Аюп 39
1 Сән тағдики явайи өшкиләрниң қачан туғидиғанлиғини биләмсән? Җәрәнләрниң балилиғанлиғини күзитип баққанмусән?
“[Job], do you know at what time/season [of the year] the female mountain goats give birth? Have you watched the wild deer while their fawns were being born?
2 Уларниң боғаз болғили нәччә ай болғанлиғини саналамсән? Уларниң балилайдиған вақтидин хәвириң барму?
Do you know how many months pass from the time they become pregnant until their fawns are born?
3 Улар қәддини пүкүп, йетип балилирини туғиду, Улар өзидики толғақни чиқирип ташлайду;
[When they give birth, ] they crouch down so that the fawns do not [get hurt by] falling to the ground when they are born.
4 Уларниң балилири күчлинип йетилиду, Улар далада өсүп, [анисиниң] йенидин чиқип қайтип кәлмәйду.
The young fawns grow up in the open fields, and then they leave their mothers and do not return to them again.
5 Явайи ешәкни далаға қоюветип әркинликкә чиқарған ким? Шаш ешәкниң нохтилирини йешивәткән ким?
“Who allows the wild donkeys to go wherever they want [DOU]?
6 Чөл-баяванни униң өйи қилғанмән, Шорлуқниму униң туралғуси қилғанмән.
I am the one who put them in the desert, in places where grass does not grow.
7 У шәһәрниң қийқас-сүрәнлиридин жирақ туруп уни мазақ қилиду; У ешәкчиниң вақиришиниму аңлимайду.
They do not like the noise in the cities; [in the desert] they do not have to listen to the shouts of those who force donkeys to work.
8 У тағларни өз яйлиғим дәп кезиду, Шу йәрдики һәммә гүл-гияни издәп жүриду.
They go to the hills to find food; there they search for grass to eat.
9 Явайи кала болса хизмитиңгә киришкә рази боламду? Сениң оқуруңниң йенида турушқа унамду?
:Will a wild ox agree to work for you? Will it allow you to keep it penned up at night in the place where you put feed for your animals?
10 Явайи калини тана билән бағлап, тапқа чүшүрәләмсән?! У саңа әгишип җилғиларда меңип тирна тартамду?
And can you fasten it with a rope so that it will plow furrows/trenches in your fields?
11 Униң күчи зор болғанлиғи үчүн униңға тайинамсән? Әмгигиңни униңға аманәт қиламсән?
Since it is very strong, can you trust it to work for you? Can you go away after you tell it what work it should do [and assume that it will do that work]?
12 Данлириңни өйгә көтирип әкилишни униңға тапшурамсән? «[Данлиримни] хаминимға жиғиштуриду» дәп униңға ишәнәмсән?
Can you rely on it to come back [from the field], bringing your grain to the place where you thresh it?
13 Төгиқуш қанатлирини шатлиқ билән қақиду, Бирақ булар ләйләкниң қанат учлири һәм пәйлиригә йетәмду?
“[Think also about] the ostriches. [They] joyfully flap their wings, but they do not have wing feathers [that enable them to fly] like storks do.
14 У тухумлирини йәргә ташлап қойиду, Тухумлирим топида исситилсун, дәйду.
Ostriches lay their eggs on top of the ground [and then walk away], leaving the eggs to be warmed in the sand.
15 Уларниң тәсадипий дәссилип янҗилидиғанлиғини, Далидики бирәр һайванниң асанла уларни дәссәп-чәйләйдиғанлиғини унтуйду.
Ostriches do not worry that some wild animal may step on the eggs and crush them [DOU].
16 Балилирини өзиниң әмәстәк бағрини қаттиқ қилиду; Униң туғутиниң әҗри бекарға кетиду, Бирақ у писәнт қилмиғандәк туриду.
Ostriches act cruelly towards their chicks; they act as though the chicks belonged to some other ostrich. They are not concerned if [their chicks die], [and so] the laying of the eggs was in vain.
17 Чүнки Тәңри уни кам әқил қилған, Униңға даналиқни бәрмигән.
That is because I did not allow ostriches to be wise. I did not enable them to be intelligent.
18 Һалбуки, у жүгүрүш алдида мәйдисини жуқуриға көтәргинидә, Ат һәм атлиқларни кәмситип мазақ қилиду.
But, when they get up and begin to run, they scornfully laugh at horses with their riders [because the horses cannot run as fast as the ostriches!]
19 Сән атқа күч беғишлиғанмидиң? Сән униң бойниға йәлпүнүп туридиған яйлини кийгүзгәнмидиң?
And [think about] horses. [Job], are you the one who caused horses to be strong? Are you the one who put flowing (manes/long hair) on their necks?
20 Сән уни һәйвәтлик пурқушлири билән адәмни қорқутидиған, Чекәткидәк сәкрәйдиған қилаламсән?
Are you the one who enabled them to leap forward like locusts? When they (snort/blow loudly through their noses), they cause people to be afraid.
21 У әшәддийлик билән йәр татилап-зохчуп, Өз күчидин шатлинип кетиду, Қураллиқ қошун билән җәң қилишқа атлиниду.
They paw the ground, rejoicing about being very strong, as they prepare to rush into a battle.
22 У қорқунучқа нисбәтән күлүпла қойиду, Һеч немидин қорқмайду; Қиличниң бисидин у янмайду.
[It is as if] they laugh at the thought of being afraid. They are not afraid of anything! They do not run away when [the soldiers in the battle are fighting each other with] swords.
23 Оқдан, җулалиқ нәйзә, Гөрзиму униң йенида шарақшийду,
The quivers containing the riders’ arrows rattle against the horses’ sides, and the spears and javelins flash [in the light of the sun].
24 У йәрни аччиқ һәм ғәзәп билән жутуветиду, [Җәң] канайини бир аңлапла һаяҗанлинип қин-қиниға патмай кетиду.
The horses paw the ground fiercely/excitedly, [wanting the battle to begin, ] and they rush into the battle when the trumpet is blown.
25 Канайларниң авази биләнла у: «Айһай!» дәйду, У җәңни жирақтин пурап болиду. У сәркәрдиләрниң товлашлирини, җәңчиләрниң вақирашлирини хошаллиқ билән аңлайду.
They neigh [joyfully] when they hear someone blowing the trumpet. They can smell a battle even when they are far away, and they understand what it means when the commanders shout their commands [to their soldiers].
26 Сар сениң әқлиң билән учамду, Қанатлирини җәнупқа қарап керәмду?
“[And think about big birds.] Are you the one who enabled hawks to spread their wings and fly to the south [for the winter]?
27 Бүркүт буйруғуң билән жуқуриға пәрваз қилип көтириләмду, Угисини жуқуриға саламду?
Do eagles fly high up [into the cliffs] to make their nests because you commanded them to do that?
28 У қорам ташниң үстидә маканлишиду, У тағниң чоққисиға қониду, Тик қияниму туралғуси қилиду.
They live in [holes in] those cliffs. They are safe in those high pointed rocks [because no animals can reach them there].
29 Шу йәрдин у овни пайлап байқивалиду, Көзлири жирақ-жирақларни күзитиду.
As they watch carefully from there, they see far away the animals that they can kill (OR, dead bodies of animals).
30 Униң балилири қан шорайду; Өлтүрүлгәнләр нәдә болса, у шу йәрдә болиду».
After an eagle kills an animal, the baby eagles drink the blood of that animal.”
