Юһанна 7
1 Бу ишлардин кейин, Әйса Галилийәдә айлинип жүрди. У Йәһудийәдә айлинип жүрүшни халимайтти, чүнки [шу йәрдики] Йәһудийлар униңға қәст қилмақчи еди.
And Jesus was walking after these things in Galilee, for He did not wish to walk in Judea, because the Jews were seeking to kill Him,
2 Бу чағда, Йәһудийларниң «кәпиләр һейти»ға аз қалған еди.
and the celebration of the Jews was near—that of Shelters—
3 Шуңа Әйсаниң инилири униңға: — Мошу йәрдин айрилип Йәһудийәгә барғин, шуниң билән мухлислириңму [карамәт] әмәллириңни көрәләйду!
His brothers, therefore, said to Him, “Depart from here, and go away to Judea, that Your disciples may also behold Your works that You do;
4 Чүнки өзини хәлиқ-аләмгә тонутмақчи болған һеч ким йошурун җайда иш қилмайду. Бу әмәлләрни қиливатқан екәнсән, өзүңни дунияға көрсәт! — дейишти.
for no one does anything in secret, and himself seeks to be in public; if you do these things—reveal Yourself to the world”;
5 Чүнки униң инилириму униңға етиқат қилмиған еди.
for not even His brothers were believing in Him.
6 Шуңа Әйса уларға: — Мениң вақит-саитим техи кәлмиди. Лекин силәргә нисбәтән һәрвақит мунасиптур.
Jesus, therefore, says to them, “My time is not yet present, but your time is always ready;
7 Бу дуниядики кишиләр силәргә һәргиз өч болмайду; лекин мени өч көриду. Чүнки мән уларниң қилмишлирини рәзил дәп гувалиқ бериватимән.
the world is not able to hate you, but it hates Me, because I testify concerning it that its works are evil.
8 Силәр бу һейтқа беривериңлар. Мән бу һейтқа бармаймән, чүнки мениң вақит-саитим техи йетип кәлмиди, — деди.
You—go up to this celebration; I do not yet go up to this celebration, because My time has not yet been fulfilled”;
9 Әйса бу сөзләрни қилип, Галилийәдә қалди.
and saying these things to them, He remained in Galilee.
10 Әйсаниң инилири һейтқа чиққандин кейин, у өзиму униңға барди. Амма ашкарә әмәс, йошурун барди.
And when His brothers went up, then also He Himself went up to the celebration, not openly, but as in secret;
11 Һейтта Йәһудийлар уни издәп: «У қәйәрдидур?» дәп соравататти.
the Jews, therefore, were seeking Him in the celebration, and said, “Where is that One?”
12 Кишиләр арисида униң тоғрисида көп ғул-ғула болди. Бәзиләр уни: «Яхши адәм!» десә, йәнә бәзиләр: «Яқ, у халайиқни аздуруватиду!» дейишти.
And there was much murmuring about Him among the multitudes, some indeed said, “He is good”; and others said, “No, but He leads the multitude astray”;
13 Бирақ Йәһудий [чоңлиридин] қорқуп, һеч ким очуқ-ашкарә униң гепини қилмайтти.
no one, however, was speaking freely about Him, through fear of the Jews.
14 Һейтниң йерими өткәндә, Әйса ибадәтхана һойлилириға кирип хәлиққә тәлим беришкә башлиди.
And it being now the middle of the celebration, Jesus went up to the temple, and He was teaching,
15 Йәһудийлар: — Бу адәм һеч қандақ тәлим алмиған туруқлуқ, униң қандақму мунчә көп билими болсун? — дәп һаң-таң қелишти.
and the Jews were wondering, saying, “How has this One known letters—having not learned?”
16 Әйса уларға: — Бу тәлимләр мениң әмәс, бәлки мени Әвәткүчиниңкидур.
Jesus answered them and said, “My teaching is not Mine, but His who sent Me;
17 Униң ирадисигә әмәл қилишқа өз ирадисини бағлиған һәр ким бу тәлим тоғрилиқ — униң Худадин кәлгәнлигини яки өзлүгүмдин ейтиватқанлиғимни билиду.
if anyone may will to do His will, he will know concerning the teaching, whether it is of God, or—[if] I speak from Myself.
18 Өз алдиға сөзлигән киши өз шан-шәривини издәйду, лекин өзини әвәткүчиниң шан-шәривини издәйдиған киши һәқ-садиқтур, униңда һәққанийсизлиқ йоқтур.
He who is speaking from himself seeks his own glory, but he who is seeking the glory of him who sent him, this one is true, and unrighteousness is not in him;
19 Муса [пәйғәмбәр] силәргә Тәврат қанунини тапшурған әмәсму? Лекин һеч қайсиңлар бу қанунға әмәл қилмайватисиләр! Немишкә мени өлтүрмәкчи болисиләр? — деди.
has not Moses given you the Law? And none of you does the Law; why do you seek to kill Me?”
20 Көпчилик: — Саңа җин чаплишипту! Сени өлтүрмәкчи болған ким екән? — дейишти.
The multitude answered and said, “You have a demon, who seeks to kill You?”
21 Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Мән бир карамәтни яритишим билән һәммиңлар һаң-таң қелиштиңлар.
Jesus answered and said to them, “I did one work, and you all wonder,
22 — Әнди Муса [пәйғәмбәр] силәргә хәтнә қилиш тоғрилиқ әмир қалдурған (әмәлийәттә болса хәтнә қилиш Муса пәйғәмбәрдин әмәс, ата-бовилардин қалған), шуңа силәр шабат күнигә [тоғра келип қалсиму] шу күнидә адәмниң хәтнисини қиливерисиләр.
because of this, Moses has given you the circumcision—not that it is of Moses, but of the fathers—and on a Sabbath you circumcise a man;
23 Әнди Тәврат қануниға хилаплиқ қилинмисун дәп шабат күнидә адәм хәтнә қилинған йәрдә, мән шабат күнидә бир адәмни сәллимаза сақайтсам, силәр немә дәп маңа аччиқлинисиләр?
if a man receives circumcision on a Sabbath that the Law of Moses may not be broken, are you angry with Me that I made a man all whole on a Sabbath?
24 Сиртқи қияпәткә қарап һөкүм қилмаңлар, бәлки һәққаний һөкүм қилиңлар!
Do not judge according to appearance, but the righteous judgment judge.”
25 У вақитта Йерусалимлиқларниң бәзилири: — [Чоңлар] өлтүрмәкчи болған киши бу әмәсмиди?
Certain, therefore, of the Jerusalemites said, “Is this not He whom they are seeking to kill?
26 Ашкарә сөзләватсиму, униңға қарши һеч нәрсә демидиғу! Дәрвәқә, ақсақалларниң униң Мәсиһ екәнлигини билип йәткәнму?
And behold, He speaks freely, and they say nothing to Him; did the rulers truly know that this is the Christ?
27 Һалбуки, бу адәмниң қәйәрдин кәлгәнлигини биз ениқ билимиз. Лекин Мәсиһ кәлгәндә, униң қәйәрдин кәлгәнлигини һеч ким билмәстиғу, — дейишти.
But this One—we have known where He is from; and the Christ, when He comes, no one knows where He is from.”
28 Шуңа Әйса ибадәтхана һойлисида тәлим бериветип, жуқури аваз билән мундақ деди: — Силәр мени тонуймиз һәмдә мениң қәйәрдин кәлгәнлигимниму билимиз, [дәватисиләр]?! Бирақ мән өзлүгүмдин әмәс, мән мени Әвәткүчидин [кәлдим], У һәқтур; бирақ силәр Уни тонумайсиләр.
Jesus cried, therefore, in the temple, teaching and saying, “You have both known Me, and you have known from where I am; and I have not come of Myself, but He who sent Me is true, whom you have not known;
29 Мән Уни тонуймән. Чүнки мән Униң йенидин кәлдим, мени У әвәтти.
and I have known Him, because I am from Him, and He sent Me.”
30 Шуңа улар уни тутуш йолини издәйтти, лекин һеч ким униңға қол салмиди; чүнки униң вақит-саити техи йетип кәлмигән еди.
They were seeking, therefore, to seize Him, and no one laid the hand on Him, because His hour had not yet come,
31 Лекин халайиқ арисидики нурғун кишиләр униңға етиқат қилди. Улар: «Мәсиһ кәлгәндә бу киши көрсәткән мөҗизилик аламәтләрдин артуқ [мөҗизә] яриталарму?!» дейишти.
and many out of the multitude believed in Him and said, “The Christ—when He may come—will He do more signs than these that this One did?”
32 Пәрисийләр халайиқниң у тоғрилиқ ғул-ғула болуватқан бу гәп-сөзлирини аңлиди; шуниң билән Пәрисийләр билән баш каһинлар уни тутуш үчүн бир нәччә қаравулларни әвәтти.
The Pharisees heard the multitude murmuring these things concerning Him, and the Pharisees and the chief priests sent officers that they may take Him;
33 Шуниң билән Әйса: — Йәнә бир аз вақит силәр билән биллә болимән, андин мени Әвәткүчиниң йениға кетимән.
Jesus, therefore, said to them, “Yet a short time I am with you, and I go away to Him who sent Me;
34 Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр, — деди.
you will seek Me, and you will not find; and where I am, you are not able to come.”
35 Буниң билән, Йәһудийлар бир-биригә: — У биз тапалмиғидәк қәйәрләргә барар? Грекләр арисидики тарқақ Йәһудий муһаҗирларниң йениға берип, грекларға тәлим берәмдиғанду?
The Jews, therefore, said among themselves, “To where is this One about to go that we will not find Him? Is He about to go to the dispersion of the Greeks, and to teach the Greeks?
36 «Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр» дегини немисиду? — дейишти.
What is this word that He said, You will seek Me, and you will not find? And, Where I am, you are not able to come?”
37 Һейтниң ахирқи һәм әң катта күни, Әйса орнидин туруп, жуқури аваз билән: — Кимдәким уссиса, мениң йенимға келип ичсун!
And in the last, the great day of the celebration, Jesus stood and cried, saying, “If anyone thirsts, let him come to Me and drink;
38 Маңа етиқат қилғучи кишиниң худди муқәддәс язмиларда ейтилғинидәк, ич-бағридин һаятлиқ сүйиниң дәриялири еқип чиқиду! — дәп җакалиди
he who is believing in Me, according as the Writing said, Rivers of living water will flow out of his belly”;
39 (у бу сөзни өзигә етиқат қилғанларға ата қилинидиған Муқәддәс Роһқа қарита ейтқан еди. [Худаниң] Роһи техи һеч кимгә ата қилинмиғанмиди, чүнки Әйса техи шан-шәривигә кирмигән еди).
and this He said of the Spirit, which those believing in Him were about to receive; for not yet was the Holy Spirit, because Jesus was not yet glorified.
40 Халайиқ ичидә бәзиләр бу сөзни аңлап: — [Келиши муқәррәр болған] пәйғәмбәр һәқиқәтән мошу екән! — дейишти.
Many, therefore, out of the multitude, having heard the word, said, “This is truly the Prophet”;
41 Бәзиләр: «Бу Мәсиһ екән!» дейишәтти. Йәнә бәзиләр болса: «Яқ, Мәсиһ Галилийәдин келәттиму?
others said, “This is the Christ”; and others said, “Why, does the Christ come out of Galilee?
42 Муқәддәс язмиларда, Мәсиһ [падиша] Давутниң нәслидин һәм Давутниң жути Бәйт-Ләһәм йезисидин келиду, дейилмигәнмиди?» — дейишти.
Did the Writing not say that out of the seed of David, and from Beth-Lehem—the village where David was—the Christ comes?”
43 Буниң билән, халайиқ униң вәҗидин иккигә бөлүнүп кәтти.
A division, therefore, arose among the multitude because of Him.
44 Бәзилири уни тутайли дегән болсиму, лекин һеч ким униңға қол салмиди.
And certain of them were willing to seize Him, but no one laid hands on Him;
45 Қаравуллар [ибадәтханидин] баш каһинлар билән Пәрисийләрниң йениға қайтип кәлгәндә, улар қаравулларға: — Немә үчүн уни тутуп кәлмидиңлар? — дәп сорашти.
the officers came, therefore, to the chief priests and Pharisees, and they said to them, “Why did you not bring Him?”
46 Қаравуллар: — Һеч ким һеч қачан бу адәмдәк сөзлигән әмәс! — дәп җавап беришти.
The officers answered, “Never so spoke man—as this Man.”
47 Пәрисийләр уларға җававән: — Силәрму аздурулдуңларму?
The Pharisees, therefore, answered them, “Have you also been led astray?
48 Ақсақаллардин яки Пәрисийләрдин униңға етиқат қилғанлар болғанму?!
Did anyone out of the rulers believe in Him? Or out of the Pharisees?
49 Лекин Тәврат қанунини билмәйдиған бу чүпрәндиләр ләнәткә қалиду! — дейишти.
But this multitude, that is not knowing the Law, is accursed.”
50 Уларниң арисидин бири, йәни бурун ахшамда Әйсаниң алдиға кәлгән Никодим уларға:
Nicodemus says to them—he who came by night to Him—being one of them,
51 — Тәврат қанунимиз авал кишиниң немә қилғинини өзидин аңлап билмәй туруп, униңға һөкүм чиқирамду!
“Does our law judge the Man, if it may not hear from Him first, and know what He does?”
52 Улар җавап қилип: — Сәнму Галилийәдинму? [Муқәддәс язмиларни] көр, қетирқинип оқуп бақ, Галилийәдин һеч қандақ пәйғәмбәр чиқмайду! — деди.
They answered and said to him, “Are you also out of Galilee? Search and see that a prophet has not risen out of Galilee”; [[
53 Шуниң билән [уларниң] һәр бири өз өйигә кәтти.
and each one went on to his house, but Jesus went on to the Mount of Olives.
