Аюп 38
1 Андин Пәрвәрдигар қара қуюн ичидин Аюпқа җавап берип мундақ деди: —
Then Yahweh spoke to Job from inside a great windstorm. He said to him,
2 «Несиһәтни тутуруқсиз сөзләр билән хирәләштүргән зади ким?
“(Who are you to question what I plan to do?/You have no right/authority to question what I plan to do.) [RHQ] You are speaking ignorantly!
3 Әркәктәк белиңни чиң бағла; Шунда Мән сәндин сорай, Андин сән Мени хәвәрдар қил!
I want to ask you [some] questions, so, just like men prepare themselves for a difficult task [MET], prepare to answer my questions.
4 Мән йәр-зиминни апиридә қилғинимда, сән зади нәдә едиң? Буларни чүшәнгән болсаң, баян қиливәр.
(“Where were you/Were you there with me) [long ago] when I (laid the foundations of/created) the earth? Since you know so much, tell me [where you were at that time].
5 Ким йәр-зиминниң өлчимини бекиткән? — Сән буни билмәмсән? Ким униң үстигә тана тартип өлчигән?
Do you know how I decided how large the earth would be? Do you know who stretched a measuring tape around the earth? Surely [since you think that you know so much, ] you should know that!
6 Таң сәһәрдики юлтузлар биллә күй ейтишқан вақтида, Худаниң оғуллири хошаллиқтин тәнтәнә қилишқан вақтида, Йәр-зиминниң һуллири нәгә патурулған? Ким униң бүҗәк тешини салған?
What supports the pillars on which the earth rests? When the stars [that shine early] in the morning sang together, and someone put in place the stone that causes the earth to stay in its place, and all the angels shouted joyfully [when they saw that happening], who laid that cornerstone? [Did you?]
8 Балиятқудин чиққандәк, деңиз сүйи бөсүп чиққанда, Ким уни дәрвазилар ичигә бәнд қилған?
“When the seas poured forth from inside the earth, who prevented the water from flooding over the land?
9 Мән булутни деңизниң кийими қилғанда, Вә қап-қараңғуни униң закиси қилғанда,
It was I, [not you, ] who caused clouds to come over the seas and caused it to become very dark [under those clouds].
10 Мән униң үчүн пасил кәскән вақитта, Уни чәкләп балдақларни һәм дәрвазиларни салғанда,
I set limits for the seas, and I put barriers [so that the water would not come over the land].
11 Йәни униңға: «Мошу йәргичә барисән, пасилдин өтмә, Сениң тәкәббур долқунлириң мошу йәрдә тохтисун» дегәндә, сән нәдә едиң?
[I pointed to the shore] and said to the water, ‘I permit you to come up to here, but I do not permit you to come any farther. Your powerful waves must stop there!’
12 Сән туғулғандин бери сәһәрни «Чиқ» дәп буйруп баққанмусән? Сән таң сәһәргә өзи чиқидиған җайини көрсәткәнмусән?
“Job, have you [ever] commanded the morning [to begin]? Have you [ever] told the dawn to start a new day?
13 Сән шундақ қилип сәһәргә йәр йүзиниң қәриниму йорутқузуп һөкүм сүргүзүп, Шундақла рәзилләрни титритип йәр-зиминдин қоғлатқузғанмусән?
Have you [ever] told the dawn to spread out over the whole earth, with the result that wicked people run away from the light?
14 Шуниң билән йәр-зимин сеғиз лайға бесилған мөһүр излиридәк өзгәртилиду; Кийгән кийимдәк һәммә ениқ болиду;
When it becomes light after the dawn, the hills and the valleys become clear like the folds in a cloth.
15 Һәм шуниң билән рәзилләрниң «нур»и улардин елип кетилиду; Көтирилгән биләкләр сундурулиду.
When it becomes daylight, the wicked do not have the darkness [that they like]; [in the daylight] they no longer are able to raise up their arms, ready to hurt people.
16 Деңиздики булақларға сәпәр қилип йәткәнмусән? Океанларниң қәридә меңип баққанмусән?
“[Job, ] have you traveled to the springs [in the bottom of the ocean] from which the water in the seas comes? Have you investigated/explored the very bottom of the oceans?
17 Өлүмниң дәрвазилири саңа ашкариланғанму? Өлүм сайисиниң дәрвазилирини көргәнмусән?
Has someone shown you the gates to the place where dead people are, the gates to the place where it is very dark?
18 Әқлиң йәр-зиминниң чоңлуғиға йәткәнму? Һәммисини билгән болсаң ениқ баян қил!
Do you know how big the earth is? Tell me, if you know all these things!
19 Нур турушлуқ җайға баридиған йол нәдә? Қараңғулуқниң болса, әслий орни нәдә?
“Where is the road to the place where light comes from? And [can you tell me] where darkness lives?
20 Сән [буни билип] уларни өз чегарасиға апираламсән? Уларниң өйигә маңидиған йолларни билип йетәләмсән?
Can take me to its home? Do you know where the road is that goes there?
21 Һәә, раст, сән билисән, чүнки сән уларниң чағлиридин илгири туғулғансән, Күнлириңниң сани дәрһәқиқәт көптин көптур!
I am sure that you know these things, because you [talk as though you] were born before the time when all things were created; you [must] be very old!
22 Қар қачиланған ғәзниләргә кирип көрдүңму. Мөлдүр амбирлириниму көрүп бақтиңму?
“Have you entered the place where I store the snow and the place where I keep the hail?
23 Буларни азап-оқубәтлик заманға қалдурдум, Җәң вә уруш күни үчүн тәйярлап қойдум.
I store the snow and the hail [in order that I can use them to help my people] when [they have] troubles, in times when [they are fighting] wars [DOU].
24 Чақмақ дегән қандақ йол билән йерилиду? Шәриқ шамили йәр йүзидә қандақ йол билән тарқитилиду?
And where is the road to the place from which I cause the lightning to flash? Where is the place from where the east wind begins to blow over all the earth?
25 Ямғур кәлкүниниң чүшидиған қанилини чепип тәйярлиған кимду? Гүлдүрмаминиң чақмиқи үчүн йол тәйярлиған кимду?
Who created the channels in which the rain comes down from the sky? Who makes the roads for the thunder/lightning?
26 Шундақ қилип ямғур һеч адәм йоқ болған йәр йүзигә, Һеч адәмзатсиз дәшт-баяванға яғдурулмамду?
Who causes rain to fall in the desert, in places where no one lives?
27 Шуниң билән чөлләшкән, қурғақ тупрақлар қандурулиду, От-чөп бих уруп көкләп чиқмамду?
Who sends the rain that gives moisture/water to areas where nothing has grown, with the result that grass begins to grow again?
28 Ямғурниң атиси барму? Шәбнәмни ким туққанду?
Does the rain have a father? Does the dew [also] have a father?
29 Муз болса кимниң балиятқусидин чиқиду? Асмандики ақ қиравни болса ким дунияға кәлтүриду?
And from whose womb does ice come [in the (winter/cold season)]? Who gives birth to the frost that comes down from the sky?
30 Шу чағда су қетип таштәк болиду, Чоңқур деңизларниң йүзи қетип туташтурулиду.
[In the winter, ] the water [freezes and] becomes hard, like a rock, and the surface of lakes becomes frozen.
31 «Қәлб юлтузлар топи»ниң бағлимини бағлаламсән? Орионниң риштилирини бошиталамсән?
“[Job], can you fasten the chains that hold the stars together in clusters/groups in the sky?
32 «Он икки Зодиак юлтуз түркүмлири»ни өз пәслидә елип чиқираламсән? «Чоң Ейиқ түркүми»ни Күчүклири билән йетәкләләмсән?
Can you tell the stars when they should shine? Can you guide [the stars in the groups in the northern sky whose names are] the Big Bear and the Little Bear?
33 Асманниң қанунийәтлирини билип йәткәнмусән? Асманниң йәр үстигә сүридиған һөкүмлирини сән бәлгүләп қойғанму?
Do you know the laws that the stars must obey? Can you cause those same laws to rule [everything here] on the earth?
34 Сән авазиңни көтирип булутларғичә йәткүзүп, Ямғур яғдуруп өзүңни қиян-ташқинларға бастураламсән?
“Can you shout to the clouds and cause rain to pour down on you?
35 Сән чақмақларни буйруп өз йолиға маңдураламсән? Униң билән улар: «Мана биз!» дәп саңа җавап берәмду?
Can you cause flashes of lightning to come down and strike where you want it to strike? Do those flashes say to you, ‘Where do you want us to strike next?’
36 Адәмниң ич-бағриға даналиқ беғишлап киргүзгән кимду? Әқилгә чүшиниш қабилийитини бәргән кимду?
Who enables the clouds to know when they should cause rain to fall?
37 Булутларни даналиқ билән саниған ким? Асманлардики су тулумлирини төкидиған ким?
And who is skilled/wise enough to be able to count the clouds? Who can tilt the jugs of water in the sky [to cause the rain to fall],
38 Буниң билән топа-чаңларни қатуруп уюл қилдурған, Чалмиларни бир-биригә чаплаштурғузған зади ким?
with the result that the dry ground becomes hard as the dry (clods/lumps of soil) [become wet and] stick together?
39 «Чиши шир үчүн ов овлап жүрәмсән, Шир күчүклириниң иштиһасини қандурамсән?
“When a lioness and her cubs crouch in their dens or hide in a thicket, [waiting for some animal to pass by that they can kill, ] can you find animals for a lioness to kill so that [she and] her cubs can [eat the meat and] not be hungry any more?
40 Улар угилирида зоңзийип жүргән вақтида, Чатқаллиқ ичидә туруп қапқан қоюп, [сән уларға олҗа берәләмсән]?
41 Йеми кәмчил болуп, езип кетип жираққа кетип қалғанда, Балилири Тәңригә илтиҗа қилип налә-пәряд көтәргәндә, Тағ қарғилири һәм балилири үчүн йәмни тәминлигән кимду?
Who provides dead animals for crows, when the baby crows are calling out to me [for food], [when they are so weak] because of their lack of food [that] they (stagger around/can hardly stand up) [in their nests]?”
