Лавийлар 19
1 Пәрвәрдигар Мусаға сөз қилип мундақ деди: —
Yahweh spoke to Moses, saying,
2 Сән Исраилларниң пүткүл җамаитигә сөз қилип уларға мундақ дегин: — «Мән Худайиңлар Пәрвәрдигар муқәддәс болғачқа, силәрму муқәддәс болушуңлар керәк.
“Speak to all the assembly of the people of Israel and say to them, 'You must be holy, for I Yahweh your God am holy.
3 Силәр һәр бириңлар анаңлар билән атаңларни иззәтләңлар; Мениң шабат күнлиримни болса, уларни тутушуңлар керәк. Мән өзүм Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
Everyone must respect his mother and his father, and you must keep my Sabbaths. I am Yahweh your God.
4 Силәр әрзимәс бутларға таянмаңлар, өзүңлар үчүн қуйма бутларни ясимаңлар. Мән өзүм Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
Do not turn to worthless idols, nor make for yourselves gods out of metal. I am Yahweh your God.
5 Силәр Пәрвәрдигарға енақлиқ қурбанлиғини кәлтүрүшни халисаңлар, қобул қилинғидәк йол билән уни сунуңлар.
When you offer a sacrifice of fellowship offerings to Yahweh, you must offer it that you may be accepted.
6 Силәр уни сунған күни вә әтиси у йейилсун; үчинчи күнигә қалғини болса отта көйдүрүлсун.
It must be eaten the same day you offer it, or on the next day. If anything remains until the third day, it must be burned up with fire.
7 Әгәр униңдин бир қисми үчинчи күни йейилсә қурбанлиқ һарам һесаплинип қобул қилинмайду.
If it is eaten at all on the third day, it is unclean meat; it must not be accepted,
8 Кимки униңдин йесә өз гунайини өз үстигә алиду, чүнки у Пәрвәрдигарға атап муқәддәс қилинған нәрсини напак қилди; ундақ киши өз хәлқидин үзүп ташлиниду.
and everyone who eats it must carry his own guilt because he has defiled what is holy to Yahweh, and that person must be cut off from his people.
9 Силәр зиминиңлардики һосулни жиғсаңлар, сән етизиңниң булуң-пушқақлириғичә тамам жиғивалма вә һосулуңдин қалған васаңни теривалмиғин.
When you reap the harvest of your land, you must not completely reap the corners of your field, neither will you gather all the produce of your harvest.
10 Үзүм таллириңни пасаңдиватма вә үзүм таллиридин чүшкән үзүмләрниму теривалма, бәлки буларни кәмбәғәлләр билән мусапирларға қойғин. Мән Өзүм Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
You must not gather every grape from your vineyard, nor gather the grapes that have fallen on the ground in your vineyard. You must leave them for the poor and for the foreigner. I am Yahweh your God.
11 Силәр оғрилиқ қилмаңлар, алдамчилиқ қилмаңлар, бир-бириңларға ялған сөзлимәңлар.
Do not steal. Do not lie. Do not deceive each other.
12 Мениң намим билән ялған қәсәм ичмәңлар, ундақ қилсаң Худайиңниң намини булғайсән. Мән Пәрвәрдигардурмән.
Do not swear by my name falsely and profane the name of your God. I am Yahweh.
13 Өз хошнаңға зулум қилма, униңкини өзүңниң қиливалма. Мәдикарниң һәққини кечичә йениңда қондуруп қалма.
Do not oppress your neighbor or rob him. The wages of a hired servant must not stay with you all night until the morning.
14 Гас кишини тиллима, кор кишиниң алдида путлишаңғу нәрсини қойма; бәлки өз Худайиңдин қорққин. Мән Пәрвәрдигардурмән.
Do not curse the deaf or put a stumbling block before the blind. Instead, you must fear your God. I am Yahweh.
15 Һөкүм қилғиниңларда һеч наһәқлиқ қилмаңлар; намратқиму ян басмай, байғиму йүз-хатирә қилмай, бәлки адиллиқ билән өз хошнаң үстидин тоғра һөкүм қилғин.
Do not cause judgment to be false. You must not show favoritism to someone because he is poor, and you must not show favoritism to someone because he is important. Instead, judge your neighbor righteously.
16 Өз хәлқиңниң арисида гәп тошуғучи болуп жүрмә; хошнаңниң җениға һеч қандақ зиян-зәхмәт йәткүзмә. Мән Пәрвәрдигардурмән.
Do not walk around spreading slander among your people, but seek to protect your neighbor's life. I am Yahweh.
17 Сән көңлүңдә өз қериндишиңдин нәпрәтләнмигин; хошнаңда [гуна болса] сән униң сәвәвидин бешиңға гуна келип қалмаслиғи үчүн униңға тәнбиһ-несиһәт бәргин.
Do not hate your brother in your heart. You must honestly rebuke your neighbor so as not to share in sin because of him.
18 Сән интиқам алмиғин вә өз хәлқиңниң нәслигә һеч адавәтму сақлимиғин, бәлки хошнаңни өзүңни сөйгәндәк сөйгин. Мән Пәрвәрдигардурмән.
Do not take vengeance or hold any grudge against any of your people, but instead love your neighbor as yourself. I am Yahweh.
19 Силәр Мениң қанун-бәлгүлимилиримни тутуңлар. Сән өз чарпайлириңни башқа нәсилләр билән чепиштурма, етизиңға икки хил уруқ салмиғин, икки хил жиптин тоқолған кийимни киймә.
You must keep my commands. Do not try to breed your animals with different kinds of other animals. Do not mix two different kinds of seeds when planting your field. Do not wear clothing made of two kinds of material mixed together.
20 Әгәр бир әр киши қиз-чокан билән йетип мунасивәт өткүзсә, вә у башқа бири билән вәдиләшкән дедәк болса, бу дедәкниң һөрлүк пули тапшурулмиған болса, яки униңға һөрлүк берилмигән болса, мувапиқ җаза берилсун. Лекин қиз-чокан һөр қилинмиғачқа, һәр иккиси өлтүрүлмисун.
Whoever sleeps with a slave girl who is promised to a husband, but who has not been ransomed or given her freedom, they must be punished. They must not be put to death because she was not free.
21 Әр киши болса өзиниң итаәтсизлик қурбанлиғини җамаәт чедириниң кириш ағзиниң алдиға, Пәрвәрдигарниң алдиға кәлтүрсун; итаәтсизлик қурбанлиғи бир қочқар болсун.
A man must bring his guilt offering to Yahweh to the entrance to the tent of meeting—a ram as a guilt offering.
22 Каһин у итаәтсизлик қурбанлиғи үчүн кәлтүргән қочқарни елип униң садир қилған гунайи үчүн Пәрвәрдигарниң алдида кафарәт кәлтүриду; униң қилған гунайи униңдин кәчүрүлиду.
Then the priest will make atonement for him with the ram for the guilt offering before Yahweh, for the sin that he has committed. Then the sin which he has committed will be forgiven.
23 Силәр зиминға кирип һәр хил йәйдиған мевилик дәрәқләрни тиккән болсаңлар, мевилирини «хәтнисиз» дәп қараңлар; үч жилғичә буни «хәтнисиз» дәп қарап униңдин йемәңлар.
When you come into the land and have planted all kinds of trees for food, then you must regard the fruit they produce as forbidden to be eaten. The fruit must be forbidden to you for three years. It must not be eaten.
24 Төртинчи жили уларниң һәммә мевилири Пәрвәрдигарға мәдһийә сүпитидә муқәддәс қилип беғишлансун.
But in the fourth year all the fruit will be holy, an offering of praise to Yahweh.
25 Андин бәшинчи жилдин тартип силәр уларниң мевилиридин йейишкә башлаңлар. Шундақ қилсаңлар [зимин] мәһсулатлирини силәргә зиядә қилиду. Мән Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
In the fifth you may eat the fruit, having waited so that the trees might produce more. I am Yahweh your God.
26 Силәр қан чиқмиған нәрсини йемәңлар. Нә палчилиқ нә җадугәрлик қилмаңлар.
Do not eat any meat with blood still in it. Do not consult spirits about the future, and do not seek to control others by supernatural powers.
27 Силәр бешиңларниң чекә-чөрисидики чачни чүшүрүп дүгиләк қиливалмаңлар, сақалниң уч-янлирини бузмаңлар.
You will not round off the corners of the hair on the sides of your head or shave off the edge of your beard.
28 Силәр өлгәнләр үчүн бәдиниңларни зәхим йәткүзүп тилмаңлар, өзүңларға һеч қандақ гүл-сүрәт чәкмәңлар. Мән Пәрвәрдигардурмән.
Do not cut your body for the dead or put tattoo marks on your body. I am Yahweh.
29 Сән қизиңни бузуқлуқ-паһишиликкә селип напак қилмиғин. Болмиса, зиминдикиләр бузуқлуқ-паһишиликкә берилип, пүткүл зиминни әйш-ишрәт қаплап кетиду.
Do not disgrace your daughter by making her a prostitute, or the nation will fall to prostitution and the land will become full of wickedness.
30 Силәр Мениң шабат күнлиримни тутуңлар, Мениң муқәддәс җайимни һөрмәтләңлар. Мән Пәрвәрдигардурмән.
You must keep my Sabbaths and honor the sanctuary of my tabernacle. I am Yahweh.
31 Җинкәшләр билән сеһиргәрләргә таянмаңлар, уларниң кәйнидин жүрүп өзүңларни напак қилмаңлар. Мән өзүм Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
Do not turn to those who talk with the dead or with spirits. Do not seek them out, or they will defile you. I am Yahweh your God.
32 Ақ баш кишиниң алдида орнуңдин тур, қериларни һөрмәт қилғин; Худайиңдин қорққин. Мән Пәрвәрдигардурмән.
You must rise before the gray-headed person and honor the presence of an old man. You must fear your God. I am Yahweh.
33 Бир мусапир зиминда араңларда туруватқан болса силәр униңға зулум қилмаңлар,
If a foreigner lives among you in your land, you must not do him any wrong.
34 бәлки араңларда туруватқан мусапир силәргә йәрлик кишидәк болсун; уни өзүңни сөйгәндәк сөйгин; чүнки силәрму Мисир зиминида мусапир болғансиләр. Мән Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
The foreigner who lives with you must be to you like the native-born Israelite who lives among you, and you must love him as yourself, because you were foreigners in the land of Egypt. I am Yahweh your God.
35 Силәрниң һөкүм чиқиришиңларда, узунлуқ, еғирлиқ вә һәҗим өлчәштә һеч қандақ наһәқлик болмисун;
Do not use false measures when measuring length, weight, or quantity.
36 силәрдә адил тараза, адил тараза ташлири, адил әфаһ кәмчини билән адил һин кәмчини болсун. Мән силәрни Мисир зиминидин чиқирип кәлгән Худайиңлар Пәрвәрдигардурмән.
You must use just scales, just weights, a just ephah, and a just hin. I am Yahweh your God, who brought you out of the land of Egypt.
37 Силәр Мениң барлиқ қанун-бәлгүлимилирим вә барлиқ һөкүмлиримни тутуп, уларға әмәл қилиңлар; мән Пәрвәрдигардурмән.
You must obey all my decrees and all my laws, and do them. I am Yahweh.'”
