Луқа 11
1 Әнди шундақ болдики, у бир йәрдә дуа қиливататти; дуа аяқлашқанда, мухлислиридин бири униңдин: — И Рәб, Йәһя өз мухлислириға үгәткинидәк, сәнму бизгә дуа қилишни үгәтсәң, — деди.
Certa vez, Jesus estava orando em um determinado lugar. Quando ele terminou, um dos seus discípulos lhe pediu: “Senhor, por favor, ensine-nos a orar, como João Batista ensinou aos seus discípulos.”
2 У уларға мундақ деди: — Дуа қилғиниңларда, мундақ дәңлар: «И Ата, Сениң намиң муқәддәс дәп улуқланғай. Сениң падишалиғиң кәлгәй.
Jesus lhes disse: “Quando vocês orarem, digam: ‘Pai, que o seu nome seja reconhecido como santo. Venha o seu Reino.
3 Һәр күнлүк ненимизни бизгә һәр күни бәргәйсән.
Dá-nos cada dia o alimento que precisamos.
4 Бизгә қәриздар болған һәр кимни кәчүргинимиздәк, Сәнму гуналиримизни кәчүргәйсән. Бизни аздурулушларға учратқузмиғайсән».
Perdoa-nos os nossos pecados, assim como perdoamos aos que nos têm ofendido. E não nos deixe cair em tentação.’”
5 У сөзини [давам қилип] уларға мундақ деди: — Силәрниң ичиңлардин бириңларниң бир дости болуп, йерим кечидә униң қешиға берип: Әй достум, маңа үч нан өтнә бәргин;
Jesus continuou a lhes dizer: “Digamos que você tenha um amigo e que, no meio da noite, você vá à casa dele e lhe diga: ‘Meu amigo, empreste-me três pães,
6 чүнки маңа сәпәрдин бир достум кәлди вә униң алдиға қойғидәк бир нәрсәм қалмапту, десә,
pois um amigo meu veio me visitar e eu não tenho nada para lhe oferecer.’
7 у өйиниң ичидә туруп: «Мени аварә қилмиғин, ишик тақақлиқ, балилар орунда йенимда ятиду. Саңа елип беришкә қопалмаймән», дейиши мүмкин.
Talvez, o seu amigo lá de dentro responda: ‘Não me incomode. Eu já tranquei a porta. Os meus filhos e eu já estamos deitados. Eu não vou me levantar para lhe dar nada agora.’
8 Силәргә шуни ейтимәнки, гәрчә у униң дости болуш сүпити билән беришкә орнидин турмисиму, униң хиҗил болмай қайта-қайта ялвуруши билән у чоқум орнидин туруп, қанчә лазим болса униңға бериду.
Eu lhes digo: mesmo que ele se recuse a se levantar e lhe dar o pão, apesar de você ser seu amigo, se você for persistente, o seu amigo se levantará e lhe dará tudo o que você precisa.
9 Шуниң үчүн мән силәргә ейтайки, тиләңлар, силәргә ата қилиниду; издәңлар, таписиләр. Ишикни чекиңлар, ечилиду.
Eu lhes digo: peçam, e vocês receberão; procurem, e vocês encontrarão; batam, e a porta se abrirá para vocês.
10 Чүнки һәр бир тилигүчи тилигинигә еришиду; издигүчи издигинини тапиду; ишикни чәккүчиләргә ишик ечилиду.
Pois, todo o que pede recebe; todo o que procura acha; e para todo o que bate a porta se abrirá.
11 Араңларда ата болғучилар өз оғли нан тәләп қилса, униңға таш беридиғанлар барму?! Яки белиқ тәләп қилса, илан беридиғанлар барму?
Qual de vocês, pais, se o seu filho lhe pedir um peixe, em lugar disso lhe dará uma cobra?
12 Тухум тәләп қилса, чаян беридиғанлар барму?
Ou, se ele pedir um ovo, lhe dará um escorpião?
13 Әнди силәр рәзил туруп өз пәрзәнтлириңларға яхши илтипатларни беришни билгән йәрдә, әрштики Ата Өзидин тилигәнләргә Муқәддәс Роһни техиму ата қилмасму?
Então, se vocês, mesmo sendo maus, ainda sabem dar boas coisas para os seus filhos, quanto mais o Pai celestial dará o Espírito Santo para quem lhe pedir!”
14 Әнди у бир кишидин «адәмни гача қилғучи» җинни һайдивәткәндә, шундақ болдики, җин униңдин чиққанда, гача зуванға кәлди. Халайиқ буниңға интайин һәйран болушти.
Jesus estava expulsando um demônio que tinha feito com que um homem ficasse mudo. Quando o demônio saiu, o mudo falou, e todos que estavam vendo ficaram admirados.
15 Бирақ улардин бәзилири: «У җинларни җинларниң әмри болған Бәәлзәбулға тайинип һайдиветиду» — деди.
Mas, alguns disseram: “Ele expulsa os demônios usando o poder de Belzebu, o chefe dos demônios.”
16 Вә башқа бәзиләр уни синаш мәхситидә униңдин бизгә асмандин бир мөҗизилик аламәт көрсәтсәң, дәп тәләп қилғили турди.
Outros procuravam testar Jesus, pedindo que ele fizesse um milagre, para mostrar que seu poder vinha de Deus.
17 Лекин у уларниң немә ойлаватқанлиғини билип уларға мундақ деди: — Өз ичидин бөлүнүп өз ара соқушқан һәр қандақ падишалиқ вәйран болиду; вә һәр қандақ аилә өз ичидин бөлүнүп өз ара соқушса заваллиққа йүз тутиду.
Jesus sabia o que eles estavam pensando e disse: “Qualquer reino em que os cidadãos lutam entre si será destruído. Uma família em que seus membros lutam entre si também será destruída.
18 Шуниңға охшаш, әгәр Шәйтан өз-өзигә қарши чиққан болса, ундақта, униң падишалиғи қандақму пут тирәп туралисун? Чүнки силәр мени, «Җинларни Бәәлзәбулға тайинип һайдайдикән» дәйсиләр.
Se Satanás luta contra si mesmo, como pode o seu reino continuar a existir? Vocês dizem que eu expulso demônios usando o poder de Belzebu.
19 Әгәр мән җинларни Бәәлзибулға тайинип қоғлисам, силәрниң пәрзәнтлириңлар кимгә тайинип җинларни қоғлайду?! Шуңа улар силәр тоғрилиқ һөкүм чиқарсун!
Mas, se eu os expulso pelo poder de Belzebu, pelo poder de quem a sua própria gente os expulsa? Eles mesmos serão a prova de que vocês estão errados.
20 Лекин мән Худаниң бармиғи билән җинларни қоғлисам, ундақта Худаниң падишалиғи үстүңларға чүшүп намайән болған болиду.
No entanto, se eu estou expulsando demônios pelo poder de Deus, então, isso prova que o Reino de Deus chegou. Está aqui mesmo entre vocês!
21 Толуқ қуралланған күчтүңгүр өз өйини қоғдап турғанда, униң мал-мүлки аман қалиду;
Quando um homem forte, que está bem armado, vigia sua casa, tudo o que ele tem está a salvo.
22 лекин униңдин күчтүңгүр бири униң үстигә һуҗум қилип уни йәңсә, униң таянған қураллирини тартивалиду вә мал-мүлүклирини олҗа қилип өзидикиләргә тәқсим қилип бериду.
Mas, se um homem mais forte ainda vier e o vencer, tirando dele todas as armas das quais ele depende para a sua proteção, então, ele conseguirá levar tudo o que o dono da casa tem.
23 Мән тәрәптә турмиғанлар маңа қарши турғучидур. Мән тәрәпкә [адәмләрни] жиғмиғучилар болса тозутувәткүчидур.
Assim, todos que não estão comigo estão contra mim, e todos que não constroem comigo estão destruindo.
24 Напак роһ бирәвниң тенидин чиқириветилиши билән, у қурғақ җайларни чөргиләп жүрүп бирәр арамгаһни издәйду; бирақ тапалмиғандин кейин, «мән чиққан маканимға қайтай!» дәйду.
Quando um espírito mau é expulso de alguém, ele vai direto para o deserto, procurando um lugar para ficar. Quando não consegue encontrar um lugar, ele diz: ‘Eu irei voltar para a casa da qual saí.’
25 Шуниң билән қайтип келип, шу маканиниң пакиз тазиланғанлиғини вә рәтләнгәнлигини байқайду-дә,
Quando ele volta, encontra sua antiga casa limpa e arrumada.
26 берип өзидинму бәттәр йәттә роһни башлап келиду; улар кирип биллә туриду. Буниң билән һелиқи адәмниң кейинки һали бурунқидинму техиму яман болиду.
Então, ele sai e encontra mais outros sete espíritos, ainda piores do que ele, e todos ficam morando ali. No final, a situação desse homem fica ainda pior do que antes.”
27 Вә шундақ болдики, у бу гәпләрни қиливатқанда, көпчилик арисида бир аял авазини көтирип: — Сени көтәргән қосақ вә емиткән әмчәк бәхитликтур! — деди.
Enquanto Jesus falava, uma mulher, no meio da multidão, gritou: “Abençoada é a mulher que pôs você no mundo e o amamentou!”
28 Бирақ у җававән: — Бәлки Худаниң сөзини аңлап, Униңға итаәт қилидиғанлар бәхитликтур! — деди.
Mas Jesus disse: “Ainda mais abençoados são aqueles que ouvem a palavra de Deus e fazem como ela diz!”
29 Шу чағда, топ-тап адәмләр униң әтрапиға олашқанда, у мундақ сөзләшкә башлиди: — Бу дәвир дәрвәқә рәзил бир дәвирдур; у мөҗизилик бир аламәтниң көристилишни истәп жүриду. Бирақ буниңға «Юнус пәйғәмбәрдә көрүлгән мөҗизилик аламәт»тин башқа һеч қандақ иккинчи бир аламәт көрситилмәйду.
Quando as pessoas começaram a se juntar em volta de Jesus, ele lhes disse: “Esta é uma geração de pessoas más, pois procuram algum sinal milagroso, mas nenhum sinal será dado a eles, a não ser o sinal de Jonas.
30 Чүнки Юнус пәйғәмбәрниң өзи Нинәвә шәһиридикиләргә аламәт-карамәт болғиниға охшаш, Инсаноғлиму бу дәвиргә йәнә шундақ болиду.
Da mesma maneira que Jonas foi um sinal para o povo de Nínive, o Filho do Homem também será um sinal para esta geração.
31 Қиямәт күни «Җәнуптин кәлгән аял падиша»му бу дәвирдикиләр билән тәң тирилип, уларниң гуналирини бекитиду. Чүнки у Сулайманниң дана сөзлирини аңлаш үчүн йәр йүзиниң четидин кәлгән; вә мана, Сулаймандинму улуқ бириси мошу йәрдә туриду.
No julgamento, a rainha do Sul se levantará contra o povo desta geração e o condenará, pois ela veio de muito longe para ouvir os sábios ensinamentos de Salomão. E, agora, há aqui alguém ainda mais importante do que Salomão.
32 Қиямәт күни Нинәвәлигиләр бу дәвирдикиләр билән тәң қопуп, бу дәвирдикиләрниң гуналирини бекитиду. Чүнки Нинәвәликләр Юнус пәйғәмбәр җакалиған хәвәрни аңлап товва қилған; вә мана, Юнус пәйғәмбәрдинму улуқ бириси мошу йәрдә туриду!
No julgamento, o povo de Nínive se levantará contra as pessoas desta geração e as condenará, pois eles se arrependeram dos seus pecados, quando ouviram a mensagem de Jonas. E agora, há alguém aqui que é mais importante do que Jonas.
33 Һеч ким чирақни йеқип қоюп, уни йошурун җайда қоймас, яки үстигә севәтни көмтүрүп қоймас, бәлки чирақданниң үстигә қойиду; буниң билән өйгә киргәнләр йоруқлуқни көриду.
Ninguém acende um lampião e depois o esconde ou o coloca debaixo de um cesto. Não, o lampião deve ser colocado no velador, para que aqueles que entram na casa possam ver a luz.
34 Тәнниң чириғи көздур. Шуңа әгәр көзүң сап болса, пүтүн вуҗудуң йорутулиду. Лекин әгәр көзүң хунүк болса пүтүн вуҗудуң қараңғу болиду.
Os olhos são como uma luz para o corpo. Quando os seus olhos são bons, todo o seu corpo fica cheio de luz. Mas, quando os seus olhos são ruins, então, o seu corpo está nas trevas.
35 Шуниң үчүн һези болғинки, вуҗудуңдики «йоруқлуқ» қараңғулуқ болмисун!
Então, tenha cuidado para que a luz que está dentro de você não seja, na verdade, trevas.
36 Әнди әгәр барчә вуҗудуң йоруқ болса вә униң һеч йери қараңғу болмиса, вуҗудуң худди чирақ парлақ нури билән сени йорутқандәк тамамән айдиң болиду.
Se todo o seu corpo estiver cheio de luz, sem nenhuma parte escura, então, ele estará completamente iluminado, exatamente como acontece quando você é iluminado pela luz de um lampião.”
37 Әйса сөз қиливатқанда, бир Пәрисий уни өйигә ғизаға тәклип қилди. Шуниң билән у өйгә кирип, дәстиханда олтарди.
Após Jesus terminar de falar, um fariseu o convidou para comer com ele. Assim, Jesus foi e se sentou para comer.
38 Лекин һелиқи Пәрисий униң тамақтин илгири қол жуймиғинини көрүп, интайин һәйран болди.
O fariseu ficou surpreso por Jesus não lavar as mãos antes de comer, como era cerimonialmente exigido.
39 Лекин Рәб униңға: — Әнди силәр әй Пәрисийләр, чинә-қачиларниң тешинила жуюп пакизлиғиниңлар билән ичиңлар һәртүрлүк һерислик вә рәзилликкә толғандур.
Então, o Senhor lhe disse: “Vocês, fariseus, limpam a parte de fora do copo e do prato, mas, por dentro vocês estão cheios de ganância e maldade.
40 Әй наданлар, тешини Яратқучи ичиниму яратқан әмәсму?!
Seus tolos! Vocês não acham que aquele que fez a parte de dentro também fez a parte de fora?
41 Әнди өз ич-ичиңлардин хәйрхаһлиқ қилиңлар вә мана, һәммә нәрсә силәргә пакиз болиду.
Portanto, deem aos pobres o que está dentro do copo e do prato. Então, ao agirem assim, tudo ficará limpo para vocês.
42 Һалиңларға вай, әй Пәрисийләр! Чүнки силәр һәтта ялпуз билән сузапниң вә һәр хил дора-дәрманларниң ондин бирини өшрә қилип Худаға атайсиләр-ю, бирақ адаләт вә Худаниң муһәббитини һеч етиварға алмай кетиверисиләр. Дәрвәқә, авал мошу ишларни орундишиңлар керәк, андин шу ишларниму ада қилмай қоймаслиғиңлар керәк.
Ai de vocês, fariseus! Vocês pagam o dízimo sobre ervas e verduras, mas negligencia a justiça e o amor de Deus. Vocês precisam prestar atenção a essas coisas, mas não devem se esquecer de cumprir também as outras.
43 Һалиңларға вай, әй пәрисийләр! Чүнки силәр синагогларда алдинқи орунларда олтиришқа, базарларда кишиләрниң силәргә болған [һөрмәтлик] саламлириға амрақсиләр.
Ai de vocês, fariseus! Vocês gostam de ter os melhores lugares nas sinagogas e de serem cumprimentados com respeito, quando estão nas praças dos mercados.
44 Силәргә вай! Чүнки силәр худди кишиләр кетиветип, үстигә дәссәп селипму сәзмәй өтүп кәткән гөрләргә охшайсиләр! — деди.
Ai de vocês, que são como túmulos sem identificação, sobre os quais as pessoas andam sem nem perceberem!”
45 Тәврат әһлилиридин бири униңға: — Устаз, буларни ейтқиниң бизгиму һақарәт болди! — деди.
Um dos especialistas na lei religiosa reagiu, dizendo: “Mestre, quando você fala assim, também nos insulta!”
46 У униңға мундақ җавап бәрди: — Силәргиму вай, әй Тәврат әһлилири! Чүнки силәр көтирәлмигидәк еғир жүкләрни адәмләрниң зиммисигә артип қойсиләр-ю, амма өзүңлар бу жүкләрни көтиришкә бирму бармиғиңларни тәккүзмәйсиләр!
Jesus respondeu: “Ai de vocês também, especialistas na lei! Vocês colocam sobre as pessoas cargas muito pesadas para serem carregadas, mas não levantam um único dedo para ajudá-las.
47 Силәргә вай! Чүнки пәйғәмбәрләрниң қәбирлирини ясап келиватисиләр, лекин ата-бовилириңлар уларни өлтүрди.
Ai de vocês, que constroem túmulos para homenagear os profetas, mas foram os seus próprios antepassados que os mataram!
48 Шуниң билән силәр ата-бовилириңлар қилғанлириға рази болғанлиғиңларға гувалиқ берисиләр. Чүнки улар пәйғәмбәрләрни өлтүрди вә силәр уларниң қәбирлирини ясайсиләр.
Assim, vocês mostram que concordam com o que os seus antepassados fizeram. Eles mataram os profetas, e vocês constroem túmulos para eles!
49 Бу сәвәптинму Худаниң даналиғи дәйдуки: «Мән уларға пәйғәмбәрләр вә расулларни әвәтимән вә булардин бәзилирини улар өлтүриду вә бәзилирини зиянкәшлик билән қоғливетиду».
É por isso que Deus, em toda a sua sabedoria, disse: ‘Enviarei profetas e apóstolos para eles. Alguns, eles matarão. Outros, eles perseguirão.’
50 Шуниң билән дуния апиридә болғандин буянқи барлиқ пәйғәмбәрләрниң төкүлгән қан қәризлири, йәни Һабилниң төкүлгән қенидин тартип таки [ибадәтханидики] қурбангаһ билән муқәддәс җай арилиғида қәтл қилинған [каһин] Зәкәрияниң төкүлгән қениғичә барлиқ қан қәризләр үчүн мошу дәвирдикиләрдин һесап елиниду. Мән силәргә бәрһәқ шуни ейтип қояйки, буларниң һәммиси мошу дәвирдин елинидиған болиду!
Por isso, esta geração de pessoas será culpada pelo sangue de todos os profetas que foi derramado desde o princípio do mundo;
desde o sangue de Abel até o sangue de Zacarias, que foi assassinado entre o altar e o santuário. Sim, eu lhes digo: esta geração será culpada por tudo isso.
52 Һалиңларға вай, әй Тәврат әһлилири! Чүнки һекмәт ғәзнисиниң ачқучини елип туруп, өзүңлар униң ичигә кирмидиңлар вә кирәй дегәнләрниму киргүзмидиңлар.
Ai de vocês, especialistas na lei! Vocês guardaram a chave do conhecimento. Vocês mesmos não entram e também não deixam que os outros entrem.”
53 У шу йәрдин чиққандин кейин, Тәврат устазлири билән Пәрисийләр униң билән қаттиқ қаршилишип, униңға көп ишларни музакирилишишкә қистиди
Enquanto Jesus estava saindo, os educadores religiosos e os fariseus começaram a atacá-lo agressivamente, fazendo todo tipo de perguntas para provocá-lo.
54 вә униң үстидин шикайәт қилишқа сөзидин бирәр әйип тепивелишқа пайлап жүрәтти.
Eles estavam esperando uma oportunidade de pegá-lo, tentando fazer com que ele dissesse algo que pudesse ser usado contra ele.
