Юһанна 7
1 Бу ишлардин кейин, Әйса Галилийәдә айлинип жүрди. У Йәһудийәдә айлинип жүрүшни халимайтти, чүнки [шу йәрдики] Йәһудийлар униңға қәст қилмақчи еди.
After these things, Jesus was walking in Galilee, for he would not walk in Judea, because the Jewish leaders sought to kill him.
2 Бу чағда, Йәһудийларниң «кәпиләр һейти»ға аз қалған еди.
Now the Jewish festival, the Feast of Tabernacles, was near.
3 Шуңа Әйсаниң инилири униңға: — Мошу йәрдин айрилип Йәһудийәгә барғин, шуниң билән мухлислириңму [карамәт] әмәллириңни көрәләйду!
So his brothers said to him, "Depart from here, and go into Judea, that your disciples also may see your works that you are doing.
4 Чүнки өзини хәлиқ-аләмгә тонутмақчи болған һеч ким йошурун җайда иш қилмайду. Бу әмәлләрни қиливатқан екәнсән, өзүңни дунияға көрсәт! — дейишти.
For no one does anything in secret when he himself seeks to be known openly. If you do these things, show yourself to the world."
5 Чүнки униң инилириму униңға етиқат қилмиған еди.
For even his brothers did not believe in him.
6 Шуңа Әйса уларға: — Мениң вақит-саитим техи кәлмиди. Лекин силәргә нисбәтән һәрвақит мунасиптур.
Jesus therefore said to them, "My time has not yet come, but your time is always ready.
7 Бу дуниядики кишиләр силәргә һәргиз өч болмайду; лекин мени өч көриду. Чүнки мән уларниң қилмишлирини рәзил дәп гувалиқ бериватимән.
The world cannot hate you, but it hates me, because I testify about it, that its works are evil.
8 Силәр бу һейтқа беривериңлар. Мән бу һейтқа бармаймән, чүнки мениң вақит-саитим техи йетип кәлмиди, — деди.
You go up to the feast. I am not yet going up to this feast, because my time is not yet fulfilled."
9 Әйса бу сөзләрни қилип, Галилийәдә қалди.
After he had said this, he stayed in Galilee.
10 Әйсаниң инилири һейтқа чиққандин кейин, у өзиму униңға барди. Амма ашкарә әмәс, йошурун барди.
But when his brothers had gone up to the feast, then he also went up, not publicly, but as it were in secret.
11 Һейтта Йәһудийлар уни издәп: «У қәйәрдидур?» дәп соравататти.
The Jewish leaders therefore sought him at the feast, and said, "Where is he?"
12 Кишиләр арисида униң тоғрисида көп ғул-ғула болди. Бәзиләр уни: «Яхши адәм!» десә, йәнә бәзиләр: «Яқ, у халайиқни аздуруватиду!» дейишти.
There was much murmuring among the crowds concerning him. Some said, "He is a good man." But others said, "Not so, but he leads the crowd astray."
13 Бирақ Йәһудий [чоңлиридин] қорқуп, һеч ким очуқ-ашкарә униң гепини қилмайтти.
Yet no one spoke openly of him for fear of the Jewish leaders.
14 Һейтниң йерими өткәндә, Әйса ибадәтхана һойлилириға кирип хәлиққә тәлим беришкә башлиди.
But when it was now the midst of the feast, Jesus went up into the temple and taught.
15 Йәһудийлар: — Бу адәм һеч қандақ тәлим алмиған туруқлуқ, униң қандақму мунчә көп билими болсун? — дәп һаң-таң қелишти.
Then the Jewish leaders were astonished, saying, "How does this man know such writings, having never been educated?"
16 Әйса уларға: — Бу тәлимләр мениң әмәс, бәлки мени Әвәткүчиниңкидур.
Jesus therefore answered them, "My teaching is not mine, but his who sent me.
17 Униң ирадисигә әмәл қилишқа өз ирадисини бағлиған һәр ким бу тәлим тоғрилиқ — униң Худадин кәлгәнлигини яки өзлүгүмдин ейтиватқанлиғимни билиду.
If anyone desires to do his will, he will know about the teaching, whether it is from God, or if I am speaking from myself.
18 Өз алдиға сөзлигән киши өз шан-шәривини издәйду, лекин өзини әвәткүчиниң шан-шәривини издәйдиған киши һәқ-садиқтур, униңда һәққанийсизлиқ йоқтур.
He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him is true, and no unrighteousness is in him.
19 Муса [пәйғәмбәр] силәргә Тәврат қанунини тапшурған әмәсму? Лекин һеч қайсиңлар бу қанунға әмәл қилмайватисиләр! Немишкә мени өлтүрмәкчи болисиләр? — деди.
Did not Moses give you the Law, and yet none of you keeps the Law? Why do you seek to kill me?"
20 Көпчилик: — Саңа җин чаплишипту! Сени өлтүрмәкчи болған ким екән? — дейишти.
The crowd answered, "You have a demon. Who seeks to kill you?"
21 Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Мән бир карамәтни яритишим билән һәммиңлар һаң-таң қелиштиңлар.
Jesus answered them, "I did one work, and you are all amazed.
22 — Әнди Муса [пәйғәмбәр] силәргә хәтнә қилиш тоғрилиқ әмир қалдурған (әмәлийәттә болса хәтнә қилиш Муса пәйғәмбәрдин әмәс, ата-бовилардин қалған), шуңа силәр шабат күнигә [тоғра келип қалсиму] шу күнидә адәмниң хәтнисини қиливерисиләр.
Moses has given you circumcision (not that it is of Moses, but of the fathers), and on the Sabbath you circumcise a boy.
23 Әнди Тәврат қануниға хилаплиқ қилинмисун дәп шабат күнидә адәм хәтнә қилинған йәрдә, мән шабат күнидә бир адәмни сәллимаза сақайтсам, силәр немә дәп маңа аччиқлинисиләр?
If a boy receives circumcision on the Sabbath, that the Law of Moses may not be broken, are you angry with me, because I made a man completely healthy on the Sabbath?
24 Сиртқи қияпәткә қарап һөкүм қилмаңлар, бәлки һәққаний һөкүм қилиңлар!
Do not judge according to appearance, but judge righteous judgment."
25 У вақитта Йерусалимлиқларниң бәзилири: — [Чоңлар] өлтүрмәкчи болған киши бу әмәсмиди?
Therefore some of them of Jerusalem said, "Is not this he whom they seek to kill?
26 Ашкарә сөзләватсиму, униңға қарши һеч нәрсә демидиғу! Дәрвәқә, ақсақалларниң униң Мәсиһ екәнлигини билип йәткәнму?
Look, he speaks openly, and they say nothing to him. Can it be that the rulers indeed know that this is the Messiah?
27 Һалбуки, бу адәмниң қәйәрдин кәлгәнлигини биз ениқ билимиз. Лекин Мәсиһ кәлгәндә, униң қәйәрдин кәлгәнлигини һеч ким билмәстиғу, — дейишти.
However we know where this man comes from, but when the Messiah comes, no one will know where he comes from."
28 Шуңа Әйса ибадәтхана һойлисида тәлим бериветип, жуқури аваз билән мундақ деди: — Силәр мени тонуймиз һәмдә мениң қәйәрдин кәлгәнлигимниму билимиз, [дәватисиләр]?! Бирақ мән өзлүгүмдин әмәс, мән мени Әвәткүчидин [кәлдим], У һәқтур; бирақ силәр Уни тонумайсиләр.
Jesus therefore called out in the temple, teaching and saying, "You both know me, and know where I am from. I have not come of myself, but he who sent me is true, whom you do not know.
29 Мән Уни тонуймән. Чүнки мән Униң йенидин кәлдим, мени У әвәтти.
I know him, because I am from him, and he sent me."
30 Шуңа улар уни тутуш йолини издәйтти, лекин һеч ким униңға қол салмиди; чүнки униң вақит-саити техи йетип кәлмигән еди.
They sought therefore to take him; but no one laid a hand on him, because his hour had not yet come.
31 Лекин халайиқ арисидики нурғун кишиләр униңға етиқат қилди. Улар: «Мәсиһ кәлгәндә бу киши көрсәткән мөҗизилик аламәтләрдин артуқ [мөҗизә] яриталарму?!» дейишти.
But many in the crowd believed in him. They said, "When the Messiah comes, he won't do more signs than those which this man has done, will he?"
32 Пәрисийләр халайиқниң у тоғрилиқ ғул-ғула болуватқан бу гәп-сөзлирини аңлиди; шуниң билән Пәрисийләр билән баш каһинлар уни тутуш үчүн бир нәччә қаравулларни әвәтти.
The Pharisees heard the crowd murmuring these things concerning him, and the chief priests and the Pharisees sent officers to arrest him.
33 Шуниң билән Әйса: — Йәнә бир аз вақит силәр билән биллә болимән, андин мени Әвәткүчиниң йениға кетимән.
Then Jesus said, "I will be with you a little while longer, then I go to him who sent me.
34 Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр, — деди.
You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come."
35 Буниң билән, Йәһудийлар бир-биригә: — У биз тапалмиғидәк қәйәрләргә барар? Грекләр арисидики тарқақ Йәһудий муһаҗирларниң йениға берип, грекларға тәлим берәмдиғанду?
The Jewish leaders therefore said among themselves, "Where will this man go that we won't find him? Will he go to the Diaspora among the Greeks, and teach the Greeks?
36 «Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр» дегини немисиду? — дейишти.
What is this word that he said, 'You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come'?"
37 Һейтниң ахирқи һәм әң катта күни, Әйса орнидин туруп, жуқури аваз билән: — Кимдәким уссиса, мениң йенимға келип ичсун!
Now on the last and greatest day of the feast, Jesus stood and said in a loud voice, "If anyone is thirsty, let him come to me and drink.
38 Маңа етиқат қилғучи кишиниң худди муқәддәс язмиларда ейтилғинидәк, ич-бағридин һаятлиқ сүйиниң дәриялири еқип чиқиду! — дәп җакалиди
He who believes in me, as the Scripture has said, from within him will flow rivers of living water."
39 (у бу сөзни өзигә етиқат қилғанларға ата қилинидиған Муқәддәс Роһқа қарита ейтқан еди. [Худаниң] Роһи техи һеч кимгә ата қилинмиғанмиди, чүнки Әйса техи шан-шәривигә кирмигән еди).
But he said this about the Spirit, which those believing in him were to receive. For the Spirit was not yet given, because Jesus was not yet glorified.
40 Халайиқ ичидә бәзиләр бу сөзни аңлап: — [Келиши муқәррәр болған] пәйғәмбәр һәқиқәтән мошу екән! — дейишти.
Some of the crowd therefore, when they heard these words, said, "This is truly the Prophet."
41 Бәзиләр: «Бу Мәсиһ екән!» дейишәтти. Йәнә бәзиләр болса: «Яқ, Мәсиһ Галилийәдин келәттиму?
Others said, "This is the Messiah." But some said, "What, does the Messiah come out of Galilee?
42 Муқәддәс язмиларда, Мәсиһ [падиша] Давутниң нәслидин һәм Давутниң жути Бәйт-Ләһәм йезисидин келиду, дейилмигәнмиди?» — дейишти.
Hasn't the Scripture said that the Messiah comes of the offspring of David, and from Bethlehem, the village where David was?"
43 Буниң билән, халайиқ униң вәҗидин иккигә бөлүнүп кәтти.
So there arose a division in the crowd because of him.
44 Бәзилири уни тутайли дегән болсиму, лекин һеч ким униңға қол салмиди.
Some of them would have arrested him, but no one laid hands on him.
45 Қаравуллар [ибадәтханидин] баш каһинлар билән Пәрисийләрниң йениға қайтип кәлгәндә, улар қаравулларға: — Немә үчүн уни тутуп кәлмидиңлар? — дәп сорашти.
The officers therefore came to the chief priests and Pharisees, and they said to them, "Why did you not bring him?"
46 Қаравуллар: — Һеч ким һеч қачан бу адәмдәк сөзлигән әмәс! — дәп җавап беришти.
The officers answered, "No man ever spoke like this man."
47 Пәрисийләр уларға җававән: — Силәрму аздурулдуңларму?
The Pharisees therefore answered them, "You are not also led astray, are you?
48 Ақсақаллардин яки Пәрисийләрдин униңға етиқат қилғанлар болғанму?!
Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?
49 Лекин Тәврат қанунини билмәйдиған бу чүпрәндиләр ләнәткә қалиду! — дейишти.
But this crowd that does not know the Law is accursed."
50 Уларниң арисидин бири, йәни бурун ахшамда Әйсаниң алдиға кәлгән Никодим уларға:
Nicodemus (he who came to him before, being one of them) said to them,
51 — Тәврат қанунимиз авал кишиниң немә қилғинини өзидин аңлап билмәй туруп, униңға һөкүм чиқирамду!
"Does our Law judge a man, unless it first hears from him personally and knows what he does?"
52 Улар җавап қилип: — Сәнму Галилийәдинму? [Муқәддәс язмиларни] көр, қетирқинип оқуп бақ, Галилийәдин һеч қандақ пәйғәмбәр чиқмайду! — деди.
They answered him, "Are you also from Galilee? Search, and see that no prophet comes from Galilee."
53 Шуниң билән [уларниң] һәр бири өз өйигә кәтти.
Then everyone went to his own house,
