< Луқа 10 >
1 Бу ишлардин кейин, Рәб мухлислардин йәнә йәтмишини тайинлап, өзи бармақчи болған барлиқ шәһәр-йезиларға икки-иккидин өзидин бурун әвәтти.
THEN after these things the Lord appointed other seventy persons also, and sent them, two and two before his face, into every city and place, whither he himself designed to go.
2 У уларға мундақ тапилиди: — Жиғилидиған һосул дәрвәқә көп, лекин һосулни жиққучи ишләмчиләр аз екән. Шуңа һосул Егисидин көпрәк ишләмчиләрни Өз һосулуңни жиғишқа әвәткәйсән, дәп тиләңлар.
He said therefore unto them, The harvest indeed is plenteous, but the labourers few: pray ye therefore to the Lord of the harvest, that he would send out labourers into his harvest.
3 Меңиңлар! Мән қозиларни бөриләрниң арисиға әвәткәндәк силәрни әвәтимән.
Go forth! behold, I send you out as lambs in the midst of wolves.
4 Һәмян, хурҗун вә кәшләр алмаңлар; йолда кишиләр билән саламлишишқа [тохтимаңлар].
Carry neither purse, nor scrip, nor sandals: and stay to salute no man on the road.
5 Қайси өйгә кирсәңлар, алди билән: «Мошу өйдикиләргә арамлиқ болғай!» дәңлар.
And into whatever house ye enter, first say, Peace be to this house.
6 У өйдә «арамлиқ егиси» болса, тилигән арамлиғиңлар шу өйгә қониду; әгәр болмиса, у арамлиқ өзүңларға яниду.
And if the Son of peace be there, your peace shall rest upon it; but if not, it shall return back to you again.
7 Андин чүшкән өйдә туруп йөткәлмәңләр, шу өйдикиләрниң бәргинини йәп-ичиңлар, чүнки ишләмчи өз иш һәққини елишқа һәқлиқтур. У өйдин бу өйгә йөткилип жүрмәңлар.
And in the same family abide, eating and drinking such as they have: for the labourer is worthy of his hire. Go not about from house to house.
8 Силәр қайси шәһәргә кирсәңлар, улар силәрни қобул қилса, улар алдиңларға немә қойса шуни йәңлар.
And into whatsoever city ye enter, and they welcome you, eat whatever is set before you:
9 У йәрдики кесәлләрни сақайтип, уларға: «Худаниң падишалиғи силәргә йеқинлашти!» дәңлар.
and heal the sick that are therein, and say unto them, The kingdom of God is come nigh unto you.
10 Бирақ силәр қайси шәһәргә кирсәңлар, улар силәрни қобул қилмиса, уларниң рәстә-кочилириға чиқип көпчиликкә:
And into whatsoever city ye enter, and they receive you not, go out into the streets of it, and say,
11 «Силәргә агаһ болсун үчүн һәтта шәһириңларниң айиғимизға чаплашқан тописиниму қеқип чүшүрүветимиз! Һалбуки, шуни билип қоюңларки, Худаниң падишалиғи силәргә [растинла] йеқинлашти!» — дәңлар.
Even the dust of your city, which sticks to us, we shake off against you: nevertheless this know, that the kingdom of God is come near to you.
12 Мән силәргә ейтип қояйки, шу күни һәтта Содом шәһиридикиләрниң көридиғини бу шәһәрдикиләрниңкидин йеник болиду.
Now I tell you, that it shall be more tolerable for Sodom in that day, than for that city.
13 Һалиңларға вай, әй қоразинлиқлар! Һалиңларға вай, әй Бәйт-Саидалиқлар! Чүнки силәрдә көрситилгән мөҗизиләр Тур вә Зидон шәһәрлиридә көрситилгән болса, у йәрләрдикиләр хелә бурунла бөзгә йөгинип, күлгә милинип товва қилған болатти.
Wo to thee Chorazin! wo to thee Bethsaida! for if the miracles which have been done in thee, had been done in Tyre and Sidon, long ago sitting in sackcloth and ashes, would they have repented.
14 Қиямәт күнидә Тур вә Зидондикиләрниң көридиғини силәрниңкидин йеник болиду.
But it shall be more tolerable for Tyre and Sidon in the judgment than for you.
15 Әй әршкә көтирилгән Кәпәрнаһумлуқлар! Силәр тәһтисараға чүшүрүлисиләр! (Hadēs )
And thou Capernaum, which hast been lifted up to heaven, shalt be cast down to hell. (Hadēs )
16 [У мухлислириға йәнә]: — Кимдәким силәрни тиңшиса, мениму тиңшиған болиду; кимдәким силәрни чәткә қақса, мениму чәткә қаққан болиду; ким мени чәткә қаққан болса, мени әвәткүчиниму чәткә қаққан болиду, — деди.
He that heareth you, heareth me; and he that despiseth you, despiseth me; and he that despiseth me, despiseth Him that sent me.
17 Йәтмиш мухлис хошал-хурамлиқ ичидә қайтип келип: — И Рәб! Һәтта җинларму сениң намиң билән бизгә бойсунидикән! — дәп мәлум қилди.
Then the seventy returned with joy, saying, Lord, even the devils are subject to us through thy name.
18 У уларға: — Мән Шәйтанниң асмандин чақмақтәк чүшүп кәткәнлигини көргәнмән.
And he said unto them, I beheld Satan falling as lightning from heaven.
19 Мана, мән силәргә илан-чаянларни дәссәп янҗишқа вә дүшмәнниң барлиқ күч-қудритини бесип ташлашқа һоқуқ бәрдим. Һеч қачан һеч қандақ нәрсә силәргә зәрәр йәткүзәлмәйду.
Behold, I give you power to tread on serpents and scorpions, and over all the power of the enemy; and nothing shalt in any wise hurt you.
20 Лекин силәр роһларниң силәргә бойсунғанлиғи түпәйлидин шатланмаңлар, бәлки намиңларниң әршләрдә пүтүлгәнлиги түпәйлидин шатлиниңлар, — деди.
Nevertheless, in this rejoice not, that the spirits are made subject to you; but rejoice rather, that your names are inscribed in the heavens.
21 Шу вақитта, Әйса роһта хошаллинип мундақ деди: «Асман-зимин Егиси и Ата! Сән бу һәқиқәтләрни данишмән вә әқиллиқлардин йошуруп, сәбий балиларға ашкарилиғанлиғиң үчүн сени мәдһийиләймән! Бәрһәқ, и Ата, нәзириңдә бундақ қилиш рава еди.
In the same hour Jesus exulted in spirit, and said, I ascribe glory to thee, Father, Lord of heaven and earth, that thou hast hid these things from the wise and intelligent, and hast revealed them to babes: be it so, O Father! since such is thy good pleasure.
22 Һәммә маңа Атамдин тәқдим қилинди; Оғулниң кимлигини Атидин башқа һеч ким билмәйду, вә Атиниңму кимлигини Оғул вә Оғул ашкарилашни лайиқ көргән кишиләрдин башқа һеч ким билмәйду».
All things are given up to me by my Father: and no man knoweth who is the Son, but the Father; and who is the Father, but the Son, and he to whomsoever the Son is pleased to reveal him.
23 Андин у мухлислириға бурулуп, уларға астиғина: Силәр көрүватқан ишларни көргән көзләр нәқәдәр бәхитликтур!
Then turning to the disciples, he said privately, Blessed are the eyes which see the things which ye see:
24 Чүнки мән силәргә шуни ейтип қояйки, нурғун пәйғәмбәрләр вә падишалар силәр көргән ишларни көрүшкә интизар болғини билән уларни көрмигән; вә силәр аңлаватқан ишларни аңлашқа интизар болғини билән, уларни аңлап бақмиған, — деди.
for I tell you, that many prophets and kings have desired to see the things which ye see, and have not seen them; and to hear the things which ye hear, and have not heard them.
25 Вә мана, Тәврат устазлиридин бири орнидин туруп Әйсани синимақчи болуп: — Устаз, мәңгүлүк һаятқа варис болмақ үчүн немә ишни қилишим керәк? — дәп сориди. (aiōnios )
And, behold, a certain doctor of the law arose, to make trial of him, saying, Master, by doing what shall I inherit eternal life? (aiōnios )
26 У җававән: — Тәврат қанунида немә пүтүлгән? Буниңға өзүң қандақ қарайсән? — деди.
And he said unto him, What is written in the law? How readest thou?
27 Һелиқи киши җававән: — «Пәрвәрдигар Худайиңни пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн күчүң вә пүтүн зеһниң билән сөйгин»; вә «Хошнаңни өзүңни сөйгәндәк сөй» — деди.
And he answering said, “Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy might, and with all thy understanding, and thy neighbour as thyself.”
28 Әйса униңға: — Тоғра җавап бәрдиң. Мана шундақ қилсаң һаят болисән, — деди.
And he said unto him, Thou hast answered rightly: this do, and thou shalt live.
29 Лекин өзини һәққаний дәп испатлимақчи болуп, Әйсадин йәнә сорап: — Әнди «Мениң хошнам» кимдур? — деди.
Then he, desirous to make himself appear a righteous person, said unto Jesus, And who is my neighbour?
30 Әйса җававән мундақ деди: — Бир адәм Йерусалимдин Йерихо шәһиригә чүшүветип, йолда қарақчиларниң қолиға чүшүп қапту. Қарақчилар униң кийим-кечәклирини салдурувелип, уни яриландуруп, чала өлүк һалда ташлап кетипту.
Then Jesus answering said, A certain man went down from Jerusalem to Jericho, and fell among robbers, who, when they had both stripped him, and covered him with wounds, got off, leaving him half dead.
31 Вә шундақ болдики, мәлум бир каһин шу йолдин чүшүветип, һелиқи адәмни көрүп, йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту.
And it so fell out, that a certain priest went down that way, and seeing him, he kept the opposite side of the road.
32 Шуниңдәк бир Лавийлиқ [роһаний] бу йәргә кәлгәндә, йениға келип қарап қоюп, йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту.
And a Levite also, in the same way, being near the place, came, and seeing him, kept the opposite side of the road.
33 Лекин сәпәрдә болған бир Самарийәлик һелиқи адәмниң йениға кәлгәндә, уни көрүпла ич ағритипту
But a certain Samaritan travelling, came by him, and seeing him, was moved with compassion,
34 вә алдиға берип, җараһәтлиригә май вә шарап қуюп, теңип қоюпту. Андин уни өз улиғиқа миндүрүп, бир сарайға елип берип, у йәрдә һалидин хәвәр апту.
and coming up to him, bound up his wounds, after pouring on them oil and wine; then setting him on his own beast, he led him to an inn, and took particular care of him.
35 Әтиси йолға чиққанда, икки күмүч динарни елип сарайвәнгә берип: «Униңға қарап қоюң, буниңдин артуқ чиқим болса, қайтишимда сизгә төләймән» дәпту.
And on the morrow, as he was departing, he took out of his purse two denarii, and gave them to the innkeeper, and said to him, Take great care of him; and whatever farther expence may be incurred, when I return, I will repay thee.
36 [Әнди Әйса һелиқи устаздин]: — Сениңчә, бу үч адәм ичидә қайсиси қарақчиларниң қолиға чүшкән һелиқи кишигә [һәқиқий] хошна болған? — дәп сориди.
Which then of these three do you suppose to be the neighbour of him who fell into the robbers’ hands?
37 — Униңға меһриванлиқ көрсәткән киши, — дәп җавап бәрди у. Әйса униңға: — Ундақ болса, сән һәм берип шуниңға охшаш қилғин, — деди.
And he said, He that shewed mercy towards him. Then said Jesus to him, Go, and do thou exactly the same.
38 Вә шундақ болдики, у [мухлислири билән биллә] йолда кетиветип, мәлум бир йезиға кирди. У йәрдә Марта исимлиқ бир аял уни өйигә чақирип меһман қилди.
And it came to pass, as they were travelling, that he entered into a certain village; and a woman, named Martha, received him into her house.
39 Мартаниң Мәрйәм исимлиқ бир сиңлиси бар еди. У Әйсаниң айиғи алдида олтирип, униң сөз-каламини тиңшивататти.
And she had a sister called Mary, who sitting down also at the feet of Jesus, hearkened to his discourse.
40 Әнди меһманларни күтүш ишлириниң көплүгидин көңли бөлүнүп кәткән Марта Әйсаниң алдиға келип: — И Рәб, сиңлимниң мени меһман күткили ялғуз ташлап қойғиниға кариң болмамду? Уни маңа ярдәмлишишкә буйруғин! — деди.
But Martha was hurrying about to provide a large entertainment, and coming up to him, she said, Lord, is it no concern to thee, that my sister hath left me to make the whole provision by myself? bid her therefore to assist me.
41 Лекин Әйса униңға җававән: — Әй Марта, Марта, сән көп ишларниң ғемини йәп аварә болуп жүрүватисән.
But Jesus answering said to her, Martha, Martha, thou art anxious and disturbing thyself about many things.
42 Бирақ бирла иш зөрүрдур; вә Мәрйәм шуниңдин өзигә несивә болидиған яхши үлүшни таллиди; бу һәргиз униңдин тартивелинмайду — деди.
But of one thing there is need: and Mary hath made her election of that good portion, which shall not be taken away from her.