Аюп 28
1 — «Шүбһисизки, күмүч тепилидиған канлар бар, Алтунниң тавлинидиған өз орни бардур;
There are silver mines and places where gold is refined.
2 Төмүр болса йәр астидин қезивелиниду, Мис болса таштин еритилип елиниду.
Iron is extracted from the earth and copper is smelted from its ore.
3 Инсанлар [йәр астидики] қараңғулуққа чәк қойиду; У йәр қәригичә чарлап жүрүп, Қараңғулуққа тәвә, өлүмниң сайисидә турған ташларни издәйду.
Miners take lamps into the darkness underground and search for ore as far as they can go in the shadows and the gloom.
4 У йәр йүзидикиләрдин жирақ җайда тик болған қудуқни колайду; Мана шундақ адәм аяқ басмайдиған, унтулған йәрләрдә улар арғамчини тутуп бошлуқта пулаңлап жүриду, Кишиләрдин жирақта есилип туриду.
They dig a mineshaft far from where people live or anyone ever goes. They swing from ropes that hang in the pits.
5 Ашлиқ чиқидиған йәр, Тәкти коланғанда болсаялқундәк көрүниду;
Bread comes from the earth, but underneath it looks as if it has been turned upside-down by fire.
6 Йәрдики ташлар арисидин көк яқутлар чиқиду, Униңда алтун рудисиму бардур.
Here the rocks contain lapis lazuli and the dust contains gold.
7 У йолни һеч қандақ алғур қуш билмәйду, Һәтта сарниң көзиму униңға йәтмигән.
No birds of prey can see these paths, no falcon's eye can perceive.
8 Һакавур житқучларму у йәрни һеч дәссәп бақмиған, Әшәддий ширму у җайдин һеч қачан өтүп бақмиған.
No wild beasts have passed that way; the lion has not walked there.
9 Инсан балиси қолини чақмақ тешиниң үстигә тәккүзиду, У тағларни йилтизидин қомуриветиду.
Miners attack the hard rock; they overturn the roots of mountains.
10 Ташлар арисидин у қаналларни чапиду; Шундақ қилип униң көзи һәр хил қиммәтлик нәрсиләрни көриду;
They tunnel through the rock, looking carefully for every precious stone.
11 Йәр астидики еқинларни тешип кәтмисун дәп уларни тосувалиду; Йошурун нәрсиләрни у ашкарилайду.
They dam the sources of the rivers, and bring to light what is hidden.
12 Бирақ даналиқ нәдин тепилар? Йорутулушниң макани нәдиду?
But where can wisdom be found? Where is the place to gain understanding?
13 Инсан балилири униң қиммәтликлигини һеч билмәс, У тирикләрниң зиминидин тепилмас.
Human beings do not know the way to wisdom; it is not found among the living.
14 [Йәр] теги: «Мәндә әмәс» дәйду, Деңиз болса: «Мән биләнму биллә әмәстур» дәйду.
The deep waters say, ‘It's not here,’ and the sea says, ‘It's not here either.’
15 Даналиқни сап алтун билән сетивалғили болмайду, Күмүчниму униң билән бир таразида тартқили болмас.
It cannot be bought with gold; nor can it be purchased with silver.
16 Һәтта Офирда чиқидиған алтун, ақ һеқиқ яки көк яқут биләнму бир таразида тартқили болмайду.
Its value cannot be measured, even with the gold of Ophir; it is more precious than onyx or lapis lazuli.
17 Алтун вә хрусталъниму униң билән селиштурғили болмайду, Есил алтун қача-қучилар униң билән һеч алмаштурулмас.
Gold or fine glass cannot compare with wisdom; it cannot be exchanged for gold jewelry.
18 У үнчә-марҗан, хрусталъни адәмниң есидин чиқириду; Даналиқни елиш қизил яқутларни елиштин әвзәлдур.
Coral and crystal are not worth mentioning; the price of wisdom is far above rubies.
19 Ефиопийәдики сериқ яқут униңға йәтмәс, Сериқ алтунму униң билән бәслишәлмәйду.
Topaz from Ethiopia can't compare with it; it cannot be bought with the purest gold.
20 Ундақта, даналиқ нәдин тепилиду? Йорутулушниң макани нәдиду?
So where does wisdom come from? Where is the place to gain understanding?
21 Чүнки у барлиқ һаят егилириниң көзидин йошурулған, Асмандики учар-қанатлардинму йошурун туриду.
Wisdom is hidden from the sight of all living things, even the birds of the air cannot see it.
22 Һалакәт вә өлүм пәқәтла: «Униң шөһритидин хәвәр алдуқ» дәйду.
Abaddon and Death say, ‘We've only heard a rumor of it.’
23 Униң маңған йолини чүшинидиған, Туридиған йерини билидиған пәқәтла бир Худадур.
Only God understands the path to wisdom; he knows where it is found.
24 Чүнки Униң көзи йәрниң қәригичә йетиду, У асманниң астидики барлиқ нәрсиләрни көриду.
For he looks to the very end of the earth; he sees everything under heaven.
25 У шамалларниң күчини таразиға салғанда, [Дунияниң] сулирини өлчигәндә,
He decided how strong the wind should blow, and regulated the waters.
26 Ямғурларға қанунийәт чүшүргинидә, Гүлдүрмаминиң чақмиқиға йолини бекиткинидә,
He set a limit for the rain and made a path for the lightning.
27 У чағда У даналиққа қарап уни баян қилған; Уни нәмунә қилип бәлгүлигән; Шундақ, У униң баш-айиғиға қарап чиқип,
Then he considered wisdom. He examined it, gave it his approval, and declared it good.
28 Инсанға: «Мана, Рәбдин қорқуш даналиқтур; Яманлиқтин жирақлишиш йорутулуштур» — дегән».
He said to humankind, ‘To reverence the Lord is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
