dado a ele pelo anjo, antes dele ter sido concebido.
22 Әнди Муса [пәйғәмбәргә] чүшүрүлгән қанун бойичә Йүсүп билән Мәрйәмниң паклиниш вақти тошқанда улар балини Пәрвәрдигарға атап тапшуруш үчүн Йерусалимға елип барди
Quando o período da purificação deles de acordo com a lei de Moisés tinha chegado ao fim, José e Maria levaram Jesus a Jerusalém, para apresentá-lo ao Senhor,
23 (Пәрвәрдигарниң Тәврат қанунида: «Барлиқ тунҗа оғул Пәрвәрдигарға муқәддәс мәнсуп атилиши керәк» дәп йезилғинидәк)
conforme a lei do Senhor afirma: “Todo filho recém-nascido deve ser dedicado ao Senhor.”
24 вә шундақла Пәрвәрдигарниң Тәврат қанунида дейилгини бойичә, бир җүп пахтәк яки икки кәптәр балисини қурбанлиққа сунуш керәк еди.
Eles também fizeram um sacrifício exatamente como a lei de Deus pede: “duas rolinhas ou dois pombinhos.”
25 Вә мана шу чағларда, Йерусалимда Симеон исимлиқ бир киши туратти. У һәм һәққаний вә ихласмән адәм болуп, «Исраилға Тәсәлли Бәргүчи»ни интизарлиқ билән күткән еди. Муқәддәс Роһ униң вуҗудиға яр еди.
Naquela época, vivia em Jerusalém um homem chamado Simeão. Ele era um homem bom e também muito piedoso. Ele estava esperando a salvação do povo de Israel e o Espírito Santo estava com ele.
26 У Муқәддәс Роһтин кәлгән вәһийдин өзиниң Пәрвәрдигарниң Мәсиһини көрмигичә өлүм көрмәйдиғанлиғини билгән еди.
O próprio Espírito Santo tinha revelado a Simeão que ele não morreria sem antes ver o Messias do Senhor.
27 У Муқәддәс Роһниң башлиши билән ибадәтханиниң [һойлилириға] кирди; ата-аниси Тәвратта бекитилгән адәтни беҗириш үчүн бовақ Әйсани көтирип киргәндә,
Seguindo as orientações do Espírito, Simeão foi ao Templo. Quando os pais de Jesus o levaram ao Templo, para ser dedicado como a Lei manda,
28 Симеон бовақни қучиғиға елип, Худаға тәшәккүр-мәдһийә оқуп мундақ деди: —
Simeão pegou Jesus em seus braços, agradeceu a Deus e disse:
29 «Әнди, и Егәм, һазир сөзүң бойичә қулуңниң бу аләмдин хатирҗәмлик билән кетишигә йол қойғайсән;
“Agora, Senhor, que cumpriu o que prometeu, já pode deixar este seu servo morrer em paz,
30 Чүнки өз көзүм Сениң ниҗатиңни көрди,
pois vi com os meus olhos a sua salvação,
31 Уни барлиқ хәлиқләр алдида һазирлиғансән;
a qual você preparou para todos.
32 У әлләргә вәһий болидиған нур, Вә хәлқиң Исраилниң шан-шәривидур!»
Ele é a luz que o mostrará para as pessoas de todas as nações. Ele é a glória do seu povo de Israel.”
33 Балиниң ата-аниси бала һәққидә ейтилғанлириға интайин һәйран қелишти.
O pai e a mãe do menino ficaram admirados com o que Simeão dissera a respeito dele.
34 Симеон уларға бәхит тиләп, аписи Мәрйәмгә мундақ деди: — Мана! Бу бала Исраилдики нурғун кишиләрниң жиқилиши вә нурғун кишиләрниң көтирилиши үчүн тайинланди, шундақла кишиләр қарши чиқип һақарәтләйдиған, [Худаниң] бешарәтлик аламити болиду.
Então, Simeão os abençoou e disse a Maria, mãe de Jesus: “Este menino está destinado a ser tanto para destruição quanto para a salvação de muitos em Israel. Ele é um sinal de Deus que muitos irão rejeitar,
35 Шуниң билән нурғун кишиләрниң көңлидики ғәрәзлири ашкарилиниду — вә бир қиличму сениң көңлүңгә санҗилиду!
revelando o que eles realmente pensam. Para você, Maria, será como uma espada atravessando-a.”
36 Шу йәрдә Ашир қәбилисидин болған Фануилниң қизи Анна исимлиқ хелә яшанған бир аял пәйғәмбәрму бар еди. У қиз вақтида әргә тәккәндин кейин униң билән йәттә жил биллә яшап,
Também vivia em Jerusalém uma profetisa muito idosa, chamada Ana. Ela era filha de Fanuel, da tribo de Aser. Ela vivera com o marido durante sete anos,
37 андин сәксән төрт жил тул турған еди. У ибадәтхана һойлилиридин чиқмай, кечә-күндүз роза тутушлар вә дуалар билән Худаға ибадәт қилатти.
mas, depois, ficou viúva, e já estava com oitenta e quatro anos. Ana passava seus dias no Templo, adorando, jejuando e orando.
38 У дәл шу пәйттә йетип келип Пәрвәрдигарға тәшәккүр ейтти, һәмдә Йерусалимда ниҗат-һөрлүкни күтүватқан барлиқ халайиққа бала тоғрисида сөз қилди.
Ela se aproximou deles exatamente naquele momento e começou a louvar a Deus. Ela falou sobre Jesus a todos que aguardavam que Deus libertasse Jerusalém.
39 [Йүсүп] билән [Мәрйәм] Тәвратта бекитилгән барлиқ ишларни ада қилғандин кейин, Галилийәгә, өз шәһири Насарәткә қайтти.
Depois que eles cumpriram tudo que a lei de Deus exigia, voltaram para a sua cidade de Nazaré, na Galileia.
40 Бала болса өсүп, дана-ақиланилик билән толуп, роһта күчләндүрүлди, Худаниң меһри-шәпқитиму униң үстидә еди.
O menino crescia e ficava forte, tinha muita sabedoria e Deus o abençoava.
41 Униң ата-аниси һәр жили «өтүп кетиш һейти»да Йерусалимға баратти.
Os pais de Jesus viajavam para Jerusalém todo ano para a festa da Páscoa.
42 Әйса он икки яшқа киргән жили, улар уни елип, һейтниң адити бойичә йәнә чиқип барди.
Quando Jesus tinha doze anos de idade, eles foram para a festa, como já era costume da família.
43 Һейт күнлирини өткүзгәндин кейин, улар өйигә қарап кетиватқанда, бала Әйса Йерусалимда қалди. Ата-анисиниң бу иштин хәвири йоқ еди,
Quando a festa terminou, eles começaram a viagem de volta para casa. No entanto, Jesus tinha ficado em Jerusalém sem que os seus pais percebessem.
44 бәлки уни сәпәрдаш-һәмраһлири билән биллә келиватиду, дәп ойлап, бир күн йол жүрди. Андин улар уни уруқ-туққанлари вә дост-бурадәрлири арисидин издәшкә башлиди;
Eles acharam que o menino estava com as outras pessoas que faziam a viagem de volta para casa. Passou-se um dia de viagem antes que começassem a procurá-lo entre os seus amigos e parentes.
45 издәп тапалмай, улар кәйнигә йенип Йерусалимға берип йәнә издиди.
Como não o encontraram, voltaram a Jerusalém para procurá-lo por lá.
46 Вә шундақ болдики, үчинчи күни улар уни ибадәтхана һойлисида Тәврат устазлириниң арисида олтирип, уларниң тәлимлирини аңлаватқан һәм улардин соал сораватқанниң үстидә тапти.
Buscaram o menino durante três dias, antes de encontrá-lo no Templo. Ele estava sentado entre os educadores religiosos, ouvindo o que eles diziam e fazendo-lhes perguntas.
47 Униң сөзлирини аңлиғанларниң һәммиси униң чүшәнчисигә вә бәргән җаваплириға интайин һәйран қелишти.
Todas as pessoas que ouviam Jesus falar ficavam surpresas com seu conhecimento e com suas respostas.
48 Ата-аниси уни көрүп наһайити һәйрануһәс болушти, униң аниси униңға: — Вай балам! Немишкә бизгә шундақ муамилә қилдиң? Атаң иккимиз паракәндә болуп сени издәп кәлдуқ! — деди.
Seus pais ficaram grandemente admirados quando viram o que ele estava fazendo. A sua mãe lhe perguntou: “Filho, por que você fez isso conosco? O seu pai e eu ficamos muito preocupados! Nós o procuramos em todos os lugares!”
49 У уларға: — Немишкә мени издидиңлар? Әҗәба, мениң Атамниң ишлирида болушум керәклигимни билмәмтиңлар? — деди.
“Por que é que vocês estavam me procurando?”, Jesus respondeu. “Não sabiam que eu devia estar aqui na casa do meu Pai?”
50 Лекин улар униң уларға ейтқинини чүшәнмиди.
Mas, eles não entenderam o que ele queria dizer.
51 Андин у улар билән Насарәткә қайтти вә уларниң гепигә изчил бойсунатти. Лекин аниси бу ишларниң һәммисини көңлигә пүкүп қойди.
Então, Jesus voltou com os seus pais para Nazaré e continuou a ser obediente a eles. A sua mãe observava, com muita atenção, tudo o que acontecia.
52 Шундақ қилип, Әйса ақиланилик-даналиқта вә қамәттә йетилип, Худа вә кишиләр алдида барғансери сөйүлмәктә еди.
Jesus crescia cada vez mais inteligente e forte, e tanto Deus quanto as pessoas gostavam cada vez mais dele.
